گزارشی از تبعیض علیه مسلمانان در اروپا

کتاب «تبعیض و ناشکیبایی علیه مسلمانان در اتحادیه اروپا بعد از 11 سپتامبر» گزارش فدراسیون بین‌المللی حقوق بشر هلسینکی (IHF) ترجمه دکتر علی مرشدی‌زاد از سوی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تجدید چاپ شد. هدف از این گزارش، افزایش آگاهی درباره تبعیض و عدم تساهل بر ضد مسلمانان در اتحادیه اروپا و نیز نشان دادن مشکلات موجود بر سر راه استفاده از حق آزادی دینی از سوی مسلمانان این منطقه است.

به گزارش ایبنا، این گزارش 11 کشور عضو اتحادیه اروپا را در برمی‌گیرد که عبارت‌اند از: اتریش، بلژیک، دانمارک، فرانسه، آلمان، یونان، ایتالیا، هلند، اسپانیا، سوئد، و انگلستان.

گزارش حول و محور استانداردهای بین‌المللی مناسب مربوط به حقوق بشر سامان یافته است و بر دل‌مشغولی‌های مطرح شده از سوی سازمان‌های مسلمانان و دیگر گروه‌های دیده‌بان حقوق مسلمانان تمرکز دارد؛ اما اغلب بر اساس اطلاعات دست دوم، شامل بیانیه‌های گروه‌های مسلمان و ضد نژادپرستی، مطالب انتشار یافته سازمان‌های بین‌المللی حقوق بشر و مجموعه‌های دیده‌بان، یافته‌های تحقیقاتی، گزارش‌های رسانه‌ها و اسناد رسمی بنا شده است.

مترجم این اثر در بخشی از مقدمه کتاب می‌نویسد: «اسلام هراسی مفهومی است که به ترس و پیش‌داوری و تبعیض غیر عقلانی در برابر اسلام و مسلمانان اشاره دارد. سابقه این اصطلاح به دهه 1980 باز می‌گردد؛ اما پس از 11 سپتامبر 2001 استفاده بیشتری از آن شد. موسسه "رانیمد تراست" در انگلستان، که به امر تبعیض و نفرت در این کشور می‌پردازد، در سال 1997، اسلام هراسی را ترس و نفرت از اسلام و بنابر این، ترس و نفرت از همه مسلمانان تعریف کرد و ابراز داشت که این اصطلاح بر تبعیض و طرد مسلمانان از زندگی اقتصادی، اجتماعی و عمومی کشور نیز دلالت دارد. همچنین اسلام‌ هراسی در بردارنده این برداشت است که اسلام فاقد ارزش مشترک با دیگر فرهنگ‌هاست؛ در مقایسه با غرب در موقعیتی فرودست قرار دارد، و بیش از اینکه دین باشد یک ایدئولوژی سیاسی است.

در ژانویه 2001 در مجمع بین‌المللی استکهلم برای مبارزه با عدم تساهل گام‌هایی برای پذیرش رسمی این اصطلاح برداشته و اسلام هراسی در کنار بیگانه ترسی(آنتی‌سمیتیزم) به مثابه نوعی عدم تساهل پذیرفته شد. منابع مختلف، علت اسلام هراسی را حادثه 11 سپتامبر 2001 و نیز حضور روزافزون مسلمانان در کشورهای غربی ذکر کرده‌اند. مرکز اروپایی نظارت بر نژادپرستی و بیگانه‌ترسی، که یک نهاد نظارتی اروپایی است، در مه 2002 گزارشی با عنوان "خلاصه گزارش اسلام هراسی در اروپا پس از 11 سپتامبر 2001" منتشر کرد، که بیان کننده افزایش حوادث وابسته به اسلام هراسی در اروپا پس از 11 سپتامبر 2001 بود.

اگرچه از این اصطلاح بسیار استفاده شده است؛ اما موضوع بحث‌ها و مجادلاتی جدی است. مخالفان کاربرد این اصطلاح معتقدند که اغلب از این اصطلاح سوء استفاده می‌شود و نقد مشروع اسلام را تخریب می‌کند. آنها این اصطلاح را اسطوره می‌نامند. گروهی از نویسندگان در مارس 2006 بیانه‌ای را امضا کردند با عنوان "همراه با هم در مواجهه با تمامت‌خواهی جدید»، و در آن اسلام هراسی را مفهومی تاسف‌انگیز نامیدند که نقد اسلام و بدنام کردن معتقدان به آن را در هم می‌آمیزد. برخی از مخالفان هراس از اسلام را امری توجیه‌پذیر می‌دانند.»

مترجم این اثر در بخش دیگری از مقدمه خود می‌نویسد: «کتابی که پیش‌رو دارید گزارشی است که از سوی فدراسیون بین‌المللی حقوق بشر هلسینکی تهیه شده است و به اسلام هراسی در اروپا، یا به بیان کتاب، به بحث درباره تبعیض و ناشکیبایی علیه مسلمانان در اتحادیه اروپا می‌پردازد. در این گزارش که در سال 2005 ارائه شده است، وضعیت مسلمانان در 11 کشور عضو اتحادیه اروپا را پس از حوادث 11 سپتامبر بررسی می‌کند. گفتنی است که فدراسیون بین‌المللی حقوق بشر هلسینکی، نگاهی بی‌طرفانه و فارغ از سوگیری در عرضه این گزارش دارد، و این نوع نگاه، آن هم از سوی سازمانی غیر وابسته به مسلمانان، بر اهمیت گزارش می‌افزاید.»

فدراسیون بین‌المللی حقوق بشر هلسینکی، سازمانی غیر دولتی است که به دنبال ترویج پذیرش مواد حقوق بشر مندرج در سند نهایی هلسینکی و اسناد مربوط به آن است. این فدراسیون، علاوه بر حمایت و برقراری ارتباط میان 24 کمیته و سازمان همکاری کننده، ارتباط‌های مستقیمی با فعالان حقوق بشر در کشورهایی دارد که کمیته‌های هلسینکی در آنها وجود دارد. فدراسیون دارای شانی مشورتی در سازمان ملل و شورای اروپاست.

همچنین، فدراسیون دارای نمایندگان و کمیته‌هایی همکار در آلبانی، آمریکا، اتریش، آذربایجان، بلاروس، بوسنی و هرزگوین، بلغارستان، کانادا، کرواسی، جمهوری چک، دانمارک، فنلاند، فرانسه، گرجستان، آلمان، یونان، مجارستان، ایتالیا، قزاقستان، کوزوو، قرقیزستان، لیتوانی، لتونی، مقدونیه، مولداوی، مونته‌نگرو، هلند، نروژ، لهستان، رومانی، روسیه، صربستان، اسلواکی، اسلوونی، سوئد، سوئیس، اوکراین، انگلستان، ایلات متحده و ازبکستان است. دیگر سازمان‌های همکاری کننده عبارت‌اند از: مرکز اروپایی حقوق رم(بوداپست)، حقوق بشر بدون مرز(بلژیک)، و مرکز دفاع از ناتوانی ذهنی(بوداپست).

کتاب حاضر در 11 فصل که معرف 11 کشور عضو اتحادیه اروپاست، به همراه یک پیوست به چاپ رسیده است.

چاپ دوم کتاب «تبعیض و ناشکیبایی علیه مسلمانان در اتحادیه اروپا بعد از 11 سپتامبر» در شمارگان 500 نسخه، 279 صفحه و بهای 30000 ریال راهی بازار نشر شد.