سوءاستفاده از نام خداوند

افشای سوءاستفاده جنسی از كودكان توسط كشیش‌ها در اروپا و ایالات متحده، كلیسای كاتولیك رم را با بحران عظیمی مواجه كرده است. در نتیجه بسیاری از كاتولیك‌ها به انتقاد از ساختار و قوانین حاكم بر كلیسای كاتولیك پرداخته‌اند. از سوی دیگر بسیاری از اعضای روحانی كلیساها و كشیش‌ها نیز خواهان انجام اصلاحات در كلیسای كاتولیك شده‌اند.

اگرچه در سال‌های اخیر كشیش‌های آلمانی با اتهامات متعددی روبه‌رو شده‌اند اما به باور بسیاری از كاتولیك‌ها این بحران، بحرانی جهانی ونه ملی است. بسیاری از كاتولیك‌ها در صدد ایجاد تغییر در فرهنگ تثبیت شده كلیسا هستند. به موجب این فرهنگ دیرینه، كشیش‌ها به لحاظ اعتبار و منزلت در درجه بالاتری نسبت به كشیش‌نشین*‌ها قرار دارند.

اولویت اصلی بسیاری از كاتولیك‌ها، بازگرداندن فضای روحانی و معنوی به كلیساها و پایان بخشیدن به سلطه‌ای فرهنگی است كه برای كشیش‌ها جایگاه والاتری در نظر می‌گیرد وآنها را به لحاظ دینی در مرتبه بالاتری در مقایسه با سایر كاتولیك‌ها قرار می‌دهد. به ‌باور آنها بحران سوءاستفاده جنسی از كودكان، بخشی از یك بحران عمیق‌تر و همچنین ریا وتزویر موجود در میان كشیش‌هاست، هر چند آنها معتقدند هنوز هم برای رهایی از این بحران‌ها فرصت كافی باقی مانده است. در آلمان ـ سرزمین مادری پاپ بندیكت ـ كشوری كه بحران آزار واذیت جنسی از ماه ژانویه به این سو تشدید شده است.

گزارش‌ها حاكی از آن است كه بسیاری از كشیش‌نشین‌ها اقدام به ترك كلیسا كرده‌اند. بسیاری از كاتولیك‌های مومن و متعصب از رسوایی‌های اخیر متحیر و سردرگم شده‌اند و درصدد یافتن راه حلی برای بازگرداندن اعتبار اخلاقی به كلیسا هستند. هانس كونگ یكی از روحانیون كاتولیك كه از سوی كلیسای رم نیز بشدت مورد انتقاد قرار گرفته است در نامه سرگشاده‌ای كه اخیرا در 18 آوریل به اسقف‌های كاتولیك نوشته است، رسوایی‌های اخیر را «بدترین بحران به وجود آمده برای اعتبار كلیسا» از زمان عصر اصلاحات دانسته است. كونگ در این نامه طرح‌های خود را برای انجام اصلاحات بیان و پاپ را متهم كرده است كه در سال 2001 با ارسال نامه‌ای محرمانه به اسقف‌ها از آنان خواسته است تا موارد تخلف و سوءاستفاده‌های جنسی كشیش‌ها را افشا نكنند.

ولفگانگ استرم با فراخوان بسیاری از كاتولیك‌ها در یك مجموعه ورزشی در حومه مونیخ با صدور بیانیه‌ای از رهبران كلیسا خواسته است صراحتا به گناهان و اعمال خلاف خود اعتراف كنند.

وی در این مورد می‌گوید، من از رهبران كلیساها می‌خواهم كه با صداقت در برابر مردم بگویند مسوولیت این بحران‌ها و رسوایی‌های اخیر بر عهده ماست و ما اشتباهات خود را می‌پذیریم. این تنها راهی است كه می‌توان آبرو واعتبار از دست رفته را به كلیسا بازگرداند.

با توجه به بحرانی كه در جامعه كشیشان به وجود آمده است بسیاری از اعضای عادی شورای كاتولیك در صددند با حضور در جامعه به ترمیم وجهه مخدوش شده كلیسا بپردازند. استرم نیز همانند بسیاری از كاتولیك‌های آلمانی مشكلی با ازدواج كشیش‌ها ندارد و معتقد است قوانین الزام‌آور تجرد در میان كشیش‌ها باید تغییر كند.

رودیگر براگ‌من یكی از كاتولیك‌های آلمانی نیز می‌گوید، بحران‌های اخیر یك سوال مهم و اساسی را به ذهن هر فرد متبادر می‌سازد كه آیا باید كلیسا را ترك كرد یا در عضویت آن باقی ماند؟ من معتقدم كه باید در كلیسا باقی ماند؛ چرا كه این روش تنها راه كمك به بازگشت مجدد اعتبار و آبروی كلیساست. با ترك كلیسا دیگر صدای اعتراض‌آمیز ما به گوش كسی نخواهد رسید. اما در مقطع كنونی من دیگر نمی‌توانم این رسوایی‌ها را همان‌طور كه هست بپذیرم. معضلات و ناهنجاری‌های پیش‌روی ما بسیار گسترده است و ما باید به تعالیم حضرت مسیح رجوع كنیم نه نهاد كلیسا و كشیش‌های حاضر در آن.

اظهار‌‌نظر آندراس باتلف یكی دیگر از كشیش‌ها در این مورد بسیار جالب است.

وی معتقد است كه وجهه و تصویر یك كشیش به عنوان فرد مقدسی كه رسیدن به كمال و درجه روحانی او برای سایر افراد غیرممكن است هم‌اكنون از بین رفته است كه این امر به نظر من یك موهبت به حساب می‌آید؛ البته به شرط آن‌كه ما بتوانیم خود را از ارتباط دوطرفه مرید و مرادی رهایی ببخشیم. این ایده كه كشیش‌ها برتر و بهتر از سایر مردم هستند، ایده‌ای است كه تاریخ مصرف آن گذشته است. این نظر با روح قوانین شورای دوم واتیكان مبنی بر كشیش بودن تمام معتقدین به دین مسیحیت سازگار و متناسب است.

فرانك فلین از دانشگاه واشنگتن در این زمینه معتقد است كه موضوع اصلی و مورد نظر كاتولیك‌ها پایان دادن به شكل كنونی مسیحیت است كه در آن برخی از مسیحیان در كلیسا مقدس‌تر از دیگران به حساب می‌آیند، امری كه در سال‌های ابتدایی تشكیل كلیسا به هیچ عنوان وجود نداشت.

در باواریا كه پایگاه اصلی كاتولیك‌هاست و در آن هم كلیساهای محافظه‌كار و اصلاح‌طلب فعالیت می‌كنند، ماجرای رسوایی كشیش‌ها در ماه ژانویه بسیار خبر ساز شد.

پدر باتلف می‌گوید: تا پیش از این بسیاری بر این باور بودند كه افراد تبهكار را تنها در جامعه آمریكا می‌توان پیدا كرد اما هم‌اكنون این ماجراها به منازل مردم آلمان كشیده شده است. پرونده‌های مطرح شده در چند وقت اخیر تلاش رهبران كلیسا برای سرپوش گذاشتن بر رسوایی‌های اخلاقی كشیش‌ها را با ناكامی مواجه كرده است.

افشای پی در پی رسوایی‌های جدید موجب ایجاد نوعی فضای توام با ترس، تهمت و افترا و همچنین شرمساری و تشویش بسیاری از كاتولیك‌ها شده است.

سوءاستفاده از كلیسا

در ژانویه گذشته كشیش یك مدرسه پسرانه مذهبی در برلین از داستان‌های متعدد سوءاستفاده جنسی پرده برداشت كه دارای پیامدهای زنجیره‌ای منفی در كشور آلمان بود. چند هفته پیش نیز شواهد و مداركی هولناك مبنی بر آزارجنسی در كلیسایی در منطقه باواریا افشا شد. پس از آن موضوع كشیش پیتر هولرمن مطرح شد كه در آن وی به عنوان «فردی كه دارای تمایلات جنسی نسبت به كودكان است» معرفی شده بود.