عاملان کهریزک مجازات می شوند؟
مقدمه:
سال گذشته در ایام پرالتهاب و غبارآلود پس از انتخابات و اردوکشی های سیاسی به کف خیابانها و مطرح شدن شبهات از یک سو و جنگ رسانه ای رسانه های فتنه گر از سوی دیگر باعث شد نیروهای انتظامی و امنیتی جمعی از معترضان و آشوبگران را که در آن برهه زمانی غیر قابل تفکیک بودند بازداشت نمایند.در فرایند برخی این بازداشتها و دستگیریها به علت برخی عدم هماهنگیها ،خودسری ها و یا افراطها برخی متهمین به بازداشتگاههای غیر استاندارد منتقل شده و حادثه تلخی مانند بازداشتگاه کهریزک رخ داد.
بازداشتگاه کهریزک کجا بود؟
بنابر گزارش جهان، بازداشتگاه غیر استاندارد کهریزک معروف به شور آباد، زندانی است که اراذل و اوباش دوران بازجویی و محکومیت خود را در آن می گذرانند و در مواردی هم اعزام برخی زندانیان و متهمان با جرمهای دیگر به این بازداشتگاه گزارش شده است.
در این بازداشتگاه که متاسفانه طبق شواهد موجود برخی مسئولین قضایی نیز از آن با خبر بودند برخی اعمال غیر انسانی نظیر تعرض و ضرب وشتم متهمین توسط اراذل و اوباش با اراده بازجویان صورت می گرفته است.
فاجعه کهریزک و واکنش رهبری
پس از برخی گزارش ها مبنی بر وجود تنبیهات بدنی در این بازداشتگاه خبرهای ضدو نقیضی از کشته شدن 3 نفر در زندان کهریزک منتشر شده که محسن روح الامینی فرزند یکی از اعضای بلند پایه ستاد آقای محسن رضایی نیز در بین متوفیان بوده است.
گفته می شود پس از گزارشی که به مقام معظم رهبری در خصوص بازداشتگاه کهریزک داده می شود، ایشان دستور می‌دهند كه هرچه سریعتر پیگیری كنید و اگر كسی عمدا كتك زده و باعث مرگ كسی شده شخص ضارب حتما باید قصاص شود.
دستور اکید رهبر معظم انقلاب
رهبر انقلاب، سال گذشته و پس از جریانات کوی دانشگاه و جنایت کهریزک، در دیدار با دانشجویان به این حوادث اشاره کردند:
شما اشاره كردید به مسائل كوى دانشگاه یا از این قبیل مسائل - حالا كوى دانشگاه را چند نفر از دانشجویان عزیز تكرار كردند؛ شبیه كوى دانشگاه، مسائل دیگرى هم در این مدت اتفاق افتاده - یا مثلاً قضیه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ى كهریزك را گفتند. این قضایا واقعاً یكى از آن مشكلات و معضلات كار دستگاه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هاى اجرائى است. اولاً این را به طور قاطع بدانید كه با اینها برخورد خواهد شد. حالا نمی خواهیم جنجال بكنیم كه دستور بدهیم، این دستور توى رسانه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها پخش بشود، باز یك پیوست زده بشود، باز یك پیرو زده بشود؛ من دوست ندارم كار تبلیغاتى انجام بگیرد؛ اما از اولین روزها دستور داده شده و كسانى دنبال هستند؛ منتها كارها باید درست با دقت و با مراقبت پیش برود ...
کهریزک و سرمایه اجتماعی
بحران سیاسی سال 1388 سرمایه اجتماعی جامعه ایرانی را هدف قرارداده بود. بحرانهایی مانند کهریزک و حواشی و شایعات پس از آن به صورت جدی درچارچوبی که به آن لقب جنگ نرم داده شد باعث شد تردیدهایی جدی در افکار عمومی شکل گیرد.سرمایه اجتماعی از مجموعه هنجارها و ارزشهای موجود در سیستم های فکری، علمی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی جامعه منتج می شود و این هنجارها و ارزشها حاصل تاثیر نهادهای اجتماعی و اقتصادی ما است که دارای ویژگی اعتماد متقابل، تعامل اجتماعی، احساس هویت جمعی و گروهی و غیره است. مفاهیمی همچون اعتماد، همکاری و همیاری میان اعضاء یک گروه یا جامعه شکل دهنده نظامی هدفمند است که باعث دستیابی به اهداف ارزشمند گروه می شود. ازاین رو شناخت عوامل موثر درتقویت یا تضعیف سرمایه اجتماعی می تواند به جوامع، در گسترش ابعاد سرمایه اجتماعی کمک نموده و موجب افزایش عملکرد اجتماعی و اقتصادی افراد در جوامع گردد.
"ازجمله عناصرمهم سرمایه اجتماعی اعتماد ومشارکت است. اعتماد مردم به یکدیگر، مردم به حکومت و نهادهای اصلی جامعه، اعتماد نهادهای مذکوربه یکدیگر و اعتماد حکومت و این نهادها به مردم ، وجوه مختلف اعتماد اجتماعی را شکل می دهند. ازسوی دیگردرستكاری، صداقت، وفای به عهد، انصاف وعدالت ارزش های اعتمادآفرین هستند. .حوادثی مانند کهریزک باعث خدشه در اعتماد عمومی میشد و طبعا باعث کاهش سرمایه اجتماعی می گردد
دو استراتژی درباره مقابله با کاهش سرمایه اجتماعی
اولین استراتژی، راهبرد کتمان و فراموشی است. برخی سیاستمداران سنتی بر این باورند این گونه مشکلان و مسائل با کتمان،عدم اطلاع رسانی و فرافکنی قابل مدیریت هستند.در واقع از این منظر هیات حاکمه سنتی با سانسور این مشکلات اصل آن را کتمان یا با اعلام آن و تاخیر در پیگیری اصل فراموشی را دنبال می کند.
دومین راهبرد بر این باور است که که راهبرد کتمان از کارایی برخوردار نیست و افکار عمومی با کتمان مساله فرافکنی و یا به فراموشی سپردن آن به سیستم اعتماد نمی کنند و سکوت نشانه رضایت و موفقیت نیست بلکه نظام باید برای افزایش سطح اعتماد عمومی و سرمایه اجتماعی با نگاهی واقع بینانه به پیگیری و حل ماجرای کهریزک بپردازد.
بر اساس این راهبرد در هر حال امروز در مقابل یك‌واقعه اتفاق افتاده قرار داریم و بر اساس آنچه اعلام شده، سه نفر در داخل و یا در خارج از بازداشتگاه به واسطه رفتاری كه با آنها صورت گرفته، جان خود را از دست داده اند و لازم است که نظام جمهوری اسلامی برای این كه روحیه و قاطعیت خودش را در اعمال عدالت و قانون به منصه ظهور برساند، ضمن رسیدگی کامل به این پرونده، با متخلف در هر مقام و پستی که هست، برخورد قضایی و قانونی صورت دهد. علاوه بر ماموران متخلف در صورت لزوم و صلاحدید قاضی، مقام قضایی صادركننده دستور انتقال افراد به بازداشتگاه هم باید در برابر قانون پاسخگوی تبعات صدور این دستور برای نظام باشد. این سعه صدر و تمایل نظام برای حل مشکلات خودبخود باعث افزایش سرمایه اجتماعی خواهد شد.
حکم دو متهم کهریزک و امیدها
بسیاری از رسانه های جریان معارض می کوشیدند نشان دهند نظام در برابر جنایت کهریزک سکوت خواهد کرد و مساله با مرور زمان به فراموشی سپرده خواهد شد. اما روند ماجرا نشان داد که موضع نظام اسلامی پیگیری بدون جنجال ماجرا بوده است.
در انتهای هفته گذشته روابط عمومی سازمان قضایی نیروهای مسلح اعلام کرد:
پس از پایان رسیدگی، دادگاه بر اساس تحقیقات انجام شده، نظریات پزشكی قانونی و سایر مستندات موجود در پرونده، دو نفر از متهمان را به اتهام ایراد ضرب و جرح عمدی منتهی به قتل مرحومان امیرجوادی فر، محسن روح الامینی و محمدكامرانی علاوه بر حبس، انفصال موقت از خدمت، جزای نقدی، شلاق تعزیری و پرداخت دیه، به قصاص نفس و 9 متهم دیگر را حسب اتهامات منتسب به آنان، به تحمل حبس، پرداخت دیه، جزای نقدی، انفصال موقت از خدمت و شلاق تعزیری محكوم نموده است.
گامهای بعدی برای عدم تکرار این حوادث:
به نظر می رسد نظام اسلامی نشان داد که درماجرای کهریزک همان گونه که مقام رهبری فرموده بودند در مقابل خاطیان برخورد خواهد شد.این موضوع دل دوستداران نظام اسلامی را شاد کرد.
اما به نظر می رسد برای افزایش اعتماد عمومی، مایوس سازی دشمنان درگیر جنگ نرم با نظام و عدم تکرار چنین حوادثی موارد ذیل در دستور کار قرار گیرد:
1-مطابق این رای که حاصل تلاش بی وقفه دستگاه قضائی و قاضی شجاع آن بوده است دو تن از عاملان جرایم مرتکبه دربازداشتگاه کهریزک به اعدام محکوم شدند. اما این رای قطعی نبوده و پرونده نزد افکار عمومی هنوز بسته نشده است .قطعی شدن حکم های صادره در نظام قضایی، اعلام اسامی مجرمان و هم چنین اجرای احکام آنان، نشانگر عزم نطام در برخورد با متخلفان در هر جایگاهی هست.
2-كهریزك معلول برخی تصمیمات نسنجیده و ضعف نظارتی است كه بعضا در حوزه انتظامی و قضایی كشور مشاهده می‌شود که به معنای فراموشی کوشش های آنها نیست. هر ارگان و سازمان دیگری هم ممكن است تصمیمات اشتباه بگیرد. اما به نظر می رسد این دستگاه ها از این ماجرا درس گرفته و به بهبود سازو کارهای اجرایی خود بپردازند.
3-بنا بر برخی نگاه ها که الیته نیاز به بررسی های کارشناسی دارد، تخلف افراد غیر نظامی در فراهم کردن زمینه بروز ماجرای تاسف برانگیز و تلخ بازداشتگاه کهریزک موثر بوده است،این امر نیز شایسته است در دادگاه صالح رسیدگی شود و نتایج آن نیز جهت اطلاع به مردم ارائه شود.
گروه جامعه و سیاست تبیان
