بینش سیاسی
هوشياري
ازجمله خصوصيات مرحوم مازندراني(ره)، هوشياري نسبت به مسائل جاري جهان اسلام بوده است. وي بادرک موقعيت کشورهاي اسلامي وتوطئه کشورهاي استعمارگرازجمله انگليس درزيرسلطه گرفتن جهان اسلام ازجمله ايران ، پس ازتحريم تنباکو ازسوي ميرزاي شيرازي(ره) ، قاطعانه به حمايت ازاين فتوا برخاست وتوطئه دشمن راکه قصدداشت بااستفاده ازموقعيت ومرجعيت وي ، فتواي ميرزاي شيرازي(ره) رازيرسئوال ببرد، خنثي ساخت.
چنانچه نوشته اند: پس ازآنکه مرحوم ميرزاي شيرازي (ره)، تنباکو راحرام نمود ، سفارت انگلستان دربغدادتوطئه اي درخنثي سازي فتواي ميرزا چيد، اين توطئه غيرمستقيم وبه دست يکي ازروحانيون آن دوران بود.
عده اي ازشخصيتهاي تحريک شده رانزدمرحوم شيخ زين العابدين مازندراني(ره)فرستادند.
يکي ازآنان ، درحالي که مجلس مملوازمردم بود ، پرسيد: درباره اين حديث(حلال محمّدحلال الي يوم القيامه وحرامه حرام الي يوم القيامه)يعني حلال پيامبراکرم(ص) تاقيامت حلال وحرام آن حضرت تاقيامت حرام است ، چه مي فرماييد؟
ايشان فرمود اين حديث کاملاصحيح است.
سائل دوباره پرسيد:آياقبل ازآنکه ميرزا تنباکوراحرام کند ، تنباکوحلال بودياحرام؟
شيخ به خوبي متوجه شدکه سائل مي خواهدبااين سئوال ، توطئه وفريبي بکارببرد ،لذافرمود: حلال بوده است.
سائل گفت: پس به مقتضاي اين حديث شريف ، تنباکوحلال است وامروزباتحريم ميرزاحرام نمي شود.
شيخ فرمود: خير،الان حرام است وهيچ منافاتي بين حرام بودن الان وحلال بودن سابق نيست ، چون اشياءگاهي دوعنوان پيدامي کنندکه يکي عنوان اولي وديگري عنوان ثانوي است وهميشه عنوان اولي سرجاي خودمحفوظ است ، مانندروزه رمضان که عنوان اولي وديگري عنوان ثانوي است وهميشه عنوان اولي سرجاي خودمحفوظ است ، مانندروزه رمضان که عنوان اولي آن وجوب است ، ولي اگربراي همين شخص که روزه براوواجب بود ، حالت اضطراري پيش آمد ، مساله عنوان ثانوي پيدا مي کندوروزه حرام مي شودولذابرمريض روزه گرفتن حرام است .
تنباکو هم ذاتاحلال است وحلال بودن آن، عنوان اولي است لکن چون براي جامعه ضررهاي سياسي واجتماعي دارد، حرام مي باشد وحرام بودن آن راعنوان ثانوي گويند وبه اين جهت که مجتهد فقيه حکم به حرمت مي کند وهرگاه که آن ضرربرطرف گرديد، بازفقيه حکم به حلال بودن آن مي نمايد.
جواب قاطع واستوارشيخ (ره)، سائل رامجاب وساکت ساخت و دشمن نتوانست ازاين موقعيت سودببرد. (31)
********مطالب مرتبط*******
تنظیم برای تبیان حسن رضایی گروه حوزه علمیه
پاورقی
31- اعيان ، الشيعه، ج7، ص167- الذريعه, ج10، ص20وج12، ص93- ريحانه الادب ج5، ص146- مولفين کتب چاپي، خانبابا مشّار، ج3، ص277.
