مقدمهای بر نوسان
به اطرافتان نگاه كنید. بسیاری از اجسام در حال لرزش و نوسان هستند بهعنوان مثال: یك وزنه در ساعت آونگی قدیمی، شاخهدرختان در باد، قلب شما، یك تار پیانو، قایقی در دریا...
وقتی به یك خطكش (كه از یك لبهاش بر روی میز قرار دارد) ضربهای زده میشود به نوسان در میآید.
ماشینها پس از عبور از دست انداز به نوسان در میآیند.
عنكبوت بر اثر احساس نوسان در تارش به وجود شكار پی میبرد.
در مقیاس میكروسكوپی، اتمها در یك جسم جامد حول نقطهای مشخص نوسان میكنند.فیلمهای زیر چند حركتِ نوسانی دیگر را به نمایش میگزارد به آنها توجّه كنید.
برای مشاهده فیلم شماره 1 این جا و فیلم شماره 2 این جا و فیلم شماره 3 این جا را کلیک کنید.
در هنگام بتون ریزی ساختمان، برای خارج كردن حباب از بتون از یك نوسان گر (كه به شیلنگی وصل است) استفاده میشود.
از طرف دیگر، در تلویزیون و رادیو نوسانهای الكتریكی رخ میدهند.
آیا همیشه، از بهوجود آمدن نوسان خرسندیم یا در مقابل آن تمهیداتی میاندیشیم؟
ساختمانها و پلها در تندبادهای شدید به تلاطم درمیآیند.
در تصویر زیر یك وزنه ٤٠٠ تنی را میبینید كه در ساختمان سی تی كورپ (در نیویورك) نصب شدهاست. این وزنه در طبقات فوقانی قرار دارد. در هنگام وَزِش طوفانهای سهمگین (كه ساختمان را به نوسان درمیآورد) این وزنه طوری به حركت واداشته میشود كه اثر نوسانات وارده از طرف باد را خنثی نموده و مانع صدمه دیدن ساختمان گردد.
اما چه ویژگی در اجسام باعث بهوجود آمدن حركتِ نوسانی میشود؟
در این فصل ما حركتهای هماهنگِ ساده (جرم متصّل به فنر و آونگ) را مورد مطالعه قرار میدهیم و در ادامه نوسانهای واداشته و میرا را بررسی میكنیم. سرانجام با پدیده تشدید آشنا میشویم.
گروه مدرسه اینترنتی سایت تبیان - تهیه: محسنی
تنظیم: سمیرا بادامستانی