تبیان، دستیار زندگی
نوجوانی دوره ای نیست که در آن والدین بتوانند برای تنبیه فرزند نوجوانشان، با یک اخم مانع از ادامه دادن حرفها و یا کارهای نادرست او بشوند و یا بتوانند گوش او را بپیچانند بلکه ....
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

یک تنبیه با شکوه

چگونه نوجوان خود را تنبیه کنیم؟

تنبیه

نوجوانی دوره ای مهم و سرنوشت  ساز است. نوجوانی برزخ میان كودكی و بزرگسالی است و دوره‌ای انتقالی است كه طی آن فرد فضای روحی كودكی را ترک می ‌كند و وارد مرحله دیگری می‌شود. در این مرحله نوجوان علاوه بر اینكه با تغییرات بیولوژیكی، شناختی و رشد جنسی روبه‌رو است، بایستی خود را با انتظارات والدین، مدرسه و گروه همسالان كه با سرعت تغییر می‌كنند،‌ سازگار كند. از دگر سو این دوره با تغییراتی همراه است که ممکن است در وی احساس بی نیازی نسبت به پدر و مادر و یا مقررات آنها ایجاد کند و لذا گاه مشاهده می شود که نوجوان به خود اجازه میدهد که اقدام به بی نظمی و بی توجهی به اصول خانواده، مدرسه و یا حتی جامعه را بکند. در اینجا این سوال پیش می آید که با توجه به افزایش خودمحوری در نوجوان، آیا باید این ویژگی را طبیعی دانسته و به وی کاری نداشته باشیم و یا اینکه نه! لازم است او را مورد تنبیه و توبیخ قرار دهیم؟

نوجوانی با تغییراتی همراه است که ممکن است در وی احساس بی نیازی نسبت به پدر و مادر و یا مقررات آنها ایجاد کند

تصمیم گیری در این مورد گاه کار بسیار سختی خواهد بود زیرا آموزش نظم و تربیت به نوجوان بسیار سخت تر از آموزش آن به بچه های کوچکتر است. در این زمان نوجوان ما بسیار بزرگتر از آن شده که گوش او را بپیچانیم و یا با یک اخم او را از ادامه دادن حرفهای بی ربط بازداریم و از طرف دیگر آن قدر هم بزرگ نشده که خودش به تنهایی خوب و بد روزگار را از هم تمیز داده و کاملا مستقلانه عمل کند. تردیدی نیست كه فرآیند اجتماعی شدن فرزندان، مستلزم اجرای انضباط در شئون گوناگون زندگی است، در خصوص انضباط، مسئله پاداش و تنبیه مطرح می‌شود یعنی والدین چه تدابیر تشویقی و تنبیهی را باید در نظر بگیرند تا به فرایند اجتماعی شدن نوجوانشان كمك كنند؟ بنابراین به نظر چه نوع تنبیهی می تواند برای او مناسب باشد و او را در ادامه دادن رفتارهای نامطلوبش باز دارد؟

نوجوانی

ما در این یادداشت یک سری پیشنهاد ساده برای تنبیه کردن نوجوانان به شما ارایه می دهیم. امیدواریم مطالعه آن برای شما مفید واقع شود.

البته قبل از پرداختن به این روشهای پیشنهادی، حتما به این چند نکته توجه داشته باشید:

1- منظور ما از ارایه این روشها این نیست که با هر اشتباهی که از نوجوانتان سر زد تمام این راهبردها را بکار گیرید بلکه بنا بر ویژگی های فرزندتان و همچنین متناسب با اشتباهی که از وی سر زده است، یکی از این اصول را به کار ببرید.

2- در هنگام اعمال این روشهای تنبیهی فراموش نکنید که زمانی آنها موثر خواهند بود که دارای محدودیت زمانی باشند نه اینکه آن قدر ادامه دار و یا طولانی بوده که فرزند شما به آن عادت کند و نه آن قدر کوتاه مدت و مقطعی باشد که نوجوان شما طعم واقعی تنبیه را نچشد.

3- در اجرای روش تنبیهی خود ثبات قدم داشته باشید و به گونه ای رفتا کنید که فرزندتان متوجه تصمیم قطعی شما در زمینه تربیتی بشود.

در هنگام اعمال روشهای تنبیهی فراموش نکنید که زمانی آنها موثر خواهند بود که دارای محدودیت زمانی باشند

4- فراموش نکنید که اعمال تنبیه باید آخرین راه حلی باشد که شما به کار می برید. در ابتدا سعی نمایید که با تذکر زبانی و یا قهر کردن کوتاه مدت و یا حتی اخم کردن ، فرزندتان را متوجه اشتباهاتش بکنید. تنها در صورتی که این روشها کارآمد نبود به تنبیه متوسل شوید لذا ما این روشها را به شما توصیه می کنیم.

و اما روشهای تنبیهی پیشنهادی ما....

برای این که فرزند نوجوان شما در برابر اشتباهاتی که انجام می دهد مسئول باشد و فراموش نکند که در برابر نافرمانی ها و کجروی ها باید پاسخگو باشد، لازم است که گاهی دنیا را به او سخت بگیرید و یه شوک به او وارد کنید بنابراین فکر کنید و ببینید که چه چیزهایی برای او مهم است و از همین طریق وارد عمل شوید.

- در دوره نوجوانی بسیار مشاهده می شود که برخی از بچه ها(به خصوص پسران) مخفیانه سوییچ ماشین و یا موتور پدرشان را برای تفریح بر می دارند. این رفتار نوجوان در خانواده، هم نوعی سرپیچی از مقررات منزل است و هم سرپیچی از قوانین اجتماعی که می تواند باعث ایجاد آسیبهای جسمی برای خود و یا دیگران شوند لذا در برابر این گونه رفتارهای نادرست باید به شدت برخورد کرد و طوری واکنش داد که دیگر تکرار نشود. در این شرایط لازم است که حتما یک امتیاز و یا مزیت مهم زندگی او را مشخص کرده و آن را محدود کنید یعنی شرایطی را فراهم آورید که فرزند شما اینگونه احساس کند که در اثر این سرپیچی و نافرمانی یک امتیاز (یا آزادی مهم) را از دست داده است.

پسر نوجوان

- اگر نوجوان شما دارای تلفن همراه شخصی است، در ازای کار اشتباهی که انجام می دهد، تلفنش را از وی گرفته و یا حتی استفاده از تلفن ثابت را می توانید در او محدود کنید. مثلا اینکه یک روز بیش از 15 دقیقه حق استفاده از تلفن ثابت را ندارد.

- تلویزیون، کامپیوتر، بازیهای  کامپیوتری و .. را از دسترس او دور کنید و یا رمز عبور آن را تغییر دهید تا دسترسی به کامپیوتر( البته برای مدتی مشخص) برای وی غیر ممکن شود.

- رفت وآمد با دوستان و یا فعالیتهای اجتماعی شان را محدود کنید. یعنی نه دوستی می تواند برای ملاقات او به منزل شما بیاید و نه او اجازه دارد که برای دیدن دوستان خود، خانه را ترک کند. او تنها زمانی می تواند خانه را ترک کند که قصد رفتن به مدرسه و یا کاری مهم را که شما خواسته اید، داشته باشد. فوتبال بازی کردن، کافی نت، گیم نت و .. همگی تا زمانی مشخص، ممنوع می شود. برخی از روان شناسان معتقدند که محروم کردن نوجوان از روابط اجتماعی او با همسالان، برای آنها شبیه به بوسه مرگ خواهد بود.

- اگر به طرق مختلف سعی کرده اید که فرزندتان را پای بند مقررات منزل کنید اما موفق نشده اید این روش را هم بیازمایید:

مقرری(ماهانه) او را تا زمان تبعیت وی از مقررات منزل و خانواده قطع کنید.

برخی از روان شناسان معتقدند که محروم کردن نوجوان از روابط اجتماعی او با همسالان، برای آنها شبیه به بوسه مرگ خواهد بود

به خاطر کار نادرستی که انجام داده ، کارها و فعالیتهای سخت منزل را به او واگذار کنید. برای مثال اگر نوجوان شما عادت دارد که آخر هفته را زیاد بخوابد، زود بیدار کردن وی و وادار کردن او برای خرید نان صبحانه، بسیار مشقت بار خواهد بود. این اقدام به او یاد خواهد داد که خانه، مهمان سرا نیست و زندگی گاه می تواند بسیار سخت و نامطلوب باشد.

برای برخی از نوجوانان سخت ترین تنبیه محدود کردن رژیم غذایی و یا همان ایجاد پرهیز از غذاهای مورد علاقه شان است. اگر محروم کردن از کامپیوتر، تلویزیون، تلفن همراه را امتحان کرده اید و به نتیجه مطلوبی نرسیده اید نوبت به آن رسیده که ایجاد محدودیت های رژیم غذایی را حتما امتحان کنید. بنابراین فقط او را تهدید نکنید بلکه واقعا وارد عمل شده و با رفتار خود نشان دهید که تصمیم قاطع برای اصلاح رفتار او را دارید.

گروه خانواده و زندگی سایت تبیان- مریم عطاریان

مقالات مرتبط

یکی تو بگو یکی من

اینگونه نظم را عملی کنید

تسامح همیشه بد نیست

کاربران محترم می توانند سوالات خود در این زمینه را از بخش مشاوره روان شناسی سایت تبیان بپرسند.

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.