خواستگاری با بهترین نتیجه

و من آیاته ی ان خلق لکم من انفسکم ازواجاً لتسکنوا الیها و جعل بینکم مودةً و رحمة انّ فی ذالک لآیات لقوم یتفکرون (سوره روم)

و از نشانه های او این است که همسرانی (جفت هایی) از جنس خودتان برای شما آفرید تا در کنار آنان آرامش بگیرید، در بین شما (زن و شوهر) مودّت و رحمت قرار داد. در این، نشانه هایی است برای گروهی که تفکر می کنند.(مضمون آیه)

منظور از مودت هم همان محبت عملی است. محبتی که از قلب به عمل کشیده می شود و در کنار آن رحمت که همان مهربانی و همزیستی عاشقانه است بیان می شود. از این آیه و آیات دیگری که در قرآن کریم موجود است ، می توان به نگاه دین اسلام به موضوع خانواده پی برد. تاکیدی که دین ما به خانواده دارد ،هیچ مکتبی ندارد. توجهی که دین ما به مقوله ی انتخاب همسر دارد ،هیچ مکتب و آئین دیگری ندارد . پس اگر ما پیروان این آئین هستیم باید عاشقانه ترین زندگی را در کنار همسر خود داشته باشیم.

تاکید مکتب ما بر این است که قبل از ازدواج چشمان خود را باز کنید و خوب و دقیق انتخاب کنید تا بعد از آن بتوانید بر برخی کاستی ها ،چشمان خود را ببندید.

در آئین همسر داری و رسیدن به زندگی عاشقانه چشم پوشی از کاستی ها و خطاها در زندگی زناشویی یک کلید واژه است .البته به شرطی که قبل از انتخاب ، دقت کافی را به خرج داده باشیم.

- با توجه به تعداد و موضوع مشاوره هایتان ،وضعیت زندگی خانوادگی  را در کشورمان چگونه می بینید؟

*شرایط خانواده ها در ایران دارای وضعیت نگران کننده ای است . ما در انتخاب هایمان مشکل داریم ، در تربیت فرزندمان مشکل داریم. در ارتباط با همسرمان و خانواده اش مشکل داریم و علت آن این است که منبع اصیلی مثل دین را کنار گذاشتیم و سلیقه ای عمل می کنیم. نتیجه اش برای مان بسیار نامناسب بوده است ،از هر 4 ازدواج یکی به طلاق واقعی می کشد.البته آماری از طلاق های عاطفی در دستمان نیست.در کشور ایران با توجه به اعتقادات مذهبی و بافت سنتی و فکری مردم ،این یک فاجعه است. برای مقابله با این اتفاق، باید از انتخاب هایمان شروع کنیم. اگر انتخابمان درست باشد ، زندگی هایمان درست خواهد بود.

اگر خواستگاری بر اساس معیارهای صحیح باشد ، تنها مرگ می تواند زن و شوهر را از هم جدا کند. اما وقتی انتخاب معیار صحیحی ندارد ، خیلی از مسائل می تواند چنین کاری را بکند ، مشکلات مالی ،بیماری ،اختلاف با خانواده و..

پس اولین گام برای داشتن خانواده ی موفق ، داشتن یک انتخاب موفق است . خانواده ی موفق برای خود سرفصل هایی دارد که  به آن در فرصتی دیگر خواهیم پرداخت.

- پس با توجه به فرمایشات شما ، داشتن یک انتخاب صحیح ، مهم ترین قدم است اما خود این انتخاب چگونه باید باشد تا نتیجه اش مطلوب باشد؟

* انتخاب یک نفر برای ازدواج به راه های مختلفی انجام می شود :

1-خواستگاری به روش سنتی

2-  خواستگاری به روش مدرن

3- خواستگاری به روش اصولی

خواستگاری به روش مدرن

ازدواج مدرن شکلی از ازدواج است که اولین نسخه اش از غرب و کشورهای دیگر آمده است. دختر و پسر یکدیگر رامی بینند و آشنا می شوند و حرف را تمام می کنند . وقتی به تفاهم رسیدند ، خانواده ها رادر جریان می گذارند. اگر از دختر یا پسر پرسیده شود چرا تن به این ازدواج دادی، می گوید:"از او خوشم آمد و به دلم نشست"! در این نوع ازدواج  معیار های منطقی و اصولی کمتر دیده می شود. به همین خاطر اگر بعد از مدتی به مشکلی بر بخورند ، چون دیگر دل شان نمی خواهد، خیلی راحت این رابطه را تمام می کنند.

خواستگاری به روش سنتی

ازدواجی که خانواده ها ، یکدیگر را می بینند،صحبت می کنند ،به نتیجه می رسند و دختر یا پسر در آن تنها یک رای دارد .معمولا وزن نظر دختر و پسر به اندازه اطرافیان می باشد. که گاهی همان یک رای هم از او گرفته می شود.

به مسائلی مثل علاقه ،تفاهم ،و... توجه نمی شود. در بسیاری از مواقع دختر و پسر یا از روی اجبار یا به خاطر خجالت می پذیرند و تبعات روحی زیادی را بعد از ازدواج باید بپذیرند.

خواستگاری اصولی و منطقی

مهم ترین بحث در این نوع خواستگاری ،ضابطه مند بودن آن است. مانند دو مورد قبلی ،تنها دوست داشتن دو نفر یا صلاحدید دو خانواده مد نظر نیست بلکه اساس و اصولی دارد که بر طبق آن، انتخاب صورت می گیرد.این نوع انتخاب یک انتخاب واقع بینانه است. این انتخاب مولفه هایی دارد که می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1- انتخاب اصولی ،  منطق محور است نه صرفاً محبت محور.

زندگی مشترک دو اصل دارد : عشق و  عقل

به اعتقاد من ، یک شروع مناسب باید با عقل باشد و ادامه آن با عشق . با منطق شروع کنیم و بامحبت ادامه دهیم. درست بر عکس شرایط فعلی که با عشق شروع می کنند و بعد از ازدواج می خواهندبا منطق و عقل زندگی کنند. البته نه آن احساسی که قبل از ادواج به هم دارند ،اسمش عشق است و نه این روشی که بعد اتخاذ می کنند ،منطقی است.

بیشتر آن احساسی که دختر و پسر اسمش را عشق می گذارند در خوشبینانه ترین نگاه ،نوعی انس گرفتن است. منطق و پایه ای ندارد و همین باعث شده وضعیت خانواده در کشورمان  بسیار نگران کننده باشد. این انتخاب های غیر اصولی باعث می شود در آینده خانواده ای داشته باشیم با روابط سرد، که خطرات خود را دارد.

2- انتخاب اصولی ، انتخابی با آینده نگری است.

وقتی دو نفر یکدیگر را می بینند و  صرفاً ظاهر هم را  پسند کنند و تصمیم به ازدواج بگیرند ، مانند کسی عمل می کنند که برای خرید کالا رفته باشد. در خرید کالا مهم ترین مولفه ،تاریخ مصرف کالاست .  در انتحابِ بر اساس ظاهر ،تو خوبی تا وقتی زیبایی ،من خوبم تا وقتی تمکن مالی دارم .

انتخابی همراه با آینده نگری ، در شرایطی است که من ، شخصی که برای ازدواج انتخاب می کنم را در جایگاه پدر و مادری هم ببینم . در جایگاه عروس و دامادی برای خانواده ام هم ببینم . او را برای تمام لحظات بخواهم .نه تنها خوشی ها.

3- انتخاب اصولی ، انتخابی با مشورت است.

عمدتا کسانی که برای مشاوره می آیند می گویند ، من دیدم به درد هم می خوریم .من احساس کردم او را می خواهم و من .... اما این من گاهی تمام جوانب را در نظر نمی گیرد.

دختر و پسر در سنین جوانی و در اوج هیجان ،نمی توانند بر طبق منطق انتخاب کنند ، بین آن ها انس ایجاد می شود.هیجاناتی ایجاد می شود. و نمی توانند دقیق تصمیم بگیرند پس باید از فکر و تجربه ی افراد دیگر بهره ببرند. افرادی که در گیر این هیجانات نیستند و می توانند تمام جوانب را بسنجند .

از طرفی ما در ایران زندگی می کنیم . اعضای خانواده ی ما در آینده ی زندگی و ارتباط ما با همسرمان تاثیر دارند. پس نظرات آنها می تواند مهم باشد.اگر در غرب ، خانواده آخرین نفر هست که مطلع می شود ، بعد از ازدواج هم ارتباط خانواده ی جوان با والدین شان زیاد نیست اما در ایران چنین چیزی اصلا پذیرفته نیست.

4-  انتخاب اصولی ، به سنخیت و کفویت  توجه می کند.

در یک انتخاب موفق خیلی مهم است که کفو هم باشیم ،مکمل هم باشیم ،درک کننده و آرامش دهنده ی به هم باشیم. اگر در انتخاب همسر به دنبال این باشیم که همسرمان یک آشپز خوب باشد و از ما خوب پذیرایی کند و یا حساب بانکی اش پر باشد ، بعد از ازدواج در کنار یک آشپز یا کیف پول احساس آرامش نمی کنیم. ما در کنار کسی احساس آرامش می کنیم که یکدیگر را درک کنیم.با هم سنخیت داشته باشیم.نگاهمان به زندگی به هم نزدیک باشد.

5  -  انتخاب اصولی ، تنها به خاطر ارضای نیاز نیست.

درست است که ازدواج ،تنها و بهترین راه ارضای نیاز جنسی است، اما نباید به همسرمان تنها به عنوان یک شریک جنسی نگاه کنیم . همسرمان قرار است شریک زندگی مان باشد. بسیاری از این جذب شدن ها به خاطر این است که جاذبه های جنسیتی طرف مقابل، ما را جذب می کند در صورتی که هر چند به به این جنبه هم باید توجه بشود، اما نباید اصل قرار گیرد.

- نظرتان راجع به افزایش ازدواج های اینترنتی به خاطر استفاده ی نسل جوان از این ابزار ، چیست ؟

* این روزها نرخ ازدواج ثابت است اما نرخ طلاق رو به افزایش ! میوه ی ازدواج کرم زده شده و به اعتقاد من ریشه ی این کرم به ریشه ی درخت بر می گردد. ریشه همان انتخاب و خواستگاری است. انتخاب ها خیلی سطحی است و هیچ مبنایی وجود ندارد. نه اصولی دارد و نه ضوابطی و نتیجه اش تورم نرخ طلاق است.

انتخاب های مدرن و امروزی ضعف هایی در معیار و اصول دارد . به نظر من انتخاب های اینترنتی و از این دست انتخاب ها   فاجعه هستند.

یکی از مشکلات اصلی آن غفلت از ارزش های اصلی و ماندگار است. اخلاق یک ارزش است و در ازدواج مدرن ،اخلاق کمتر دیده می شود. دین داری ،صداقت ، وفاداری ارزش است که به صورت حداقلی دراین ازدواج ها مطرح است.

دو نفر درگیر احساس می شوند. و هیجانات رابطه ی آن ها را اداره می کند. امروزه شایع ترین نوعش ،ازدواج اینترنتی و آشنایی های مجازی است.باید آسیب شناسی جدی شود. از افرادی که برای مشاوره می آیند ، معلوم است که این فاجعه برای دختران بیشتر است زیرا پسرها زودتر خود را باز سازی می کنند.

- چرا ازدواج اینترنتی به نظرتان اینقدر منفی است؟

*فضای اینترنت فضای مناسبی نیست. زیرا نامطمئن است. اضطراب آور است.

درست نیست که انتخاب حقیقی برای یک عمر زندگی واقعی در فضایی مجازی شکل گیرد. اینترنت خیلی از کارها را ساده کرده حتی امروزه برای خرید کالا ،شما می توانید از فروشگاه اینترنتی به سادگی خرید کنید.  اما انتخاب همسر به اعتقاد ما با خرید کالا خیلی متفاوت است. صحبت سر انتخاب شریک زندگی است. در این گونه انتخاب ها صرف اًنگاه به طرف مقابل است و خانواده ی او اصلا دیده نمی شود. به بیان بهتر ،خانواده ها در این نوع انتخاب ،مشارکت ندارند.

بیشتر افرادی که این گونه انتخاب می کنند ، بر این باورند که اگر خانواده ها مخالفت کردند ، آن ها را راضی می کنیم و یا اگر نتوانستیم ،چون به انتخاب خود مطمئن هستیم ،والدینمان را حذف می کنیم . دختر و پسر جو گیر هستند . آرامش مقطعی پیدا می کنند .

ازدواج مجازی این روزها زیاد اتفاق می افتد. بین دو شهر ،بین دو مذهب و بین دونفر از کشورها و فرهنگ های مختلف .

توضیح بهتر این است که اگر دو نفر هم بگویند ما عاقل هستیم و همه ی جوانب را بررسی می کنیم ،اما راه آشنایی مشکل دار است. شما جراح معروفی را در نظر بگیرید.  که با چاقوی کثیف قرار است که عمل مهمی را انجام دهد . آشنایی از طریق اینترنت همین است. با اینکه می دانید آن جراح در این نوع عمل زبانزد است اما چون ابزارش آلوده است ،خودداری می کنید. در این ازدواج ها طبق اعتقادات و فرهنگ ما ، الفبای انتخاب غلط  است. پس نتیجه نمی تواند درست باشد.

- پس شما چه روشی را توصیه می کنید؟چگونه دختر و پسر یکدیگر را بشناسند؟

آشنایی قبل از ازدواج لازم و ضروری است اما از کانال خانواده و زیر نظر آن ها . به خاطر هیجانات در سن جوانی اگر نظارتی به ارتباط آن ها نباشد ،حتی امکان سواستفاده هم هست.

بهترین راه این است که دو خانواده طبق معیار کفویت ، با هم آشنا شوند و آن وقت دختر و پسر بتوانند با یکدیگر گفتگو کنند و طبق اصول ومعیارهای شان تصمیم بگیرند.حتی از مشاوره کمک بگیرند.

در گفتگوهای به قصد ازدواج باید دو معیار در نظر گرفته شود :

1- صداقت  2- صراحت

یعنی خودمان را برای طرف مقابل بزک نکنیم و همان چیزی که هستیم را نشان دهیم، بدون رودربایستی مسائلمان را مطرح کنیم.البته نباید لحنمان طوری باشد که طرف مقابل احساس ترس کند اما آرامش دادن در گفتگو نباید به معنی نگفتن ،گفتنی ها باشد.

دین ما نسخه ای دارد که بیان می کند در خواستگاری سوالات و خواسته هایمان حول چه محوری باشد.

در حدیثی نقل است که امام می فرمایند : اگر کسی به خواستگاری دخترتان آمد از اخلاق و ایمانش سوال کنید. اگر این دوصفت را داشت ، با او موافقت کنید و اگر چنین نکنید ، فساد عظیمی را ایجاد کردید.

پس در خواستگاری هایمان که به روشی صحیح انجام می شود ،آنچه باید پر رنگ گردد،اخلاق محوری و دین محوری است.

ازدواجی پایدار است که در آن هم اخلاق و هم دین داری دیده شود.

بهتر است دختر و پسر هر کدام معیارهای شان را بنویسند و بعد از گفتگو با طرف مقابل ببینند ، واجد و فاقد کدام یک است و سپس تصمیم گیری کنند.

البته اجباری نباید در کار باشد.الگوهای دینی ما اگر شناخته شوند ،مشکلات مان حل خواهد شد.

پیامبر اکرم (ص) وقتی افراد حتی برخی دشمنان دوست نما از دخترشان  - زهرای اطهر (س)- خواستگاری می کردند ، اولین پاسخ شان این بود که با دخترم صحبت می کنم و پاسخ می دهم.

یعنی مشورت می دادند اما فرصت انتخاب را نمی گرفتند.

ازدواج حضرت زهرا (س) و حضرت علی (ع) تلاقی دو دریا بود و نتیجه اش فرزندانی چون گوهر و مرجان.

البته این حرف ها به این معنی نیست که اگر انتخابی غلط بود ، دیگر نمی شود کاری کرد . زن و شوهر هایی که دچار مشکل هستند و انتخاب اشتباهی داشتند ،در این مرحله باید مهارت های لازم را بیاموزند و اختلافات را به حداقل برسانند. پیشگیری بهتر از درمان است. با انتخاب مناسب ، می توان مشکلات را به حداقل رساند.

                                                                                                                                گروه خانواده و زندگی تبیان

مقالات مرتبط :

نقش «هوس» در ازدواج!

ازدواج ،عاشقانه یا عاقلانه؟

!دانشگاه مکانی برای آشنایی

معیار های جدید ازدواج