ساعت عاشقی

شرحی بر دعای کمیل

ساعت عاشقی، مجموعه‌ای است که شبهای جمعه، به وقت چشمهای خیس شما، به حوالی دلهای تنگتان خواهد آمد.

ساعت عاشقی شما را از خیابان تا نخلستان خواهد برد برای فریادی که در گلویتان بغضیده است.

ساعت عاشقی، لحظه‌‌ای است برای شرح ناله‌های سینه‌ای شرحه شرحه از فراق.

ساعت عاشقی، دمی است برای همدمی با کمیل، با علی!

« اَللَّهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُكَ بِرَحْمَتِكَ الَّتِى وَسِعَتْ كُلَّ شَىْء »

« خدایا ! من از تو درخواست مى كنم ، به رحمتت كه همه چیز را فراگرفته »

اشاره: در قسمت سوم، بخش اول بحث پیرامون فراز « اَللَّهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُكَ بِرَحْمَتِكَ الَّتِى وَسِعَتْ كُلَّ شَىْء » تقدیم شد و کلمات آن تفسیر گردید. در این قسمت گوشه‌ای از روایاتی که به بیان رحمت واسعه حضرت حق پرداخته‌اند را می‌آوریم و در شماره بعد به حول و قوت الهی فراز « ... وَخَضَعَ لَهَا كُلُّ شَىْء وَذَلَّ لَهَا كُلُّ شَىْء » را به شرح خواهیم نشست.

ان شاء الله

رحمت خدا

انسان اگر در طول مسیر زندگى به سبب جهل یا غفلت یا نسیان یا عاملى دیگر دچار خطا و عصیان شود ، با بازگشت به حق و توسل به توبه و انابه و جبران خطا و گناه به صورتى كه دستور داده شده ، یقیناً مورد عفو و آمرزش و مغفرت و رحمت حق قرار مى گیرد . به خصوص اگر توبه و انابه‌ى او همراه با دعاى كمیل در شب جمعه شود ; شبى كه شب رحمت است و شبى كه با خواندن دعاى كمیل ، نازل شدن باران غفران و عفو و رحمت پروردگار مهربان و خداى ستوده ى صفات ، حتمى و قطعى است .

قُل یا عِبادِىَ الَّذینَ أَسْرَفُوا عَلَى أَنْفُسِهِمْ لا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللّهِ إِنَّ اللّهَ یَغْفِرُ الذُّنوبَ جَمیعاً إِنَّهُ هُوَ الْغَفورُ الرَّحیمُ. ¹

«اى بندگانم ، اى كسانى كه بر خود اسراف روا داشتید ، از رحمت خدا مأیوس و ناامید مشوید ، یقیناً خدا همه ى گناهان را مى آمرزد ، مسلماً او بسیار آمرزنده و مهربان است».

آیاتى كه در قرآن به جملات ملكوتى و عبارات عرشى مانند: إِنَّ اللّهَ غَفورٌ رَحیمٌ ² ; وَاللّهُ رَؤوفٌ بِالْعِبادِ ³ ;  وَاللّهُ یَدْعوا إِلَى الجَنَّةِ وَالْمَغْفِرَةِ ⁴ ; أَنَّ اللّهَ غَفورٌ حَلیمٌ ⁵ ; وَاللّهُ یَخْتَصُّ بِرَحْمَتِهِ مَنْ یَشاءُ ⁶ ; وَاللّهُ ذو الفَضْلِ الْعَظیمِ ⁷ ; إِنَّ اللّهَ كانَ عَفُوّاً غَفوراً ⁸ ; إِنَّ اللّهَ كانَ تَوّاباً رَحیماً ⁹ ; وَهُوَ أَرْحَمُ الرّاحِمینَ ¹⁰ ; إِنَّ رَبَّكَ واسِعُ الْمَغْفِرَةِ ¹¹ ; ختم مى‌شود فراوان است . با توجه به عمق این آیات ، روى آوردن به سوى حضرت حق و توبه از گناه و جبران عصیان و خطا ، واجب و ناامیدى از رحمت حضرت او حرام و گناه كبیره است .

ابوسعید خدرى از پیامبر اسلام صلى الله علیه وآله وسلم روایت كرده : چون مؤمنان گنهكار را به دوزخ برند ، آتش بر آنان سرد شود تا بیرونشان آورند ، آنگاه از طرف حضرت اللّه به فرشتگان خطاب آید : اینان را به فضل و رحمت من به بهشت درآورید كه دریاى مرحمت من و امتنان و لطفم بى كران و فضل و احسانم بى پایان است .

از اهل بیت علیهم السلام روایت است كه : چون روز قیامت برپا شود ، حق تعالى اهل ایمان را در یك نقطه جمع كند و خطاب فرماید : من از حقوقى كه در ذمّه ى شما دارم گذشتم ، شما هر حقّى در ذمّه ى یكدیگر دارید بگذرید تا به بهشت درآیید .

در روایت آمده : وقتى روز قیامت شود ، بنده اى از اهل ایمان را حاضر كنند ، خطاب رسد : بنده ى من نعمتم را سربار معصیت ساختى و چندان كه نعمت را بر تو افزودم تو بر عصیان افزودى . بنده از خجلت معصیت سر در پیش افكند . از پیشگاه رحمت خطاب رسد : اى بنده ى من سر بردار كه همان ساعت كه معصیت مى كردى تو را آمرزیدم و قلم عفو بر آن كشیدم .

و نیز روایت شده : بنده‌اى را نزدیك آرند ، آن بیچاره به خاطر گناه بسیار سر به زیر اندازد و از شرمسارى به گریه درآید ، از درگاه عزت و رحمت خطاب رسد: آن روز كه گناه مى كردى و مى خندیدى تو را شرمسار نساختم ، امروز كه سر شرمسارى و خجلت به پیش انداخته اى و گناه نمى كنى و زارى و گریه مى آورى چگونه تو را عذاب كنم ، گناهت را بخشیدم و اجازه ى درآمدن به جنت را به تو مرحمت كردم.

از رسول خدا صلى الله علیه وآله وسلم روایت شده: خدا را صد رحمت است، از آن صد رحمت یكى را در دنیا جلوه داد و در میان بندگان پراكنده كرد و نود و نه دیگر را در خزانه ى احسان خود نگاه داشت تا در آخرت آن یك را به این نود و نه اضافه كند و بر بندگان نثار فرماید.¹²

از رئیس محدثین ، حضرت صدوق ، از یكى از امامان معصوم روایت شده كه : چون قیامت برپا شود ، رحمت واسعه‌ى الهى چنان جلوه كند و از گناهكاران فوج فوج بیامرزد كه شیطان رانده شده ، در عفو خدا به طمع افتد !!

در روایتى بسیار مهم آمده : چون بنده‌ى مؤمن را در قبر گذارند و سر قبر را بپوشانند و دوستان و رفیقان برگردند و او را در كنج لحد تنها گذارند ، حضرت عزت از روى لطف و رحمت به او خطاب كند : بنده ى من در این تاریكى تنها ماندى و آنان كه به خاطر خوشنودیشان معصیت مرا كردى و رضاى آنان را به رضاى من برگزیدى از تو جدا شدند و تو را تنها گذاشتند و رفتند ، امروز تو را به رحمت واسعه ى خود بنوازم چنان كه خلایق تعجب كنند . پس به فرشتگان خطاب شود : اى فرشتگان من ! بنده‌ام غریب و بى كس و بى یاور و دور از وطن است اكنون در این لحد مهمان من است‌، بروید او را یارى كنید و درى از بهشت به رویش بگشایید و انواع ریاحین و طعام نزدش حاضر كنید و پس از آن او را به من واگذارید كه مونس او تا قیامت خواهم بود. ¹³

در روایتى آمده : چون روز قیامت شود ، عبد را به جایگاه حساب درآورند ، و نامه ى عمل او را كه پر از گناه است به دست چپ وى دهند . عبد وقت گرفتن نامه به خاطر عادتى كه در دنیا داشته « بسم اللّه » به زبان جارى كند و با خواندن خدا به رحمت ، نامه را بستاند ، چون بگشاید آن را سپید یابد و هیچ نوشته اى در آن نامه به نظرش نیاید ، گوید : اینجا نوشته اى نیست تا بخوانم . فرشتگان گویند : در این نامه سیئات و خطاهایت نوشته بود ، ولى به بركت این آیه زایل شد و حضرت عزت از تو گذشت. ¹⁴

پنج شنبه هر هفته با ساعت عاشقی به دیدار شما می‌آییم - یا علی

گروه دین و اندیشه - حسین عسگری

1 ـ زمر : 53 .

2 ـ بقره : 173 ، 182 ، 192 ، 199 ; مائده : 39 .

3 ـ بقره : 207 ; آل عمران : 30 .

4 ـ بقره : 221 .

5 ـ بقره : 235 .

6 ـ بقره : 105 .

7 ـ بقره : 105 .

8 ـ نساء : 43 .

9 ـ نساء : 16 .

10 ـ یوسف : 64 .

11 ـ نجم : 32 .

12ـ محجة البیضاء : 8 / 384 ، باب فی سعة رحمة اللّه .

13ـ روایات باب رحمت خداى متعال به طور مفصل در بحار الانوار : 7 / 286 ، باب 14 ما یظهر من رحمته تعالى فى القیامة ، و محجة البیضاء : 8 / 383 ، باب فى سعة رحمة اللّه ، و كتاب تفسیر فاتحة الكتاب و تفاسیر قرآن نقل شده است .

صفحه 86

14- تفسیر فاتحة الكتاب : 74 .