گلایه نقاش‌زاده از برنامه "هفت"
گزارش‌های فیلم "کودک و فرشته" نمونه خوب و درست و منصفانه‌ای از گزارش مردمی نبود
كارگردان فیلم «كودك و فرشته» با اشاره به روند نمایش این فیلم در سینماها گفت: گناه این فیلم این است كه به گوشه‌ای از دریای بیكران تجربیات دفاع از این سرزمین می‌پردازد؛ اما با این حال به گونه‌ای است كه اگر تماشاگر به تماشای آن بنشیند تا پایان فیلم را تماشا می‌كند.
به گزارش ایسنا مسعود نقاش‌زاده درباره رضایتش از وضعیت اكران «كودك و فرشته» عنوان كرد: بهتر است بگویم این فیلم در برنامه اكران كاملاً از بین رفته است. ما نزدیك دوسال است كه درحال رایزنی و تلاش هستیم تا این فیلم به اكران درآید. این فیلم كه فقط از سه چهار جشنوارة داخلی و خارجی، 18 جایزه ملی و بین‌المللی كسب كرده و مخاطبان هم از تماشای آن راضی بوده‌اند، هنگامی كه نوبت اكران آن می‌رسد، در بدترین شرایط ممكن اكران می‌شود. مناسبات فعلی اكران در سینمای كشور به گونه‌ای است كه فیلم‌های سالم و شریف یا فرصتی برای اكران نمی‌یابند یا چنان با مشكلات و تنگناهایی برای نمایش مواجه می‌شوند كه اكران نشدن آنها بهتر است.
وی ادامه داد: اكنون پس از دوسال، به این فیلم هشت تك سانس در چند سینما اختصاص داده‌اند و تازه همین تك‌سانس‌ها هم در ساعت‌هایی نامناسب به نمایش «كودك و فرشته» می‌پردازند. اكران فیلم درست در آغاز فصل امتحانات هم مزید بر علت است. در چنین شرایطی كاملاً مشخص است كه فیلم در اكران نابود می‌شود.
نقاش‌زاده با اشاره به تأخیر چندین‌باره در اكران اولین ساخته بلندش اظهار كرد: علیرغم تمام تلاش‌های ما، این فیلم در زمانی نامناسب به نمایش درآمد و علاوه بر آن تعداد سالن‌ها و سانس‌های آن به گونه‌ای است كه مجموع آنها به اندازه تأثیر یك سالن هم نمی‌شود. در حالی كه به اعتقاد بنده حتی اگر فیلم تنها در یك سالن به نمایش درآید، مخاطبان می‌توانند در ساعت‌های مختلف به تماشای آن بروند اما وقتی نمایش فیلمی به شكل تك‌سانس است به ندرت كسی می‌تواند آن را ببیند و در واقع مخاطبان بی‌هدف ممكن است كاملاً شانسی به تماشای آن بنشینند. علاوه بر تمام این موارد سانس‌های این فیلم هم به شكل بسیار بدی انتخاب شده‌اند و با موقعیت جغرافیایی و ساعت شلوغی سالن‌ها هیچ تناسبی ندارد.
این كارگردان ادامه داد: بدون اینكه بخواهم كسی را متهم كنم باید بگویم كه اكنون برای تمام فیلم‌هایی كه به نوعی مقابل فیلم‌های سخیف و كمدی روز هستند، مشكلات متعددی در اكران پیش می‌آید و ناگزیر و پیشاپیش، این فیلم‌ها قربانی می‌شوند. البته «كودك و فرشته» جزو فیلم‌های كم‌مخاطب یا فرهنگی به معنای خاص نیست. گناه این فیلم این است كه به گوشه‌ای از دریای بیكران تجربیات دفاع از این سرزمین می‌پردازد؛ اما با این حال به گونه‌ای است كه اگر تماشاگر به تماشای آن بنشیند تا پایان فیلم را تماشا می‌كند.
نقاش زاده در عین‌حال تصریح كرد: «كودك و فرشته» فیلمی داستانگو است و به هیچ عنوان مخاطب‌گریز محسوب نمی‌شود، اما با این وجود اگر بخواهیم این فیلم را در كنار آثاری كه 30 سالن در اختیار دارند قرار بدهیم و به مقایسه فروش آنها بپردازیم، قطعا فروش «كودك و فرشته» به مراتب پایین‌تر خواهد بود. حتی در آمار فروش عنوان می‌شود كه این فیلم 8 سالن در اختیار دارد در حالی‌كه همه این سالن‌ها به صورت تك‌سانس به نمایش این فیلم می‌پردازند.
این كارگردان در بخش دیگری از صحبت‌هایش عنوان كرد: اكنون نه تنها از اكران «كودك و فرشته» ناراضی‌ام بلكه اگر از ابتدا می‌دانستم كه قرار است سرنوشت این فیلم این‌گونه باشد به عنوان كارگردان از اكران آن صرف‌نظر می‌كردم. همه می‌گویند كه از فیلم‌های كودك و دفاع مقدس حمایت می‌كنیم اما این حمایت‌ها كجاست؟ حتی اگر این حمایت‌ها به هنگام تولید هم وجود داشته باشند تا زمانی‌كه در اكران ادامه پیدا نكنند سودبخش نخواهند بود. درحال حاضر، اكران این فیلم به گونه‌ای است كه با اكران نشدن تفاوتی ندارد و به نوعی رفع تكلیف محسوب می‌شود تا بعدها بگویند كه یك فیلم دفاع مقدسی هم اكران شده، اما هر فردی كه كمی با سینما آشنا باشد به خوبی می‌فهمد كه این فیلم عملاً اكران نشده است.
وی در عین‌حال، اكران در شهرستان‌ها و تبلیغات مناسب را هم فرصت‌هایی دانست كه در اكران این فیلم مورد بی‌توجهی قرار گرفته‌اند.
نقاش‌زاده درباره اینكه چرا با این شرایط نابه‌سامان راضی به اكران فیلمش شده است، به ایسنا گفت: قرار بود كه این فیلم از 20 فروردین‌ماه در سینماها به نمایش درآید. من هم براین اساس كه طی مدت اكران و پیش از شروع فصل امتحانات، فرصتی برای دیده شدن فیلم توسط دانش‌آموزان و خانواده‌ها وجود دارد پذیرفتم. او یادآور شد:براساس مذاكرات اولیه، ابتدا قرار بود گروه در اختیار فیلم قرار گیرد اما پس از گذشت مدتی، قرار شد فیلم در گروه آزاد اكران شود. بیشتر كه گذشت همین قرار هم عملی نشد و با تأخیری تأثیرگذار، فیلم با هشت تك سانس اكران شد و دوستان گفتند اگر استقبال از فیلم خوب بود به مرور تعداد سانس‌ها را افزایش می‌دهیم، كه نتیجه‌اش پیشاپیش پیداست: از فیلمی كه به صورت تك سانس، در زمان نامناسب، سانس نامناسب و با تبلیغات نامناسب اكران شود، استقبالی صورت نخواهد گرفت.
نقاش‌زاده ادامه داد: در فیلم‌هایی از جنس «كودك و فرشته» نباید انتظار داشته باشیم كه سالن‌ها پر شوند. من از ابتدا هم چنین تصوری نداشتم و بر این باور بودم كه با گذشت زمان تعداد سالن‌ها و سانس‌های این فیلم گسترش پیدا می‌كند. اما متأسفانه این اتفاق نیافتاد و اكنون من متأسفم كه بگویم كاش زمان به عقب برگردد و بار دیگر در آن موقعیت قرار بگیرم تا این‌بار تن به اكران فیلم در چنین شرایطی ندهم.
كارگردان«كودك و فرشته» در بخش دیگری از این گفت‌وگو، درباره نقد برنامه «هفت» و اشاره آن به نظرات مخالف این فیلم، اظهار كرد: آن‌چه مشخص است اینكه نمی‌توان تنها براساس اظهارنظر دو یا سه مخاطب كه ممكن است از سینمای دفاع مقدس هم خوششان نیاید نمونه آماری مناسبی ارایه كرد. البته من هم انتظار نداشتم كه دوستان آن برنامه این‌گونه عمل كنند و نظر دو یا سه نفر را به نظر كل مردم یا تماشاچیان فیلم تعمیم دهند. به هرحال این گزارش نمونه خوب و درست و منصفانه‌ای از یك گزارش مردمی نبود. و هركسی كه ذره‌ای با كار رسانه‌ای آشنایی داشته باشد خوب می‌داند كه این شیوه برای تهیه گزارش درست نیست. البته فكر می‌كنم كه آب از سر «كودك و فرشته» گذشته است.
نقاش زاده در عین‌حال تصریح كرد: عده بسیاری هم بوده‌اند كه این فیلم را دیده‌اند، پسندیده‌اند و از آن تعریف كرده‌اند. بدیهی است كه ممكن است مثل هر فیلم دیگری عده‌ای هم آن را نپسندند. اما اینكه بخواهیم فقط نظر دو نفر را به عنوان گزارش مردمی ارایه كنیم كار درستی نیست. البته من تصور می‌كنم كه تعمدی در این موضوع نبوده اما به هرحال شیوه این گزارش هم درست نبوده است.
وی درباره اینكه ممكن است اكران نامناسب «كودك و فرشته» به فیلم اول بودن آن بازگردد، گفت: واقعیت این است كه هیچ تماشاگری براساس اینكه فیلمی، فیلم اول یا چندم كارگردان است به تماشای آن نمی‌نشیند. البته طبیعی است كه زمانی‌كه كارگردان یك فیلم برای مردم شناخته شده باشد، نام او می‌تواند بخشی از مخاطبان را به سینما بكشاند. اما با این وجود، فیلم‌های متعددی داشته‌ایم كه علیرغم داشتن كارگردانی مطرح در اكران موفق نبوده‌اند. به گمان من اگر این فیلم اكنون در اكران با بی‌مهری مواجه شده، به كار اول بودن آن برنمی‌گردد.
نقاش زاده ادامه داد: البته اینكه «كودك و فرشته» در ژانر دفاع مقدس ساخته شده تأثیر بسیاری در این موضوع داشته است. با اینكه این فیلم با آثار معمول سینمای دفاع مقدس تفاوت‌های عمده‌ای دارد، اما همه ما می‌دانیم كه این روزها فیلم دفاع مقدس در سینمای ما جایی ندارد و اینكه می‌گویند از این فیلم‌ها حمایت می‌كنند صرفاً سخنی یا حداكثر آرزویی بیش نیست. چرا كه برای تغییر فضا و شرایط سینما، لازم است جریان عمومی سینما خردمندانه مورد توجه قرار بگیرد.
وی در عین حال گفت: من نمی‌گویم كه باید مردم را وادار به دیدن نوع بخصوصی از فیلم‌ها بكنیم. اما آن‌چه مسلم است فضای حاكم بر اكران و سینمای كشور به گونه‌ای است كه جایی برای اكران فیلم‌های سالم و شریف و از جمله فیلم‌های دفاع مقدس باقی نمی‌گذارد. در چنین شرایطی ما نباید انتظار داشته باشیم كه این فیلم‌ها فروشی مانند فیلم‌های سطحی كمدی داشته باشند. اما اگر شرایط و موقعیت اكران آنها را اصلاح كنیم این آثار حتماً موفق خواهند بود. لذا به نظر من مهم‌ترین پارامتر در عدم موفقیت این فیلم‌ها در زمینه نمایش، مناسبات حاكم بر اكران است هرچند كه در این میان ژانر دفاع مقدس هم بی‌تأثیر نیست.
این كارگردان درباره تبلیغات این فیلم هم گفت: خوشبختانه برای تبلیغات تلویزیونی تاكنون مشكلی نداشته‌ایم. اما باید توجه داشت كه تبلیغات یك فیلم تنها به تلویزیون محدود نمی‌شود و این تنها راه تبلیغ نیست. این فیلم، علیرغم پیگیری‌ها و وعده‌هایی كه داده شده همچنان از تبلیغات شهری محروم است. حال آن‌كه لازم است پیش از اكران یك فیلم مجموعه‌ای از اقدامات برای معرفی و دیده شدن آن صورت بگیرد. حتی لازم است كه مدت‌ها پیش از اكران فیلم، زمینه‌سازی لازم برای آن صورت بگیرد. اما درباره این فیلم حساسیتی وجود نداشته و من فكر می‌كنم مجموعه شرایط یك فیلم گویای میزان حمایتی است كه از آن اثر و ژانر مربوط به آن صورت می‌گیرد. نقاش‌زاده درباره سیاست فروش بلیط نیم‌بها برای این فیلم اظهار كرد: در این فیلم بنیاد سینمایی فارابی و سیمافیلم سرمایه‌گذاری كرده‌اند و در زمان اكران هم صلاح دیده‌اند كه از بخشی از سهم خود صرف‌نظر كنند تا فیلم بیشتر دیده شود اما همین موضوع می‌تواند نوعی نگرش منفی هم ایجاد كند و تصور شود كه به دلیل ضعیف بودن فیلم این‌گونه برخورد می‌شود. وی در عین‌حال عنوان كرد: البته درباره این موضوع هم اطلاع‌رسانی كافی صورت نگرفته و مخاطبان عادی سینما از این موضوع بی‌اطلاع هستند. به هرحال وقتی به اصل قضیه اكران فیلم توجهی نمی‌شود، در بقیه موارد هم همین‌طور خواهد بود. اكنون یكی از مشكلات اصلی این فیلم آن است كه علیرغم تأكیدات مكرر بنده مدت‌ها پیش از اكران، مدیریت تبلیغات درستی برای آن وجود ندارد. حال آن‌كه حتی اگر اكران یك فیلم بسیار محدود هم باشد، باز باید مدیریت هدفمند، یكپارچه و درستی در امر تبلیغات آن وجود داشته باشد.
نقاش زاده در ادامه گفت‌وگویش، درباره عدم بهره‌گیری از بازیگران چهره در «كودك و فرشته» و تأثیر این موضوع در اكران و فروش فیلم گفت: از پیش هم می‌دانستیم كه این فیلم به مفهوم عام گیشه‌ای تلقی نمی‌شود. لذا از ابتدا قصد نداشتیم كه با استفاده از بازیگران چهره یا كارهای عجیب و غریب، فروش آن را تضمین كنیم. اما با این همه «كودك و فرشته» شایسته اكران ضعیف و برخورد فعلی هم نیست. ما در سینمایمان فیلم‌های متعددی داریم كه بدون بهره‌گیری از چهره در سطحی خاص مورد توجه قرار می‌گیرند. زمانی‌كه ما تولید فیلم را شروع می‌كردیم همه دست‌اندركاران این فیلم می‌دانستند كه این فیلم در ژانر دفاع مقدس ساخته می‌شود و هنرپیشه مطرحی ندارد و از نظر مضمونی هم تا حدی تلخ است . در مجموع تمام این موارد موجب از دست‌دادن گیشه می‌شود اما با این وجود در تاریخ سینما بسیار بوده‌اند فیلم‌هایی كه علیرغم تلخی لحن، فرصت نمایش یافته‌اند و با مخاطبان خود ارتباط مناسب برقرار كرده‌اند. این كارگردان در پایان صحبت‌هایش خاطرنشان كرد: هنوز هم در دنیا فیلم‌های جنگی می‌سازند و فیلم‌های خیلی گرانی هم در این زمینه می‌سازند و همین آثار در اكران مورد استقبال قرار می‌گیرند. اما باید توجه داشته باشیم كه آنها در مناسباتی از پیش طراحی شده این كار را انجام می‌دهند. اما اكنون در سینمای ایران فیلم‌های شریف و سالم، سرنوشتی مشابه «كودك و فرشته» دارند. مدیران و سیاست‌گزاران سینما باید فكری بكنند وگرنه ادامة وضع فعلی، سینمای ما را به قهقرا خواهد برد. فرهنگ و تمدن ایرانی و سینمای ایران با فیلم‌های سخیف و سطحی این روزها شناخته نشده، سینمای ایران با فیلم‌های دیگری در جهان شناخته شده است. البته منظور من فیلم‌های اصطلاحاً جشنواره‌ای، روشنفكر پسند یا مخاطب خاص نیست؛ چرا كه معتقدم فیلم مبتذل و مردم‌گریز دو روی یك سكه هستند و هر دو سینما را به قهقرا می‌برند. من به شخصه علاقمند سینمای داستانگو هستم. اما بر این باورم كه قرار نیست فیلم داستانگو برای جذب مخاطب دست به هر كاری بزند و لودگی پیشه كند.
مطالب مرتبط :
