آقای بازیگر 86 ساله شد

عزت‌ا... انتظامی به عنوان پایدارترین بازیگر برجسته سینمای ایران كه همچنان سرزنده و سرحال به نقش‌آفرینی درخشانش ادامه می‌دهد،‌ عزت و آبروی بازیگری در سینمای ایران است. الگویی برجسته برای نسل‌های بعدی بازیگری كه سلوك فردی و حرفه‌ای‌اش را سرمشق خود قرار دهند.

آغاز فعالیت حرفه‌ای با حضور در عرصه تئاتر، پرهیز از فعالیت در سینمای فارسی و شروع بازیگری در سینما با یكی از مهمترین فیلم‌های آغازگر جریان موج نو كه عیار بازیگری در سینمای ایران را بالا برد و اولین جایزه معتبر بین‌الملل را نیز برایش از جشنواره شیكاگو به ارمغان آورد، تنها فرازهای از جلوه درخشان حضور آقای بازیگر به شمار می‌آیند.

انتظامی كمی دیر وارد عرصه بازیگری شد و در 45 سالگی مقابل دوربین مهرجویی رفت تا در نقش مش حسین فیلم «گاو» شمایلی بی‌مثال را به ثبت برساند.

این همكاری چنان پرثمر بود كه در فیلم‌های بعدی مهرجویی نیز ادامه یافت. «آقای هالو»، «پستچی»، «دایره مینا»، «مدرسه‌ای كه می‌رفتیم»، «اجاره‌نشین‌ها»، «شیرك»، «هامون» و «بانو» هر یك جلوه‌ای از هنر بازیگری انتظامی را در سینمای مهرجویی به نمایش گذاشت.

همكاری انتظامی با ناصر تقوایی در «صادق كرده»، بهمن فرمان‌آرا در «خانه‌ای روی آب»، زنده‌یاد علی حاتمی در «هزار دستان»، «حاجی واشنگتن»، «ستارخان» و مسعود كیمیایی در «حكم» نشان از اعتبار بالای انتظامی دارد كه شاخص‌ترین كارگردانان سینمای ایران را همواره به همكاری با او مشتاق می‌كرد.

به جز این، وسواس مثال‌زدنی انتظامی در پذیرش نقش باعث شده تا حضورش حتی در فیلم كارگردانی نه چندان شاخص نیز به آن پروژه اعتباری ویژه ببخشد.

این اعتبار البته آسان به دست نیامده و حاصل سال‌ها ممارست تلاش و تن ندادن به هر پیشنهادی بوده است.

انتظامی به عنوان شاخص‌ترین بازیگر سینمای ایران در همه این سال‌ها، با حضورش همچنان مغتنم و پاینده است... .

مهدی صباغ‌زاده: انتظامی پرقدرت‌ترین بازیگر سینمای ایران است

مهدی صباغ‌زاده هوش و استعداد را مهمترین ویژگی بارز عزت‌ا... انتظامی برشمرد و در این مورد به «بانی‌فیلم» گفت: هنوز بعد از گذشت مدتها از ساخت فیلم «خانه خلوت» وقتی بازی درخشان این بازیگر را می‌بینم هم لذت می‌برم و هم گریه‌ام می‌گیرد به دلیل اینکه آقای انتظامی در این فیلم درخشانترین بازی خود را ارائه دادند.

او ادامه داد: وقتی به مجموع کارهای آقای انتظامی نگاه می‌کنیم همه بازی‌های او را درخشان می‌بینیم. او انسان باهوشی است که توانایی بالایی در اجرای بازیش دارد. انتظامی بدون شک بهترین و پرقدرت‌ترین بازیگر سینمای ایران است.

صباغ‌زاده ادامه داد: این بازیگر ارزشمند با تلاش و کوشش خود توانست به این جایگاه در سینمای ایران دست یابد.

امیرشهاب رضویان: دوست داشتنی‌ترین بازیگری كه تا به حال دیده‌ام

امیرشهاب رضویان كارگردان فیلم سینمایی «شهر خاموش» كه در این فیلم با ‌آقای بازیگر سینمای ایران همكاری داشت به ذكر چند جمله به خصوصیات و سلوك حرفه‌ای و شخصی «عزت‌ا... انتظامی» پرداخت و در این ارتباط به «بانی فیلم» گفت: استاد انتظامی دوست داشتنی‌ترین بازیگری است كه من تا به حال دیده‌ام. برای آقایان انتظامی، مشایخی، نصیریان، والی، كشاورز و همه استادانی كه چیزی به بازیگری در سینمای ایران اضافه كردند آرزوی سلامتی و بهروزی دارم.

بچه سنگلج

این بازیگر سینما و تئاتر ایران كه متولد 1303 تهران است، سال‌ها قبل‌ در جمع ‌دانشجویان رشته بازیگری به آنها توصیه كرد: برای موفقیت در بازیگری مدام كار كنید.

او یادآور شد: از ده دوازده سالگی به‌لاله‌زار رفتم، ما هرگز امكانات شما را نداشتیم، اما با تمام مشكلات توانستیم دوام بیاوریم.

انتظامی همچنین درباره‌ شیوه بازیگری‌اش گفته است: در تئاتر و سینما هرگز متن را حفظ نمی‌كردم، بلكه لغات خودم را، به كار می‌بردم به‌همین دلیل كلمات در جسم و جان من فرو می‌رفتند، البته این شیوه مرارت و رنج فراوانی می‌طلبد اما عشق به‌كار است كه باعث تدوام آن می‌شود.

فریدون جیرانی كارگردانی كه فیلم «ستاره می‌شود» را با آقای بازیگر سینمای ایران كار كرده است، هم در مراسمی گفته بود: یك نكته اساسی درتاریخ سینما وجود دارد كه اهمیت فوق‌العاده‌ای دارد و آن اینكه عزت‌ا... ‌انتظامی یك بازیگر و كارگردان است كه هم‌نقش خود را بازی می‌كند و هم در هدایت سایر عناصر فیلم موثر است.

وی خطاب به انتظامی گفته بود: شما همواره در گزینش‌هایی كه داشته‌اید در فیلم‌های شاخصی بعد از انقلاب بازی كرده‌اید، چون جدای از حرفه بازیگری، دغدغه فیلمنامه، كارگردانی،‌ با كیفیت بودن فیلم دارید و به همین دلیل هم از لحظه‌ای كه وارد تولید فیلم می‌شوید، خود را از عناصر آن فیلم جدا نمی‌دانید و جزیی از آنها می‌شوید.

او همچنین از «روز فرشته‌» نام می‌برد كه در بخشی از آن در تیراژ پایانی این فیلم قید شده كه بازنویسی نهایی فیلمنامه از عزت‌ا... ‌انتظامی است، جیرانی همچنین این اعتقاد را مطرح می‌كند: انتظامی حتما آنقدر در تغییر و بازنویسی مسیر فیلمنامه موثر بوده‌اید و در جریان آن تاثیر مثبت گذاشته‌اید كه آقای افخمی این كار را كرده‌اند و من اعتقاد دارم كه فیلم‌هایی كه شما بازی كرده‌اید، قبل از اینكه متعلق به كارگردان باشد كاملا شبیه خودتان است و فیلم شما است و چه بسا اگر شما در این فیلم‌ها بازی نمی‌كردید، آنها فیلم‌هایی متفاوت می‌شدند.

انتظامی سال 85 در مراسم تقدیر از یونسكو گفته بود: من عزت‌ام، عزت انتظامی، 82 سال‌ام است.

خیلی تئاتر بازی كردم، همه صحنه‌های تئاتر فردوسی تا سنگلج را كار كردم. الان اینجا هستم. بچه «سنگلج».

او فارغ‌التحصیل دانشكده‌ هنرهای زیبای تهران در سال 1351 است. برای ادامه‌ تحصیل به مدرسه شبانه‌ تئاتر و سینما در هانوفر رفت و در سال 1337 به ایران بازگشت. او در ساله 1338 به استخدام اداره هنرهای زیبای كشور درآمد.

عمده‌ نمایش‌های او «محصلین كلك‌باز»، «چراغ گاز»، «قایق سرنوشت»، «آخرین تمرین»، «مترسك‌ها در شب»، «ریچارد سوم»، «سلطان مار»، «بنگاه تئاترآل» و …، عمده فیلم‌ها و مجموعه تلویزیونی «مسافرت»، «هزار دستان» و «محاكمه» و فیلم‌های سینمایی «آقای هالو»، «پستچی»، «گاو»، «ستارخان»، «صادق كرده»، «حاجی واشنگتن»، «گراند سینما»، «هامون»، «ناصرالدین شاه آكتور سینما»، «روز واقعه»، «خانه‌ا‌ی روی آب»، «دیوانه‌ای از قفس پرید»، «گاو خونی»، «مینای شهر خاموش».

او جوایز بهترین بازیگر نقش دوم را برای بازی در فیلم «هالو» در سال1350، بهترین بازیگر نقش اول مرد را برای بازی در فیلم «گاو» از جشنواره شیكاگو 1350 و سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول برای فیلم «گراندسینما» از جشنواره‌ فیلم فجر 1367،‌ سیمرغ بلورین نقش بازیگر اول برای فیلم «روز فرشته» در جشنواره فجر 1372 گرفت و بهترین بازیگر برای بازی در گاوخونی در سال 1382 شد و در جشنواره‌ فجر جایزه‌ ویژه را هیأت داوران برای فیلم «مینای شهر خاموش» به آقای بازیگر سینمای ایران اهدا كرد.

عزت‌ا... انتظامی در سال‌های اخیر در فیلم‌های «آتش سبز»، «چهل‌سالگی» و... به ایفای نقش پرداخت.

به گزارش ایسنا، آقای بازیگر سینمای ایران سال 87 در روز پدر از دغدغه‌ همیشگی‌اش رسیدگی به وضعیت هنرمندان سالخورده سخن گفت و تأکید کرد: اگر می‌خواهیم در روز پدر تجلیلی داشته باشیم، برگردیم و به پدرهای سینما و سایر هنرهای ایران، یا بسیاری از مادران رسیدگی كنیم كه در شرایط بسیار نامساعدی هستند و با سختی زندگی می‌كنند.

وی ادامه داد: به‌عنوان تكریم طرحی كه از دوره ریاست جمهوری سید محمد خاتمی اجرا شد؛ مبلغ بسیار ناچیزی حدود 70 تا 120 هزار تومان ماهیانه به بعضی‌ها داده می‌شود كه این مبلغ مدت‌هاست اضافه نشده و با شرایط امروز كه هزینه‌ها بسیار بالارفته به هیچ كجا نمی‌رسد؛ ضمن آن‌كه افراد زیاد دیگری هم هستند كه باید دراین طرح قرارگیرند و مدت‌هاست به نوبت نشسته‌اند.

تنظیم برای تبیان : مسعود عجمی