تفنگ سر پر
در امتداد جاده پوشیده شده از درختان چنار و افرا و در مركز مجموعه تاریخیـ فرهنگی سعدآباد موزه نظامی ایران به چشم میخورد و 2 عراده توپ جنگی چرخدار در بدو ورود به موزه به بازدیدكنندگان خیرمقدم میگویند. بنای موزه در كاخی بزرگ كه در ضلع شمال غربی و مشرف به كوه ساخته شده است خودنمایی میكند. این عمارت كه به كاخ شهرام مشهور است، در 2 طبقه ساخته شده و كل فضای آن به نمایش ادوات جنگی و نظامی ایران اختصاص یافته است. اگر دوست دارید با سیر پیدایش و تكامل ارتش در ایران آشنا شوید، بازدید از موزه نظامی فرصت خوبی برایتان خواهد بود!
در طبقه دوم موزه انبوهی از سلاحها، نشانها و ادوات جنگی به چشم میخورد
و به طور شاخص سیر تكامل سلاح و مهمات ایران از زمان ورود تفنگهای سرپر، چخماقی و در نهایت چاشنیدار به نمایش درآمده است
تالار یادمان و یادگاران دفاع مقدس
در قسمت كوچكی از اندرونیهای طبقه دوم موزه نظامی یكی از گمنامترین بخشهای این مجموعه واقع شده و در حقیقت به نمایش آثار و چهرههای ماندگار ارتش اختصاص دارد. این تالار با به نمایش گذاشتن چهرههای فرماندهان نظامی دوران دفاع مقدس همچون شهید صیاد شیرازی، شهید آبشناسان، شهید فلاحی، شهید كلاهدوز، شهید ستاری و شهید همت كه فرماندهی ناوچه همیشه قهرمان پیكان را به عهده داشت تلاش میكند كه یاد و خاطره این دلیرمردان را همیشه در اذهان زنده و جاوید نگه دارد.
در ویترینهای این تالار لباسها، آثار، ادوات و دستنوشتههای این شهید و دیگر افتخارآفرینان ارتش به نمایش درآمده و در بخش دیگری از آن ماكت مقیاسی عملیات ثامنالائمه كه به شكست حصر آبادان و تسریع در عملیاتهای جنگی جنوب ایران منجر شد با طراحی 3 بعدی كالك منطقه، محورهای دسترسی، مرز و ... به نمایش گذاشته شده است. در بخش دیگری از این سالن ویترین ادوات غنیمت گرفته شده از نیروهای بعثی عراق به چشم میخورد و درون آن ابزارهای ارتباطی نظیر بیسیم، كلاه مخابراتی، انواع سلاح انفرادی و ... دیده میشود.
از تفنگداران قزاق تا مسلسل وینچستر
آثار موجود در تالار اصلی در واقع یكی از دیدنیترین قسمتهای موزه به شمار میرود. در ابتدای این بخش لباسهای رزمی سربازان دوران هخامنشی، ساسانی، صفویه، قاجاریه و در نهایت قزاقها به نمایش درآمده و در كنار آنها سپرها، درفشها، كلاهخودها بر جذابیت بیشتر آن افزوده است.
در بخش اول این تالار ویترینهای متعددی وجود دارد كه در یكی از آنها مدال دست پوینت كه نشان یكی از مهمترین دانشكدههای افسری امریكا است خودنمایی میكند. این مدال توسط ژنرال فردریك ارونیك رئیس دانشكده دست پوینت در سال 1952 به ایران اهدا شد. از دیگر آثار موجود در این بخش میتوان به كلاشینكف ارتشبد فریدون جم، كلت كالیبر 22 روسی و امریكایی، برنو محمدرضا پهلوی و تفنگ ژ3 اهدا شده توسط رئیسجمهوری تركیه در اردیبهشت سال 54 اشاره كرد.
مسلسل اسپانیولی 1970، تفنگ لول شكاری هندی، تفنگ 5 تیر تركیه، طپانچه اتوماتیك جمشید آموزگار، مسلسل وینچستر و ماكزیم از دیگر آثار خاص این بخش از موزه است. در قسمتهای مختلف این سالن سرستون نقرهای ارتش هندوستان اهدا شده در مراسم تشییع جنازه رضا خان دیده میشود و در سایر بخشها پرچم فوج فولادین، شمشیرها، نشانهای دوران پهلوی به همراه ماكت توپ اهدایی به ستاد ارتش قرار داده شده است.
فوجهای قاجاریه و سلاح زنبورك
یكی دیگر از آثار خارقالعاده این موزه دفتر اسامی و مشخصات فوجهای مخصوص ناصرالدین شاه است كه با دقت خاصی نوشته شده است. در بالای این دفتر تابلو عظیمی كه دربرگیرنده نمایش مراسم سلام در حضور ناصرالدین شاه قاجار است دیده میشود. این تابلو را سردار سیفالسلطنه علیاكبر خان افشار قاسمیلو در سال 1303 اهدا كرده است.
شمشیر فولادی شوسكه روسیه متعلق به سال 1829 و اهدا شده توسط نیكلاس اول به فتحعلی شاه قاجار را باید در ردیف محبوبترین آثار این گنجینه قرار داد. تفنگهای قلعهای دوره عثمانی، قمه قشونی 1911 میلادی، تفنگ سرپر مصری، تپانچه فشنگزنی رولور 1 تا 6 اول به همراه تپانچه موسوم به شیشه عطر و اسلحه خودكاری ساخت صنعتكاران كرمانشاه نیز بر جذابیتهای این بخش از موزه افزوده است.
در وسط محوطه تالار یك شتر تاكسیدرمی شده كه حامل سلاح زنبورك است بسیاری از نظرها را به سمت خود جلب میكند. این سلاح ساخت ایران بوده و در زمان نادر شاه به كار برده میشد. در سایر ویترینهای این قسمت از موزه نظامی آثار و ادواتی از وسایل مربوط به ساخت گلولههای سرپر دیده میشود و در بخش دیگری از آن انواع دوربینهای جنگی و شكاری قرار گرفته است.
دیدن تفنگ برادران شرلی، تفنگ طهماسب، تفنگ 8 لول فیتیلهای به همراه
دبه باروت و سپر پوست كرگدن در كنار شمشیر سفیر كبیر ایران، شمشیر
فولادی و طلاكوب شده شاه عباس و به همراه شمشیر فولادی ساخت ایران
در دوره صفویه خالی از لطف نیست
تفنگ سرپر و دوران طلایی چاشنی
در طبقه دوم موزه انبوهی از سلاحها، نشانها و ادوات جنگی به چشم میخورد و به طور شاخص سیر تكامل سلاح و مهمات ایران از زمان ورود تفنگهای سرپر، چخماقی و در نهایت چاشنیدار به نمایش درآمده است. از آثار جالب توجه این تالار میتوان به تپانچه سرپر ساخت ایران و تپانچه چاشنیدار عباس میرزا قاجار اشاره كرد.
مسلسل ماكزیم 130، مسلسل هاچكیس 1905 فرانسه و مسلسل 3 لوله ولن مظفرالدین شاه ساخت 1887 میلادی در كارخانه نوردن فلت انگلستان از دیگر جاذبههای موزه نظامی محسوب میشود. تفنگهای سرپر شاه عباسی مربوط به سالهای 938 تا 1038 قمری، تفنگ چخماقی دوران صفویه و قاجاریه كه ساخت صنعتكاران ایران و قفقاز در قرون 12 تا 14 قمری است از دیگر بخشهای جذاب این تالار است.
همچنین دیدن تفنگ برادران شرلی، تفنگ طهماسب، تفنگ 8 لول فیتیلهای به همراه دبه باروت و سپر پوست كرگدن در كنار شمشیر سفیر كبیر ایران، شمشیر فولادی و طلاكوب شده شاه عباس و به همراه شمشیر فولادی ساخت ایران در دوره صفویه خالی از لطف نیست. از عجایب موجود در این سالن میتوان به نقشه شهر هرات و عصا تفنگی به منظور حفاظت از شخصیتهای سلسله قاجاریه اشاره كرد.
توپهای تاریخی ایران
از ابتدای ورود به محوطه موزه و در امتداد سالنهای آن شكلهای مختلفی از توپهای جنگی ایران كه در دورانهای گذشته مورد استفاده قرار گرفته و اكنون به عنوان میراثی ارزشمند در این موزه نگاهداری می شود نظر بازدیدكنندگان را به خود جلب میكند. با گذشتن از توپهای برنجی ساخت ایران و توپ قلعهای قاجار كه ساخت كارخانه مباركه اصفهان كار بود به توپ كوهستانی كالیبر 75 بوفورس میرسیم كه تاریخ ساخت آن به سال 1312 بازمیگردد و در كنار آن هیولای عظیم جثه كه به توپ تكلول دریایی شهرت یافته خودنمایی میكند؛
كمی آنطرفتر 4 لوله توپ سنگین قلعهای كه تاریخ ساخت 1828 میلادی بر روی آن حك شده جالب توجه است. این توپها از طرف امپراطور روسیه به عباس میرزا و به منظور حفظ صلح، مهر و ایجاد اعتماد در زمان امضای عهدنامه تركمانچای اهدا شده است. در سكوی جنوب موزه نیز 8 عراده توپ شامل آستریان 80 میلیمتری ساخت اطریش، توپ كالیبر 90 چرخدار 1878، سیندار فرانسوی، توپ 75 كشتی ساخت انگلستان، هویتزر 105، اشكودا لول بلند 105، توپ روسی كانن 120 ساخت سال 1914 و توپ كالیبر 75 سوئدی دیده میشود.
گروه گردشگری تبیان- الهام مرادی
منبع: همشهری آنلاین