تیغه فرزها(قسمت چهارم)
دانش پژوهان عزیز، یکی از مهارت های پرکاربرد که در بسیاری از پروژه ها مورد استفاده قرار می گیرد، مهارت تیغه فرزها است که در زیر توضیحاتی در مورد آن ارائه می شود.
تیغهفرزهای جاخارزنی
به دو صورت دنباله دار یا میل مرغکی ساخته می شوند. نوع دنباله دار برای فرزکاری جاخارهای هلالی کوچکتر به کار می رود و جاخارهای هلالی بزرگتر با نوع میلمرغکی فرزکاری می شوند. این تیغهها دارای دندانههای نقش بُر هستند و برای فرزکاری جاخارهای نیمدایرهای در محورها به کار می روند.
تیغه فرز جا خارزنی(نوع میل مرغکی)برای فرزکاری جاخارهای هلالی بزرگتر.
تیغه فرز زاویه ای یک طرفه با سوراخ رزوه شده
این تیغه را می توان برای فرزکاری شیارهای دم چلچلهای روی هر نوع جنس به کار برد. برای این منظور معمولاً از تیغه فرزهایی استفاده می شود که زاویه آنها 60 درجه باشد.
تیغه فرز زاویه ای یک طرفه |
تیغه فرزهای نقش بُر دنده تیز
این تیغه ها گونه هایی از تیغه فرز هستند که برای ایجاد نقش های خاص به شکل متناسب با آن ساخته می شوند. برای تیز کردن این تیغه ها تنها باید لبه دندانه ها را سنگ زد. سطح بیرونی دندانه ها شکل موردنظر را به وجود می آورد و هنگام تیز کردن مجدد تیغه نباید سنگ زده شود.
تیغه فرزهای محدب
این تیغه ها برای ایجاد شکل یا نقش نیم دایرهای بر روی قطعاتی از هر نوع جنس به کار می روند. اگر نقش دلخواه به شکل نیم دایره محدب باید از تیغه فرز مقعر استفاده شود. برای ایجاد گوشه های گرد محدب نیز از تیغه فرز گرد گوشه بُر استفاده می شود.
تیغه فرز مقعر | تیغه فرز گرد گوشه بر |
تیغه فرزهای دنده تراش با قطرها و اندازه های سوراخ گوناگون به بازار عرضه میشوند؛ به گونهای که می توان آن ها را تقریباً در هر نوع دستگاه فرز معمولی و با هر نوع میل مرغک به کار برد.
در میان تیغه فرزهای پرداخت چرخدنده بیش از همه از تیغه فرز منحنی اینولوت عادی با زاویه فشار 5/12 درجه استفاده می شود. برای تیز کردن این تیغه ها باید لبههای دندانه های آن ها را به گونه ای سنگ زد که نقش اینولوت سطح بیرونی دندانه ها تغییر نکند. تیغه فرزهای پرداخت چرخدنده برای هر گام در هشت اندازه ساخته می شوند. برای تولید یک طیف کامل چرخدنده از دوازده دندانهای تا دندانه شانهای برای هر گام معین هشت تیغه مورد نیاز است.
تیغه فرز چرخ زنجیرتراش
در شکل مقابل نشان داده شده است. این نوع تیغه برای فرزکاری گونهای از چرخ زنجیرهای غلتکی که شکل دندانه های آن ها مطابق با استاندارد آمریکایی باشد به کار می رود.
هاب ها
هاب تیغه فرز دندانه داری است که هیأت حلزون را دارد. این تیغه ها معمولاً برای براده برداری دندانه های چرخدنده های ساده، مارپیچ، جناغی، چرخ حلزون، حلزون، هزارخار، چرخ جغجغه، محورهای چهارگوش و چرخ زنجیر برای زنجیرهای دندانه معکوس (بیصدا)، غلتکی، و قرقره و زنجیر ضامن دار به کار می روند.
هاب ها به دو صورت خشن و سنگ خورده ساخته می شوند. برای عملیات دنده زنی معمولی نوع خشن اقتصادی تر است و بنابراین بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد. نوع سنگ خورده این تیغه ها برای دنده زنی دقیق مناسبتر است.
هاب های دندانه ساده را می توان برای دنده زنی چرخدندههای ساده یا مارپیچ به کار برد. با تیغه راست بُر میتوان هم چرخدندههای مارپیچ راستگرد و هم چپگرد را دنده زنی کرد. توصیه می شود که برای براده برداری چرخدندههای مارپیچ راست گرد از تیغه راست بُر و برای چرخدندههای مارپیچ چپ گرد از تیغه چپ بُر استفاده شود.
بهطورکلی این تیغه ها را می توان برای تولید هر شکل که بهطور منظم روی پیرامون قطعه استوانهای تکرار شود به کار برد.
نگهداری تیغه فرزها
برای جلوگیری از لب پریدگی و کُند شدن تیغه فرزها رعایت احتیاط ضروری است. در هنگام تنظیم دستگاه فرز باید مراقب بود که سر تیغه ناگهان با قطعهکار، ابزار و یا دستگاه برخورد نکند. معمول این است که لبههای برنده تیغه فرزها را برای جلوگیری از لبپریدگی یا کند شدن آن ها با پلاستیک می پوشانند. هنگامی که از تیغه فرزها استفاده نمیشود باید آن ها را در جای مناسب نگهداری کرد.
مطالب مرتبط:
دانش نامه ماشین کاری 1 - ریس میلر
گروه مدرسه اینترنتی سایت تبیان - تنظیم: سمیرا بادامستانی