ارتباط بین وزن و بلوغ زودرس
بسیاری از پدر و مادرها نگران پدیده ای در فرزندان شان هستند به نام بلوغ زودرس و این که می خواهند بدانند با این پدیده چگونه باید برخورد علمی و درست داشته باشند.
ظاهر شدن علائم بلوغ از نظر فیزیکی و هورمونی در دختران قبل از 8 سالگی و در پسران قبل از 9 سالگی، بلوغ زودرس نامیده می شود.
ابتدا این کودکان بلندتر از هم سن های خود هستند ولی به دلیل بلوغ زودرس، در نهایت قد کوتاه تری در بلوغ خواهند داشت.
طبق آزمایش ها و تحقیقات انجام شده، هم در مورد پسران و هم در مورد دختران، چاقی و بلوغ جنسی در ارتباط با یکدیگر هستند، اما این وابستگی و ارتباط با یکدیگر متفاوت است؛ از این لحاظ که در دختران ارتباط مثبت و در پسران ارتباطی منفی بین این دو وجود دارد؛ به این معنی که دختران با بلوغ جنسی زودرس، چاق تر از حد معمول اما پسران مبتلا به بلوغ زودرس، لاغرتر از حد معمول هستند. در هر دو مورد، به محض مشاهده ی چاقی یا لاغری غیر عادی، باید آزمایش ها و ملاحظات مربوط به بلوغ زودرس را انجام داد.
بلوغ زودرس از 2 جنبه اهمیت زیادی دارد؛
جنبه اول، علت ایجاد کننده است که پزشک متخصص با انجام آزمایش های لازم و پیگیری های منظم و دقیق کودک، طی مدت طولانی به دنبال علت ایجاد آن می گردد.
جنبه دوم اثر بلوغ زودرس بر رشد قدی و روانی کودک است. کودکان در مقابل استرس های زمان جوانی قرار می گیرند و نمی دانند چه کار باید بکنند. آن ها از نظر جسمی تظاهرات بلوغ را دارند ولی تجربه کافی ندارند. دختران با ظاهر شدن علائم پریود، ممکن است دچار وحشت و مشکلات روحی شوند.
برخی از خانواده ها به اشتباه بلوغ تدریجی فرزندان را، بلوغ زودرس تصور می کنند. متخصصان معتقدند که هر چند والدین باید نسبت به تغییرات جسمی و روحی فرزندان دقت کنند اما هر تغییری را نشانه بلوغ زودرس قلمداد نکرده و نگران نباشند.
دکتر مریم رزاقی آذر، متخصص غدد کودکان با اشاره به این که بلوغ زودرس ممکن است باعث کوتاه قدی شود، گفت: بلوغ زودرس به مواردی گفته می شود که تمام علائم اولیه و ثانویه بلوغ در دختران قبل از 9 سالگی و در پسران قبل از 15 سالگی ظاهر شود و بروز یک یا 2 تغییر، نشانه این نوع بلوغ در فرزندان نیست.
وی در مورد علل ایجاد بلوغ زودرس توضیح داد: 80 درصد از موارد بلوغ زودرس فرزندان، به علل نامعلوم ایجاد می شود و تلاش در جهت یافتن علت زمینه ای بی ثمر است اما در بروز 20 درصد موارد عللی همچون اختلالات ژنتیک و اختلال غدد مترشحه داخلی(تیروئید، غدد جنسی، فوق کلیوی و هیپوفیز) نقش دارند.
به گفته ی وی، بهترین راه تشخیص نوع بلوغ و درمان بلوغ زودرس فرزندان، مراجعه هر ساله به پزشک متخصص غدد کودکان است چرا که بعد از معاینه بالینی در صورت تشخیص بلوغ زودرس و علل آن، انجام درمان های به موقع می تواند از روند آن پیشگیری کند.
آیا درمان بلوغ زودرس لازم است؟
هنگامی که بلوغ در سنین پایین شروع شود، رشد قدی کودکان بیشتر می شود و به نسبت کودکان هم سن خود، قد بلندتری خواهند داشت ولی پس از 2 یا 3 سال رشد قدی متوقف می شود و آن ها در نهایت، بزرگسالان کوتاه قدی خواهند شد. از نظر شکل فیزیکی و ظاهری بدن نیز ممکن است مشکلاتی دیده شود. به علاوه، از نظر روانی نیز این کودکان دچار مشکلات زیادی خواهند شد.
رشد سینه ها یا ایجاد قاعدگی در دختران کم سن یا رویش موهای صورت و کلفتی صدا در پسران کم سن در مقایسه با سایر همسالان خود، باعث بروز اضطراب شدید در این کودکان و والدین آن ها می شود. بنابراین درمان باید بسیار زود شروع شود (قبل از سن استخوانی 12 سال برای دختران و 13 سال برای پسران). درصورت موفقیت، پزشک درمان را تا رسیدن کودک به سن طبیعی بلوغ ادامه می دهد و سپس قطع می کند تا بلوغ به طور طبیعی و در سن طبیعی پیش رود.
عوامل ایجاد کننده
بلوغ زودرس در دختران، 5 برابر شایع تر از پسرها است. در بعضی دخترها، علت خاصی برای بلوغ زودرس دیده نمی شود و بیشتر جنبه خانوادگی دارد و در سایر افراد خانواده (مادر یا خواهران وی) نیز چنین حالتی دیده می شود ولی در مواردی بیماری های مهم دستگاه عصبی مرکزی مثل تومورهای مختلف، عفونت و التهاب مغز یا ضربه به جمجمه می تواند این حالت را ایجاد کند.
گاهی کیست های تخمدانی با تولید هورمون های جنسی زنانه باعث بلوغ زودرس می شوند. در پسرها بیماری های زمینه ای مثل تومورهای سیستم عصبی مرکزی، بیشتر شایع است. لذا در این کودکان(پسر یا دختر) بررسی مغز با M.R.I حتماً انجام می شود.
سونوگرافی از تخمدان ها و شکم و بررسی آزمایشگاهی هورمون های مختلف و تعیین سن استخوانی نیز اغلب انجام می شود. در صورت طبیعی بودن معاینات و آزمایش ها، حتماً باید هر 6 ماه یک بار از سوی پزشک بررسی انجام شود.
علائم و تظاهرات
در دختران، علائم ابتدا با بزرگ شدن سینه ها به شکل یک طرفه یا دو طرفه ظاهر می شود و بعد از آن موهای زهار و زیر بغل دیده می شود و پریود شدن در مرحله انتهایی است. جوش نیز در صورت این کودکان دیده می شود. در پسران نخستین علامت، بزرگ شدن بیضه و سپس بلوغ دیگر اجزای اندام تناسلی است. صدای این کودکان ضخیم و موهای صورت، زودتر از زمان معمول آن ظاهر می شود.
در واقع، آگاهی والدین از نشانه های بلوغ زودرس و مراجعه زود و به موقع، موفقیت درمان را به دنبال دارد. نکته مهم این است که هوش این کودکان طبیعی و حتی در مواردی بالاتر از کودکان هم سن خودشان است ولی به دلیل تغییرات ظاهری و نیز تأثیر هورمون ها، ممکن است دچار اختلالات رفتاری، حالت های تهاجمی و حتی افسردگی شوند.
والدین باید با ایجاد یک رابطه صادقانه و دوستانه با دختر یا پسر مبتلای خود، برای او توضیح دهند که پیدایش این تغییرات در چه سنی طبیعی است و حالا که در او به صورت زودرس ایجاد شده، چه مراقبت ها و درمان هایی ضروری است. ارتباط والدین با مربیان و معلمان آموزشی آن ها، در برقراری ارتباط دوستانه این کودکان با هم سن و سال های خود بسیار حیاتی است.
در محیط مدرسه است که بی توجهی به شرایط جسمی و روحی این کودکان باعث بروز مشکلات روانی جدی می شود و بنابراین معلمان آگاه و دلسوز در برقراری ارتباط طبیعی بین این کودکان و همکلاسی های شان نقش کلیدی دارند.
در برخی موارد، روش های جراحی برای درمان توده هایی که در مغز به صورت نابجا، هورمون ترشح می کنند، استفاده می شود.
مریم غفاری - همشهری
اگر می خواهید با کارشناسان تغذیه ی سایت درباره رژیم های غذایی مشورت کنید، اینجا را کلیک کنید.
اگر می خواهید با پزشکان سایت مشورت کنید، اینجا را کلیک کنید.
برای شرکت در بحث های انجمن سایت مرتبط با بهداشت و سلامت، اینجا را کلیک کنید.
*مطالب مرتبط:
رفتارهای تغذیه ای نامناسب در بین جوانان
نوسانات سن بلوغ در دختران ایرانی
بعد از اتمام سن بلوغ ، قدتان بلندتر...
مدت زمان رشد قدی در کودکان و نوجوانان
تغذیه ی موثر در رشد قدی کودکان
چه کنیم تا کودکان مان چاق نشوند؟
اثر نوشیدنی شیرین در چاقی کودک
بخش تغذیه و سلامت تبیان
