شیخ کلینی دانشمند فقیه شیعه
ثقة الاسلام محمد بن یعقوب بن اسحاق کلینی رازی معروف به شیخ کلینی ، مشهورترین دانشمند فقیه شیعه در نیمه اول قرن چهارم (ه ق)است. او از اهالی روستای کلین واقع در 38 کیلومتری شهر ری و ناحیه جنوب غربی جاده قم به تهران نزدیک حسن آباد بوده است. به همین دلیل ایشان را رازی یعنی از اهالی ری لقب دادند .در آن زمان ری و به خصوص روستاهای آن یکی از مراکز شیعه نشین بوده است .
شیخ کلینی(ره) در زمان امامت، امام حسن عسکری ( علیه السلام) متولد شد، و زمان غیبت کوتاه حضرت ولی عصر(ارواحنا له الفدا) را درک نموده است.
با توجه به این که ایشان با چهار تن از فقها و محدثین بزرگ شیعه (سفیران ونمایندگان خاص حضرت ولی عصر"ارواحنا له الفدا") هم عصربودند،وشیعیان به آنان ارادت خاصی داشتند. شیخ کلینی(ره) مشهورترین عالم زمان خودبود در میان شیعه و سنی با احترام می زیست ، و به طور آشکارا به ترویج مذهب تشیع و بیان فضائل اهل بیت عصمت (علیه السلام ) می پرداخت.
او در بین مردم به راستی گفتار و کردار و شناخت احادیث و اخبار مشهور بود. تا آنجا که شیعه و سنی ایشان را مرجع پژوهش های دینی خود دانسته و مورد اعتماد هر دو فرقه بودند. به همین دلیل لقب " ثقة الاسلام " یعنی کسی که مورد اعتماد اسلام است را به خود اختصاص داد. او نخستین دانشمند اسلامی است که دارای این لقب می باشد .
شیخ کلینی(ره) در امانت و عدالت ، تقوی و فضیلت ، حفظ و ضبط احادیث مانند نداشت. که همگی از شرایط یک فرد محدث می باشد.
صلوات بر روان پاک دانشمند و محدثی که در یازده قرن پیش مدت از عمر خود را با کمال اخلاص صرف کرد تا معتبرترین احادیث و اخبار ائمه معصومین (علیه السلام ) را از لا به لای کتب و رساله ها انتخاب کرده و مجموعه نفیس و بی نظیری را که در تمام این یازده قرن در میان صدها هزار کتاب اسلامی بی مانند می باشد به جامعه اسلام و تشیع تحویل داد ، تا جایی که بیش از پنجاه کتاب در شرح و ترجمه آن به زبانهای مختلف منتشر شده است .این مجموعه در میان دانشمندان و مولفین به عنوان سند مذهبی تلقی شده و در جامعه تشیع در ردیف معتبرترین کتب بعد از قرآن معرفی گشت.
دانشمندان و فقهای دینی در مورد شیخ کلینی(ره) چنین می گویند:
نجاشی : او در زمان خود شیخ و پیشوای شیعه در ری بود. و حدیث را از همه بیشتر ضبط کرده و بیشتر از همه مورد اعتماد است.
ابن طاووس : شیخ کلینی امانتدار و مورد اطمینان همگان است.
ابن اثیر : او بفرقه امامیه زندگی تازه ای بخشید و پیشوا و عالم بزرگ و فاضل و مشهور در آن مذهب است.
ابن حجر عسقلانی از علمای فرقه شافعی : کلینی از روساء فضلاء شیعه است در عصر خود.
محمد تقی مجلسی : حق این است که در میان علماء شیعه مانند کلینی نیامده است و هرکه در اخبار و ترتیب کتاب او دقت کند در می یابید که او از جانب خداوند تبارک و تعالی موید بوده است.
وهمچنین درباره کتاب"اصول کافی" نظر می دهند.
شیخ مفید : کافی در ردیف جلیل ترین کتب شیعه و سودمندترین آنهاست.
محمد بن مکی شهید در اجازه خود به ابن خازن می گوید : کتاب کافی در علم حدیث است و امامیه مانندش را ننوشته اند.
محقق کرکی در اجازه خود بقاضی صفی الدین عیسی می گوید : کتابی بزرگ در موضوع حدیث بنام کافی است که مانندش نوشته نشده است.این کتاب از احادیث شرعی و اسرار دینی مقداری جمع آوری نموده که در کتاب دیگری یافت نمی شود.
فیض کاشانی: کافی شریفترین و کاملترین و جامعترین کتب است زیرا که در میان آنها شامل اصول و خالی از عیب و فضول است.
شهید ثانی : کتاب کافی آبشخور صافی است که به جان خودم هیچ نویسنده ای مانندش را به رشته تالیف در نیاورده است و قدر و منزلت کلینی و جلالت او از این کتاب هویدا گردد.
مولی محمد امین استرآبادی در کتاب" فوائد المدینه"می گوید : ما از اساتید و علماء خود شنیده ایم که در اسلام کتابی تالیف نشده که برابر یا نزدیک به کتاب کافی باشد.
نجاشی در کتاب نامدارش" رجال" او را نامی ترین دانشمند شیعه دانسته است.
شیخ طوسی: اورا دانشمند بلند آوازه می داند .....
آرامگاه پدر شیخ کلینی(ره) یعنی یعقوب بن اسحاق که از بزرگان شیعیان آن روزگار بوده هم اکنون در قریه " کلین" زیارتگاه می باشد.
مطالب مرتبط
پسری که با دعای امام زمان متولد شد
