کلینیک اینترنتی رایگان (6)

ده نسخه شفابخش برای درمان خشم

هو الشافی

به کلینیک اینترنتی "نور" خوش آمدید. اینجا یک مرکز بهداشت اخلاقی است.

در اینجا با تجویز نسخه های شفابخش کلام خدا و اهل بیت علیهم السلام، در پی آنیم تا خود و شما را از شر بیماریهای مهلک روحی و اخلاقی برهانیم.

پس اگر دردمند هستید و در پی درمان، با این اوراق همراه شوید.

ملاحظه: جهت آشنایی بیشتر با این مرکز درمانی پیشنهاد می کنم مدخل این سلسله نوشتار را حتما بخوانید.

غضب عبارت است از: حالت نفسانیّه‎ای كه باعث حركت روح حیوانى و از داخل به جانب خارج از براى غلبه و انتقام مى‏شود و هرگاه شدت نمود باعث حركت شدیدى مى‏شود كه از آن حركت، حرارتى مفرط حاصل، و از آن حرارت دود تیره‏اى بر مى‏خیزد و دماغ و رگها را چنان پر مى‏سازد كه نور عقل را مى‏پوشاند، و اثر قوه عاقله را ضعیف مى‏كند.

و مخفى نماند كه: مردمان در قوه غضبیه بر سه قسم‏اند:

بعضى در طرف افراط هستند، كه در وقت غضب فكر و هوشى از براى ایشان باقى نمى‏ماند و از اطاعت عقل و شرع بیرون مى‏روند.

و طایفه ‏اى در طرف تفریطند، كه مطلقا قوه غضبیه ندارند. و در جائى كه عقلا و یا شرعا غضب لازم است مطلقا از جا بر نمى‏آیند.

و گروهى بر جاده اعتدال مستقیم‏اند، كه غضب ایشان به موقع، و غلظت ایشان به جاست. و در هنگام غضب از حد شرع و عقل تجاوز نمى‏كنند.

و شكى نیست كه حد اعتدال آن، مرغوب و مطلوب است. بلكه آن فی الحقیقه غضب نیست، بلكه شجاعت و قوّت نفس است. و طرف تفریط آن نیز اگر چه غضب نباشد اما مذموم و قبیح، و نتیجه جبن و خوارى است. و بسا باشد كه از غضب بدتر بوده باشد، زیرا كه كسى را كه هیچ قوه غضبیه نباشد بى‏غیرت و خالى از حمیّت است.

و از این جهت گفته‏اند: «كسى كه در موضع غضب به غضب نیاید عاقل نیست».

و از حضرت امیر المؤمنین - علیه السلام - مروى است كه: «حضرت پیغمبر - صلّى اللّه علیه و آله - از براى دنیا هرگز به غضب نمى‏آمد. اما هرگاه از براى حق، غضبناك مى‏شد احدى را نمى‏شناخت، و غضب او تسكین نمى‏یافت تا یارى حق را نمى‏كرد». و از آنچه گفتیم معلوم شد كه: غضب مذموم، آن است كه: در حد افراط باشد، زیرا كه: اعتدال آن، ممدوح است. و تفریط آن غضب نیست، اگر چه از صفات ذمیمه است.

بدان كه غضب مفرط، از مهلكات عظیمه و آفات جسمیه است. و بسا باشد كه: به امرى مؤدّى شود كه باعث هلاك ابد و شقاوت سرمد گردد، چون قتل نفس، یا قطع عضو.

و از این جهت است كه گفته‏اند: «غضب جنونى است كه دفعى عارض مى‏گردد». و بسا باشد كه: شدت غضب، موجب مرگ ناگهانی گردد.

و بعضى از حكما گفته‏اند كه: «كشتى كه به گرداب افتاده باشد و موجهاى عظیم آن را فرو گرفته باشد و بادهاى شدید آن را به هر طرف افكند به خلاص و نجات نزدیكتر است از كسى كه شعله غضبش به التهاب آمده باشد».

و در اخبار و آثار، مذمت شدید در خصوص غضب وارد شده است. حضرت رسول - صلّى اللّه علیه و آله - فرمودند كه: «غضب ایمان را فاسد مى‏گرداند چنانكه سركه عسل را فاسد مى‏كند». و از حضرت امام محمد باقر - علیه السلام - مروى است كه: «این غضب آتش پاره‏اى است از شیطان، كه در باطن فرزند آدم است. و چون كسى از شما غضبناك گردید چشمهاى او سرخ مى‏گردد و باد به رگهاى او مى‏افتد و شیطان داخل او مى‏شود».

پیغمبر خدا - صلّى اللّه علیه و آله و سلم - فرمودند كه: «شجاع، كسى است كه: در حالت غضب خود را تواند نگاه داشت».

ده نسخه شفابخش برای درمان غضب

چون مفاسد غضب را دانستى بدان كه علاج آن موقوف است بر چند چیز:

اول آنكه: سعى كند در ازاله اسبابى كه باعث هیجان غضب مى‏شود، مثل: فخر و كبر و عجب و غرور و لجاج و مراء و استهزاء و حرص و دشمنى و حب جاه و مال و امثال این‏ها، كه همه آنها اخلاق ردیّه و صفات مهلكه هستند، و خلاصى از غضب با وجود آنها ممكن نیست. پس باید ابتدا ازاله آنها را كرد تا ازاله غضب سهل و آسان باشد.

دوم آنكه: ملاحظه اخبار و آثارى كند كه در مذمت غضب رسیده چنانچه شمه‏اى از آنها گذشت.

سوم آنكه: متذكر اخبار و احادیثى گردد كه در مدح و ثواب نگاهداشتن خود از غضب وارد شده است، و فوائد آن را به نظر درآورد.

همچنان كه از حضرت پیغمبر - صلّى اللّه علیه و آله - مروى است كه: «هر كه غضب خود را از مردم باز دارد، خداوند - تبارك و تعالى - نیز در روز قیامت عذاب خود را از او باز مى‏دارد». و از حضرت امام محمد باقر - علیه السّلام - مروى است كه: «در تورات نوشته شده است كه: از جمله چیزهائى كه خدا به موسى - علیه السّلام - فرمود این بود كه: نگاهدار غضب خود را از كسى كه من تو را صاحب اختیار او كرده‏ام، تا من نیز غضب خود را از تو نگاه دارم». و حضرت صادق - علیه السلام - فرمودند كه: «خدا وحى فرستاد به بعضى از پیغمبران خود كه: اى فرزند آدم در وقتى كه غضبناك گردى مرا یاد كن تا من هم تو را یاد كنم و در وقت غضبم و تو را هلاك نسازم».

چهارم آنكه: هر قول و فعلى كه از او سر مى‏زند ابتدا در آن فكر كند و خود را از صدور آثار غضب محافظت نماید.

پنجم آنكه: اجتناب كند از مصاحبت كسانى كه قوه غضبیه ایشان غالب و از فضیلت حلم خالى هستند. و در صدد انتقام و «تشفّى غیظ» خود مى‏باشند، و این را مردى و شجاعت مى‏نامند و مى‏گویند: ما از كسى متحمل درشتى و سختى نمى‏شویم، و بر فلان امر صبر نمى‏كنیم. بلكه مجالست كند با اهل علم و حلم و وقار، و كسانى كه مانند كوه پا بر جاى با هر باد ضعیفى از جاى در نمى‏آیند.

ششم آنكه: تأمل نماید و بداند كه هر چه در عالم واقع مى‏شود همه به قضا و قدر الهى است و جمیع موجودات، مسخّر قبضه قدرت او، و همه امور در ید كفایت اوست. و خدا هر چه از براى بنده مقرر كرده است البته خیر و صلاح آن بنده در آن است. و بسا باشد كه مصلحت او در گرسنگى و بیمارى، یا فقر و احتیاج، یا ذلت و خوارى، یا قتل یا امثال این‏ها باشد.

و چون این را دانست، مى‏داند كه: دیگر غضب كردن بر دیگران، و خشم گرفتن بر ایشان راهى ندارد، چرا كه هر امرى هست از جانب پروردگار خیر خواه او مى‏رسد.

هفتم آنكه: متذكر شود كه غضب نیست مگر از بیمارى دل و نقصان عقل، كه باعث آن ضعف نفس است نه شجاعت و قوت نفس و از این جهت است كه: دیوانه زودتر از عاقل غضبناك مى‏گردد. و مریض از تندرست زودتر به غضب مى‏آید. و همچنین پیران ضعیف المزاج زودتر از جوانان، و زنان زودتر از مردان از جا در مى‏آیند. و صاحبان اخلاق بد زودتر از ارباب ملكات فاضله به خشم مى‏آیند. چنانكه مى‏بینى كه كسى كه: رذل است به فوت یك لقمه خشمناك مى‏گردد. و بخیل به تلف شدن یك حبه از مالش غضب مى‏كند حتى بر دوستان و عزیزان خود. اما صاحبان نفوس قویّه، شأن ایشان از آن بالاتر، و رتبه ایشان از آن والاتر است كه به امثال این امور، متغیّر و مضطرب گردند.

هشتم آنكه: به یاد آورى كه تسلط و قدرت خدا بر تو، قوى‏تر و بالاتر است از قدرت تو بر این ضعیفى كه بر او غضب مى‏كنى، و تو در جنب قوه قاهره الهیه غیر متناهیه به مراتب ضعیف‏تر و ذلیل‏ترى از این ضعیف ناتوان كه در جنب قدرت توست. پس بترس و حذر كن از اینكه: چون تو غضب خود را بر او جارى سازى خداوند قهار نیز در دنیا و آخرت غضب خود را بر تو جارى بكند.

در آثار پیشینیان رسیده كه: هیچ پادشاهى در بنى اسرائیل نبود مگر اینكه حكیمى دانشمند با او بود و صحیفه‏اى در دست داشت كه بر آن نوشته بود كه: بر زیردستان رحم كن، و از مرگ بترس، و روز جزا را فراموش مكن. و هر وقت كه پادشاه غضبناك شد آن حكیم، صحیفه را به دست او دادى تا خواندى و غضب او ساكن شدى.

نهم آنكه: متذكر گردى كه: شاید روزگار، روزى آن ضعیفى را كه تو بر او غضب مى‏كنى قوّت دهد و كار او بالا گیرد و بر تو زبر دست شود و در صدد انتقام و مكافات بر آید.