مرد فیل نما یا فیل مرد نما !
به نام خدا
انسان نباید به ظاهر آدمها قضاوت کند. چه به خوبی و چه به بدی!
البته سفارش اولیهی آیین برتر اسلام، نگاه خوشبینانه به همه است که با تعبیر "حمل فعل مومن بر صحت" بیان میشود. اما این بدان معنا نیست که بر همه اعتماد و اطمینان کرد بلکه به معنای دوری از "سوء ظن" میباشد که این نکته با احتیاط و دقت، کاملا سازگار است.
انسان میتواند به دیگران سوء ظن نداشته باشد اما در مورد آنها احتیاط کرده و تا شناخت صحیح ایشان، در روابطش دقت نظر به خرج دهد.
به راستی چرا باید کسی را که ظاهری آراسته دارد را خوب و کسی که چنین نیست را بد و بیمقدار بپنداریم؟
آقای "جان مریک" را در فلیم "مرد فیل نما" یادتان هست؟ چرا راه دور میرویم، همین مرد بزرگ، "بلال"، غلامِ سیاهِ حبشی پیامبر اکرم، اینها آدمهایی بودند که مردم به ظاهر، آنان را بد و بی ارزش میپنداشتند در حالی که در پس آن صورت نا زیبا، سیرتی زیبا و متعالی نهفته بود که هر که با آنان مینشست، شیفته وی گشته و صورت فراموش میکرد.
از آن سو هم هست. هستند کسانی که از وجنات خود برای فریب دیگران بهره میبرند. و شما حتما این را هم دیدهاید.
خلاصه آنکه:
نه هر که چهــره بـرافــروخــت دلبری داند |
نه هر که آینه سازد سکندری داند |
نه هر که طرْف کله کج نهاد و تند نشست |
کـلاه داری و آیــیـن ســروری داند |
هزار نکته باریکتر ز مو این جاست |
نه هر که سر بتراشد قلندری داند |
انسان میتواند به دیگران سوء ظن نداشته باشد اما در مورد آنها احتیاط کرده و تا شناخت صحیح ایشان، در روابطش دقت نظر به خرج دهد.
بله دوستان!
زمان حضرت محمد صلی الله علیه و آله نیز از این آدمهای صاحب کمالات ظاهری یکی بود به نام اخنس بن شریق که حسابی خوش قیافه بود و خوش زبان.
این آقا تا دلتان بخواهد اطفار آدم حسابیها را داشت و هر که او را میدید برایش احسنت میآورد.
جناب اخنس دور و بر پیامبر اکرم هم خیلی میگشت و پیامبر هم با او گرم میگرفت. خلاصه اینکه حرف خدا، پیغمبر از دهان اخنس خان نمیافتاد.
تا اینکه روزی بین این آقا و طایفهای به نام ثقیب اختلافی پیش آمد که در این ماجرا، درون پلید وی آشکار شد. اخنس با گروه خود به این طائفه شبیخون زد و دامهایشان را هم کشت و کشت و زرعشان را به آتش کشید.
اینجا بود که نفاق و دروغ وی برملا شد. و خداوند به پیامبر فرمود که:
در این دنیا کسانی از مردم هستند که خدا را به درستی اعتقاد خویش گواه می گیرد و تو را سخنش درباره زندگی این دنیا (و پارسایی) به شگفت میدارد ، در حالی که کینه توزترین دشمنان است.
چون از نزد تو بازگردد، در زمین فساد کند و کشتزارها و دامها را، نابودسازد ، و خدا فساد را دوست ندارد.
و چون به او گویید که از خدای بترس، در گناهکاری دستخوش خودخواهی شود. جهنم ، آن آرامگاه بد، او را بس باشد.
بعضی دیگر از مردم برای جستن خشنودی خدا، جان خویش را فدا میکنند. خدا بر این بندگان مهربان است.
ای کسانی که ایمان آوردهاید، همگان به اطاعت درآیید و پای به جای، پای شیطان مگذارید که او دشمن آشکار شماست.
پس بیایید شعار ما و نگاه ما اینگونه باشد که: همه خوبند مگر کسی که بدی وی ثابت شده باشد، اما ما به کسی اطمینان میکنیم که او را خوب شناخته باشیم.
آیات 204 تا 208 سوره مبارکه بقره