حجت الاسلام استاد کاظم مدیر شانه چی

فصل طلوع

تحصیلات

استادن

ویژگی های اخلاقی

عشق به عبادت و ولایت

ساده زیستی

فعالیت های فرهنگی

اندیشه ژرف

تدریس در دانشکده الهیات مشهد

سفرهای تحقیقاتی

فصل مرثیه

فصل طلوع

استاد کاظم مدیر شانه چی، در سال 1304ه .ق در شهر مقدس مشهد دیده به جهان گشود. پدر ایشان از تاجران مشهور مشهد بود. مادر گرامی او، دختر میرزا احمد مدرس یزدی، از خانواده ای روحانی بود. کاظم مدیر شانه چی، در دامن مادری پرهیزکار و در محیطی سرشار از معنویت پرورش یافت و انسانی وارسته بار آمد و یکی از چهره های ماندگار ایران اسلامی گردید.

تحصیلات

استاد مدیرشانه چی، از همان دوران کودکی همچون دیگر کودکان خواندن و نوشتن را از مکتب خانه فرا گرفت و با هوشی سرشار، استعدادی خدادادی و پشتکاری بی نظیر، به تحصیل علوم دینی در حوزه علمی و پر رونق مشهد پرداخت. او پس از گذراندن دوره ابتدایی و دبیرستان، در بیست سالگی با تمایل شخصی خود و علاقه ای که به روحانیت داشت، برای ادامه تحصیل وارد مدرسه «خیران خان» مشهد شد و به تحصیل علوم حوزوی و ادبیات عرب پرداخت. استاد با شوق فراوان به جمع طلاب علوم دینی پیوست و با توجه به استعداد ذاتی اش، در اندک زمانی مراحل مختلف علمی و تحصیلی را گذراند. او پس از احاطه کامل بر فنون و علوم مختلف، اندیشه خود را در علوم حدیث و آثار اهل بیت علیهم السلام متمرکز کرد و تحول سترگی را در این زمینه به وجود آورد.

استادان

استاد شانه چی، در حضور استادان بزرگ و نام آوری چون مرحوم ادیب نیشابوری و مرحوم حاج محقق نوقانی، مراحل تکمیلی ادبیات عرب را گذراند. آن گاه در محضر استاد حاج میرزااحمد مدرس یزدی که از مدرسان حوزه مشهد بود، شرح لمعه و قوانین را شاگردی کرد.او همچنین در محضر استادان دیگری همچون شیخ هاشم قزوینی، مرحوم آیت اللّه العظمی سیدمحمدهادی میلانی، حاج شیخ مجتبی قزوینی و مرحوم الهی قمشه ای، زانوی ادب زد و از خرمن علم و معرفت هر یک خوشه ها چید.

ویژگی های اخلاقی

یکی از ویژگی های اخلاقی استاد مدیرشانه چی، فروتنی ایشان است. استاد با همه اعضای خانواده یکنواخت برخورد می کرد. به گفته داماد ایشان، یکی از خصوصیات زیبای استاد این بود که با فرزندان دختر و پسر به طور یکنواخت و یکسان برخورد می کردند و همه را می بوسیدند. استاد در کارهای منزل همیشه یار و یاور همسرشان بودند. همچنین ایشان دارای خطی خوش و زیبا بودند، و همیشه خیلی محترمانه به نامه ها پاسخ می دادند.

عشق به عبادت و ولایت

استاد کاظم مدیر شانه چی، در کنار تحصیل و تدریس، هرگز از اهمیت عبادت، زیارت، دعا و ذکر غافل نبود و سال های پربرکت عمر خویش را با انس به همین ادعیه و زیارات گذراند. با وجود اینکه ایشان از مدرسان ممتاز حوزه علمیه مشهد بود و بیشتر اوقات خویش را صرف مطالعه، تحصیل و تدریس می کرد، ولی عشق و علاقه به پروردگار متعالی، او را چنان به سوی خود می کشانید و چنان از شمیم عطر عبادت سرمست می کرد که هر روز پیش از درس، برای عرض ادب و احترام به حرم مطهر امام رضا علیه السلام مشرف می شد. در واقع همین ارتباط با پروردگار و امامان معصوم علیهم السلام ، رمز پیشرفت و موفقیت ایشان بود.

ساده زیستی

استاد شانه چی ساده زیست بود و به دور از همه ظواهر فریبنده دنیایی زندگی می کرد. او از رفاه و تجملات دنیوی دوری می جست ؛ به طوری که زندگی اش در دوران تحصیل به سختی می گذشت.

فعالیت های فرهنگی

فعالیت های فرهنگی استاد شانه چی به دو بخش قبل از انقلاب و بعد انقلاب تقسیم می شود. قبل از انقلاب، در مجله آستان قدس رضوی مطلب می نوشت و بعد از انقلاب هم از اعضای هیئت تحریریه مجله مشکوة به شمار می آمد. از دیگر کارهای فرهنگی استاد در دوران تحصیل و تدریس، جمع آوری کتب خطی بود. ایشان خود می گوید: «زمانی که در مدرسه نواب بودم، به تقاضای مرحوم آقا میرزا علی اکبر نوقانی که سرپرستی مدرسه را بر عهده داشت و از علمای محترم مشهد بود، اداره کتابخانه مدرسه را به عهده گرفتم و این امر سبب انس بیشترم با کتاب های خطی و نفیس شد».

اندیشه ژرف

شهرت استاد مدیر شانه چی، گذشته از مقام علمی که داشت، بیشتر مرهون نوشته های بسیار اوست. او با تلاش خستگی ناپذیر لحظه ای از تألیف و تحقیق نیاسود و آثار علمی بسیار ارزشمندی از خود به یادگار گذاشت که هر کدام بیانگر بینش ژرف و تلاش گسترده آن فقیه پرمایه، برای هدایت جامعه به سوی آموزه های انسان ساز اسلام است. هم اینک، کتاب های او سالیان درازی است که به سان شمعی فروزان، فرا راه دانشمندان و محدثان قرار گرفته است.

تدریس در دانشکده الهیات مشهد

پس از تأسیس دانشکده الهیات در سال 1337، مرحوم دکتر فیاضی، رئیس آن، ازاستاد شانه چی برای تدریس در دانشکده دعوت کرد. ایشان خود درباره ورود و تدریس در دانشکده الهیات می گوید: «پس از استشاره از برخی از اساتید و امر صریح مرحوم حاج شیخ هاشم قزوینی، این دعوت را پذیرفتم و به تدریس فقه، علوم حدیث، تاریخ اسلام، تاریخ ادیان و ملل و نِحل در دانشکده مشغول شدم». به دلیل همت و تلاش شبانه روزی او در دانشکده الهیات مشهد، شاخه «علم الحدیث» گسترش پیدا کرد و عملاً پیوند حوزه و دانشگاه، به شیوه ای اصولی و متناسب با شرایط زمان تحقق یافت.

سفرهای تحقیقاتی

اشتغال به کار کتاب های خطی، باعث شد که استاد مدیر شانه چی به کشورهای گوناگونی سفر کند. از جمله این سفرها، می توان به سفر به روسیه، ازبکستان، آذربایجان و تاجیکستان، به دعوت انستیتوی شرق شناسی شوروی سابق؛ سفر به مصر وبازدید از کتابخانه جامع الازهر و کتابخانه عمومی قاهره؛ و نیز سفر به ترکیه، سوریه، اردن، لبنان، مراکش، ایتالیا، اسپانیا و پاکستان، و بازدید از کتابخانه های معتبر آنها و فیش برداری و تهیه فهرست آثار برگزیده اسلامی در هر کدام اشاره کرد.

فصل مرثیه

استاد کاظم مدیر شانه چی، پس از عمری تلاش در عالم علم و تقدیم گوهرهایی ناب به دوستداران دانش و شیفتگان علم حدیث، در 14 اردیبهشت ماه سال 1381 شمسی، هم زمان با سالروز شهادت امام رضا علیه السلام ، پس از صرف نهار و استراحتی کوتاه در خواب، به علت ایست قلبی به سوی دوست پرگشود. آنچه از او بر جای ماند، حسرتی بود بر دل دوستانی که او را می شناختند، و خاطراتی که هر لحظه اش درسی بود، و نیز کتاب هایی که سطر به سطرش، دل ها را معطر ساخت و شاگردانی که ثمره محضر مبارک او بودند. روحش شاد.

---

منبع: پایگاه حوزه نت

تهیه و تنظیم: فریادرس گروه حوزه علمیه