آزمایش هایی برای تشخیص ناباروری
قبل از انجام هر نوع تست و آزمایشی باید بدانید که نیاز به یک سری تعهدات و الزامات وجود دارد. پزشک شما باید عادات روابط جنسی را بداند و ممکن است توصیه هایی مبنی بر تغییر برخی از آن عادات برای شما داشته باشد. ممکن است تست ها و دوره " آزمون و خطا " برای مدت چندین ماه به طول بیانجامد. در یک سوم از زوج های نابارور علت مشخصی یافت نمی شود( ناباروری ناشناخته).
ارزیابی و سنجش ناباروری شامل یک سری فعالیت های هزینه بَر است و در برخی موارد شامل مراحل سخت و دشواری نیز می شود و گاهی اوقات نیز هزینه صرف شده توسط بیمه پرداخت نمی گردد. نهایتاً نیز ضمانتی وجود ندارد که بعد از تمامی تست ها و مشاوره ها، حاملگی صورت گیرد.
آزمایش های مخصوص زنان
برای باروری یک زن لازم است که تخمدان ها به طور منظم تخمک های سالم را آزاد کرده و بایستی دستگاه تناسلی وی اجازه حرکت اسپرم و تخمک ها را از لوله های فالوپ بدهد تا تخمک توسط اسپرم بارور شود. بنابراین ارگان های تولید مثلی یک زن باید سالم بوده و عملکرد های خود را داشته باشند.
بعد از این که پزشک شما سوالات خود در رابطه با تاریخچه پزشکی، سیکل قاعدگی و عادات روابط جنسی را تکمیل کرد، نوبت به انجام آزمایشات جسمی می رسد که شامل تست هایی می باشد.
آزمون های باروری عبارت هستند از:
* تست های تخمک گذاری
آزمایش خون برای اندازه گیری سطح هورمون ها انجام می شود تا مشخص شود که آیا شما تخمک گذاری دارید؟
* رادیوگرافی از رحم و لوله های رحمی
از طریق این تست وضعیت رحم و لوله های فالوپ ارزیابی می شود. ماده حاجب به درون رحم تزریق می شود و از طریق اشعه ی X پیشروی این ماده در رحم و لوله های فالوپ ارزیابی می شود. مسدود بودن یا دیگر مشکلات مرتبط از این طریق تشخیص داده می شوند و ممکن است از طریق جراحی تصحیح شوند.
* لاپاراسکوپی
این فرایند تحت بی هوشی کامل و از طریق وارد کردن وسیله ای به درون حفره شکمی و رحمی صورت می گیرد و بدین شکل لوله های فالوپ، تخمدان ها و رحم ارزیابی می شوند. برش کوچکی به اندازه 8 تا 10 میلی متر در زیر ناف ایجاد می کنند و سوزنی به درون حفره شکمی وارد می کنند. معمولاً مقداری از گاز دی اکسید کربن به درون حفره شکمی تزریق می شود تا فضایی را برای داخل کردن لاپاراسکوپ آماده کنند. لاپاراسکوپ تلسکوپی با لنز تهیه شده از فیبرهای شیشه ای حاوی نور است که روشنایی ایجاد می کنند. از این طریق پزشک تان قادر خواهد بود بی نظمی ها و یا انسداد موجود در لوله های فالوپ و رحم را تشخیص دهد. لاپاراسکوپی را به صورت سرپایی انجام می دهند و نیاز به بستری شدن نمی باشد.
* آزمایش هورمونی
آزمایشات هورمونی به منظور چک کردن سطوح هورمون های تخمدان، هورمون های تیروئیدی و نیز هورمون های غده هیپیوفیزی صورت می گیرند.
* تست های مربوط به تخمدان
معمولاً این تست ها به منظور تعیین میزان کارایی تخمک رها شده بعد از تخمک گذاری انجام می شوند. معمولاً انجام این تست ها در اوایل سیکل عادت ماهانه شروع می شود.
* تست های ژنتیکی
تست های ژنتیکی به منظور تعیین هر نوع نارسایی ژنتیکی احتمالی انجام می شوند.
* تست اولتراسوند لگن
این تست نیز در جهت تعیین بیماری های مربوط به لوله های فالوپ و رحم انجام می گیرد.
لازم به ذکر است که نیازی به انجام همه تست های ذکر شده در قبل از تشخیص علت ناباروری نیست. انتخاب نوع آزمایش و ترتیب آن ها بستگی به توافق ایجاد شده در جلسات ویزیت بین شما و پزشک تان دارد.
پیشگیری
بیشتر انواع ناباروری ها در آقایان قابل پیشگیری نیستند.
* به هر جهت از مصرف دارو، دخانیات و مصرف بیش از حد الکل اجتناب نمایید.
* همچنین دمای بالا نیز می تواند تولید اسپرم و توانایی حرکت آن را تحت تاثیر قرار بدهد. اگرچه معمولاً این اثر گذری موقتی است، ولیکن بهتر است از وان حمام داغ و حمام بخار اجتناب نمایید.
* اگر شما آقایی هستید که همچنان مطمئن نیست آیا در آینده قصد پدر شدن دارد، وازکتومی را که راهی برای عقیم شدن دائمی است، انتخاب نکنید. اگر چه امکان برگشت این شرایط از طریق جراحی وجود دارد ولی در این صورت خطراتی به دنبال دارد که می توانند از طرق دیگر باروری را تحت تاثیر قرار دهند.
یک خانم می تواند احتمال باروری را از طریق روش های زیر افزایش دهد:
* در حد اعتدال ورزش کنید.
ورزش منظم بسیار حائز اهمیت است .اما چنان چه شما بسیار شدید ورزش می کنید طوری که پریود منظمی ندارید و یا پریود شما قطع شده است، باروری شما تحت تاثیر قرار گرفته است.
* از اضافه وزن و یا کمبود وزن دوری کنید. اضافه وزن و یا کمبود وزن ترشح هورمون های شما را تحت تاثیر قرار می دهند و منجر به ناباروری می شوند.
* از مصرف الکل و دخانیات اجتناب نمایید. این مواد توانایی شما برای باردار شدن را کاهش می دهند و شما را از داشتن یک بارداری سالم محروم می کنند. الکل نخورید و استعمال دخانیات را کنار بگذارید.
* دریافت کافئین را محدود کنید. خانم هایی که قصد باردار شدن دارند باید دریافت کافئین خود را به کمتر از 200 میلی گرم در روز محدود کنند(یعنی یک یا دو فنجان قهوه).
* تزریفات دارو را محدود کنید. مصرف هر دو نوع داروی تجویزی و غیر تجویزی می تواند احتمال باردار شدن و یا حفظ بارداری را کاهش دهد. پزشک خود را از هر نوع دارویی که به طور منظم دریافت می کرده اید، مطلع سازید.
برای مشاهده ی وب سایت دکتر فرشچی می توانید به آدرس اینترنتی www.novindiet.com مراجعه نمایید.
دکتر حمیدرضا فرشچی - همکار تبیان
متخصص تغذیه - فوق تخصص دیابت و چاقی
*مطالب مرتبط:
نقش تغذیه صحیح و فعالیت بدنی در باروری زنان
تمامی ناباروریها قابل درمانند
بخش تغذیه و سلامت تبیان