اعتکاف از دیدگاه آیت‌الله العظمى میرزا جواد تبریزى
- در آستانه ایام البیض و به مناسبت سنت حسنه اعتکاف که از توصیه‌هاى مؤکد نبى مکرم اسلام صلى‌اللّه‌علیه‌وآله بوده است، مجموعه‌اى از رهنمودهاى فقیه اهل‌بیت آیت‌الله‌العظمى حاج میرزا جواد تبریزى قدس‌سره که توسط فرزند ارجمندشان جناب حجةالاسلام‌والمسلمین شیخ جعفر تبریزى بیان شده ، را در اختیار کاربران عزیز قرار می دهیم.
یکى از امورى که فقیه عالى‌قدر، میرزا جواد تبریزى قدس‌سره به آن علاقه فراوان داشت، شب‌زنده‌دارى، توسل و مراسم معنوى و ملکوتى اعتکاف بود. شب‌زنده‌دارى، توسل و مراسم ملکوتى اعتکاف را در سازندگى و کسب معنویت و نیل به درجات کمال، مؤثر مى‌دانستند. ایشان در همان سنین جوانى، که در قم مشغول تحصیل بودند، علاوه بر شب‌زنده‌دارى و توسل، با عده‌اى از طلاب معتکف مى‌شدند و شیرینى آن روزها را تا آخرین لحظات عمر خود احساس مى‌کردند و آن روزها را بهترین دوران زندگى مى‌دانستند و مکرر مى‌فرمودند: »اشخاص، بخصوص طلاب باید قدر جوانى خود را بدانند و در ایام تحصیل با جدّیت به درس اشتغال داشته باشند و در این مدت، براى سازندگى معنوى و غلبه بر نفس اماره خود تلاش کنند. اعتکاف، توسل و شب‌زنده‌دارى فرصتى است الهى، جهت رسیدن به کمال و کسب درجات معنوى.«
اگر ایشان شخصى ـبه خصوص طلبه جوان را در حال شب‌زنده‌دارى، توسل و یا اعتکاف مشاهده مى‌کردند، بسیار خوشحال مى‌شدند و مى‌فرمودند:
فرزندم، با جدّیت درس بخوان و هنگامى که در مثل این مکان‌ها هستى، از خدا کمک بخواه و اهل‌بیت علیهم‌السلام را واسطه قرار بده و به آنان متوسل شو، که آنان سفینه نجات‌اند. فرزندم، در مقابل انجام این اعمال عبادى، توقعى نداشته باش و امر را به خدا واگذار کن و تنها با پروردگار منان معامله کن، چون کسانى که در راه تهذیب نفس و کسب کمال و تقرب به خداوند و رستگار شدن در آخرت گام برمى‌دارند، باید مشکلاتى را تحمل کنند، زیرا دنیا دار امتحان است و هر کس به نحوى امتحان مى‌شود. در شب‌زنده‌دارى‌ها و توسلات و مراسم اعتکاف باید دعا کرد. دسته‌جمعى دعا کنید و دست‌هاى خود را خالصانه و با تواضع بالا ببرید و بگویید: پروردگارا، آرزوى ما این است که فقط به دین خدمت کنیم؛ ما را بپذیر و ما را از مخلصین درگاه ولایتت قرار بده!»
مرحوم میرزا دوست داشتند، افراد در تمام مراحل زندگى خودشان مانند یک معتکف زندگى کنند و آن حالت معنوى که در اعتکاف حاصل مى‌شود را نقطه شروعى براى زندگى سالم و معنویت خود قرار دهند. انسان همواره باید خدا را ناظر اعمال خود بداند، که اگر انسان بدین مرحله رسید که خدا را ناظر دانست، دیگر آنچه را که در شب‌زنده‌دارى‌ها، توسلات و اعتکاف کسب کرده است از دست نخواهد داد. چه اشخاصى که به واسطه این توسلات و شرکت در این مجالس، به درجات عالى رسیدند و چه خدمت‌ها به دین کردند!
عزیزان معتکف، همیشه از خدا بخواهید که شما را لحظه‌اى به خودتان وامگذارد و همواره شما را تحت حمایت حضرت ولىّ‌عصر علیه‌السلام حفظ و هدایت نماید. مرحوم میرزا در مواقع مختلف مى‌فرمود: باید مؤمنان، به خصوص طلاب، کارى نکنند که دل امام زمان علیه‌السلام به درد آید. بدانید هر کارى که مى‌کنید، هر چند بسیار ناچیز، چه آن کار توسل یا دعا یا دفاع از مذهب یا تقویت عقیده و یا خدمت به مردم و... مى‌باشد، مد نظر امام زمان علیه‌السلام مى‌باشد و او ناظر بر اعمال است.
عزیزانى که موفق به مراسم اعتکاف مى‌شوند، زیاد توسل کنند. در این مجالس بیشتر حالت التماس و گریه داشته باشید و مجالس را با ذکر، دعا و بیان فضائل اهل‌بیت علیهم‌السلام بگذرانید، چون معتکف با حضور خود در اعتکاف مى‌خواهد بگوید: خدایا، تو خود شاهدى که ما مى‌خواهیم آن‌گونه باشیم که تو دوست دارى، اما چه کنیم که گاهى شیطان بر ما غلبه مى‌کند و در آن لحظات به تو پناه مى‌بریم. در این گونه جلسات ملتزم به دعاهایى شویم که خیلى‌ها آنها را خواندند و نتیجه گرفتند و چه مراتب معنوى خوبى کسب کردند و توفیق پیدا نمودند به دین خدمت کنند و اثرى از خود باقى گذارند. یکى از مؤمنان مى‌گفت: صبح قبل از نماز مشاهده کردم که مرحوم میرزا در حال حرکت به طرف حرم مطهر کریمه اهل‌بیت، حضرت معصومه علیهاالسلام است و در حال زمزمه مى‌باشد. از پشت سر به ایشان نزدیک شدم و سعى کردم ببینم چه چیزى زمزمه مى‌کنند. دیدم آن بزرگوار به زبان آذرى خطاب به امام زمان علیه‌السلام مى‌گوید: یا حجة ابن الحسن العسکرى علیه‌السلام، همان طور که علامه امینى قدس‌سره در مقابل ضریح مقدس امیرالمؤمنین على بن ابیطالب علیه‌السلام مى‌ایستادند و زمزمه مى‌کردند و اشک مى‌ریخت و مى‌گفتند: من سرباز شما هستم، من خادم شما هستم، من کوچک و ناچیزم، همان کلمات را من هم مى‌گویم
و این حکایت نشان‌گر ارتباط بالاى آن مرحوم با اهل‌بیت و روح والاى ایشان مى‌باشد که چگونه در هر فرصتى، ارتباط معنوى برقرار مى‌نمودند و با اخلاص، ائمه علیهم‌السلام را واسطه قرار مى‌دادند و از آنان مدد مى‌جستند.
تنظیم برای تبیان حسن رضایی گروه حوزه علمیه
منیع حوزه نیوز
