تبیان، دستیار زندگی
اسم منسوب که در فارسی بدان « صفت نسبی » گفته می شود برای بیان نسبت یک شیء یا یک شخص به مکانی خاص و یا به منظور ذکر جنسیت آن شیء به کار می رود . ....
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

التصغیر ، ﺍﻟﻧﺴﺑﺔ

التصغیر ، ﺍﻟﻧﺴﺑﺔ

اهداف درس:

* آشنایی با نحوۀ ساختن اسم مصغّر در قالب سؤال و جواب

* شرح و توضیح اسم منسوب

* بیان استثنا ء ات در اسم منسوب

اسم مصغر چیست؟

در زبان عربی برای بیان کوچک بودن یک شی ء از صیغۀ خاصُی استفاده می شود که همان " فُعَیل" است مثلاً برای بیان  " مرد کوچک " چنین می گوئیم :   التصغیر ، ﺍﻟﻧﺴﺑﺔ

در واقع " فَعل (رَجّل) " تبدیل به " فّعَیل (رّجَیل) " می شود.

نکته:

این صیغه برای " تحبیب " یا " تحقیر " به کار می رود که معادل آن در فارسی " ک " است مثلاً به کسی که دوستش داریم می گوییم " عزیزک " یا قصد داریم او را تحقیر کنیم می گوئیم " مردک ".

تمرین: از میان گزینه های زیر اسم مصغر را ببینید:

الف) نبات           ب) أبواب           التصغیر ، ﺍﻟﻧﺴﺑﺔ ج) کّتَیُِب            د) صِغار

راهنمایی:

برخی از کلمات برای تبدیل شدن به اسم مصغّر نیاز به تغییر و تحول دارند مثل « کتاب » که برای آنکه به صیغۀ « فّعَیل » در آید باید حرف « الف » تبدیل به « یاء » شود امّا سؤال اینجاست که چرا « یاء » مشدّد شده، زیرا :

« یاء » اول مربوط به وزن « فُعَیل » و « یاء » دوم همان « الف » در (کتاب) است که تبدیل  به « یاء » شده است.

و امّا اسم منسوب چیست؟

اسم منسوب که در فارسی بدان « صفت نسبی » گفته می شود برای بیان نسبت یک شیء یا یک شخص به مکانی خاص و یا به منظور ذکر جنسیت آن شیء به کار می رود که لازم به ذکر است باید تمام ویژگی های صفت و موصوف در آن رعایت گردد.

برای ساخت اسم منسوب کافی است یک « یاء » در انتهای کلمه بیفزائیم و کلمه را از لحاظ مذکر و مرنث بودن با موصوف مطابق سازیم .

مثال:    کاتبّ ایرانیُ /  ﺳﺍﻋﺔ ﺫﻫﺑﻳﺔ

نکته:

چنانچه بخواهیم اسم را منسوب به کلمه ای مؤنث کنیم التصغیر ، ﺍﻟﻧﺴﺑﺔ آن حذف میگردد و « یاء » مشدُد می شود:

التصغیر ، ﺍﻟﻧﺴﺑﺔ

استثناءات اسم منسوب:

بعضی از کلمات هستند که برای تبدیل شدن به اسم منسوب نیاز به تغییر دارند از جمله کلماتی که به « یاء » و « الف » ختم می شوند مثل: التصغیر ، ﺍﻟﻧﺴﺑﺔ

تمرین: اسم منسوب را در گزینه های زیر ببینید:

التصغیر ، ﺍﻟﻧﺴﺑﺔ  الف) علمی       ب) بُوَیب      ج) صَحاری    د) کُتب

گروه مدرسه اینترنتی سایت تبیان - تهیه: فاطمه شیرزاده

تنظیم: سمیرا بادامستانی