آینه های كروی (مقعر ، محدب)
شكل زیر، قطعه ای از یك كره را نشان می دهد. اگر سطح این قطعه كروی نقره اندود شود، آینه كروی به وجود می آید.
آینه کروی که از طرف گــود(سطح داخلی كره)، نقره اندود باشد آینه محدب و کوژ و اگر از طرف برآمده (سطح خارجی كره) نقره اندود باشد، آینه مقـعـر یا كاو نامیده می شود.
یك اشتباه رایج !
گاهی به سطح فلزی و براق آینه ها، سطح جیوه ای ( ! ! ! ) گفته می شود. این مطلب اشتباه است. جیوه فلزی است كه در دمای معمول مایع است و اگر پشت آینه جیوه ای بود، به یك سمت سرازیر می شد و می ریخت!سطح فلزی اغلب آینه های معمولی، نقره است.
شكل زیر نماد یك آینه محدب ( سمت راست ) و یك آینه مقعر (سمت چپ ) را نشان می دهد. هر یك از آن ها ، قسمتی از یك سطح كروی است. مركز این كره، مركز آینه (C) و شعاع این كره ، شعاع آینه (r) و خطی كه از مركز می گذرد و آینه را قطع می كند، محور آینه نامیده می شود.
شكل زیر، نحوه بازتاب دسته پرتوهای موازی محور آینه های كروی را نشان می دهد. این رفتار آینه های كروی، خاصیت كانونی نامیده می شود.
در صورتی كهپرتوهایی موازی محور آینه، به یك آینه مقـعـر بتابند، پرتو های بازتاب شده، به صورت همگرا بوده و از نقطه ای به نام كانون ( F ) می گذرند.
در صورتی كه پرتوهایی موازی محور آینه، به یك آینه محدب بتابند، پرتو های بازتاب شده، به صورت واگـرا بوده و امتداد آن ها از كانون ( F ) می گذرد.
كانون روی محور آینه و در وسط فاصله مركز تا آینه قرار دارد. فاصله كانون تا آینه، فاصله كانونی ( f ) نام دارد. بنابراین:
فاصله كانونی، نصف شعاع آینه است.
f = R/2
گروه مدرسه اینترنتی سایت تبیان - تهیه: محسنی
تنظیم: سمیرا بادامستانی
