اسماء با مسما (9)
اشاره:
در باب نامهای قرآن و تعداد آن از دیرباز تا کنون میان مفسران و قرآن پژوهان اختلاف نظر بوده است.
ابوالفتوح رازى در تفسیرش 43 نام براى قرآن بر می شمارد. زركشى به نقل از قاضى ابوالمعالى این عدد را 55 اسم می رساند و برخی دیگر تا هشتاد اسم هم گفته اند.
کثیری از این اسامی گفته شده جنبه وصفی داشته و اطلاق عنوان اسم بر آنها خالی از وجه نیست.
سلسله نوشتار" اسماء با مسما" می کوشد تا در هر نوبت شما را با یکی از این نام های زیبای قرآن آشنا سازد.
(قرآن، ششمین اسم با مسمایی بود که در مقاله گذشته در باره آن بحث شد.)
بصائـر: نهمین اسم با مسمای قرآن
عنوان "بصائر" به همین صورت جمع، به قرآن اطلاق شده است. بصائر جمع بصیرت است كه به معنى بینش درست و درك صحیح مىباشد و ناظر به این مطلب است كه قرآن كریم، بینش انسان را نافذ و تند و تیز مىكند و به او توانائى فهم درست و درك حقائق عالم را ارزانى مىدارد. انسانى كه با هدایت قرآن گام برمىدارد، در تفكرات و اندیشهها و همچنین در تصمیمگیرىهاى خود دچار اشتباه و انحراف نمىشود.
هَذَا بَصَائِرُ لِلنَّاسِ وَهُدًى وَرَحْمَةٌ لِقَوْمٍ یوقِنُونَ(الجاثیة/20)
این (قرآن و شریعت آسمانی) وسایل بینایی و مایه هدایت و رحمت است برای مردمی که (به آن) یقین دارند!
هَذَا بَصَائِرُ مِنْ رَبِّكُمْ وَهُدًى وَرَحْمَةٌ لِقَوْمٍ یؤْمِنُونَ(الأعراف/203)
این وسیله بینایی از طرف پروردگارتان، و مایه هدایت و رحمت است برای جمعیتی که ایمان میآورند.
کثیری از این اسامی گفته شده جنبه وصفی داشته و اطلاق عنوان اسم بر آنها خالی از وجه نیست.
به طوریكه در ذیل عنوان "هدى" متذكر شدیم به نظر مىرسد كه هدایت قرآن مراحل گوناگونى دارد. یك مرحله آن عام است و شامل همه مردم از مؤمن و غیر مؤمن مىشود و مرحله دیگر آن هدایت خاصى است كه فقط مؤمنین را در برمىگیرد. در آیهاى كه هم اكنون خواندیم، این مطلب به وضوح دیده مىشود.
قرآن در مرحله نخست بصیرتها را باز مىكند و انسان را به تفكر صحیح وادار مىسازد تا راه مستقیم را دریابد. این مرحله براى عموم مردم است و چون انسانى راه درست را پیدا كرد و به خدا و رسول ایمان آورد، چنان نیست كه رسالت قرآن درباره او تمام شده باشد و قرآن او را به حال خود بگذارد بلكه مرحله دیگرى از هدایت آغاز مىشود كه ویژه مؤمنان است و آن نیز مراحلى دارد: اسلام و ایمان و یقین.
منبع: سیرى در علوم قـرآن، یعقوب جعفرى
فرآوری: گروه دین و اندیشه تبیان