نقش تغذیه در کاهش عوارض دوران بارداری

بسیاری از ناراحتی ها و عوارض دوران

بارداری  به این مسئله برمی گردد که شما چه چیزی می خورید و از حالت تهوع تا عوارض جدی نظیر افزایش فشارخون را در برمی گیرد.

حالت تهوع

بعضی از افراد

تهوع  خفیفی در دوران بارداری دارند و برخی دیگر دچار استفراغ مداوم می شوند. علت آن احتمالاً ناشی از تغییرات عدیده ای است که در بدن فرد رخ می دهد، مانند افزایش میزان برخی هورمون ها.

در صورت بروز این مشکل مادر باید صبور باشد و بداند که این دوران زودگذر است.

چه باید کرد :

- در برنامه غذایی خود از مواد غذایی کم چرب و کم آب مانند پنیر، نان برشته ، مربا ،

تخم مرغ  پخته شده و سیب زمینی  استفاده کنید.

- از خوردن غذاهای سرخ کرده بپرهیزید.

- قبل از بلندشدن از رختخواب مقداری نان خشک یا بیسکوییت مصرف کنید.

- از بوهای مشمئز کننده و نامطبوع دوری نمایید.

- غذاها و نوشیدنی های کاهش دهنده تهوع را بیابید و آنها را مصرف نمایید. حتی اگر این مواد غذایی ، نوشابه های گازدار و چیپس هم باشد ، خوردن آن بهتر از هیچ نخوردن است.

- تهوع و استفراغ موجب کاهش حجم مایعات بدن می گردد. برای جبران آن، به اندازه کافی

مایعات  بنوشید.

- بیش از حد گرسنه نمانید. بسیاری از خانم ها اگر معده خود را با خوراکی های سبک پُُُُُُُُُر نگه دارند تا حدودی از حالت تهوع جلوگیری می کنند.

سوزش سردل

این عارضه هیچ ارتباطی با قلب شما ندارد ، بلکه مربوط به مری و معده است. این حالت ناخوشایند و ترش کردن ناشی از افزایش اسید معده و برگشت آن به مری است.همچنان که حاملگی پیش می رود، اندازه بچه و حجم رحم افزایش پیدا می کند . با افزایش حجم رحم به معده مادر فشار وارد می شود و باعث رانده شدن اسید معده به مری می گردد.

چه باید کرد :

- بلافاصله بعد از خوردن غذا دراز نکشید؛ چرا که این کار می تواند ترش کردگی یا سوزش سردل را بدتر کند.

- طوری بخوابید که سر شما بالاتر از تنه قرار گیرد تا برگشت اسید معده کاهش یابد.

- سعی کنید مکرراً غذا ، آن هم غذاهای سبک میل نمایید ، مخصوصاً در سه ماهه دوم بارداری .

- از مصرف تحریک کننده هایی مانند

قهوه  ( کافئین )، شکلات  و غذاهای پرادویه  و هر غذای دیگری که شما را اذیت می کند، بپرهیزید.

- نظر پزشک خود را در خصوص مصرف داروهای آنتی اسید معده جویا شوید.

- غذا را به آرامی و در محیط آرام ( 6 بار در روز ) مصرف کنید.

- از خوردن غذاهای نفخ آور خودداری کنید.

- از خوردن غذاهای حجیم قبل از خواب خودداری نمایید.

- از خوردن خوابیدن به پشت خودداری کنید.

یبوست

از دیگر عارضه های دوران بارداری ، یبوست است . حاملگی ، حرکت موادغذایی را در طول دستگاه گوارش شما آهسته می سازد .

علاوه بر این ، یبوست یکی از عوارض جانبی مصرف مکمل های آهن می باشد. مصرف ناکافی فیبر و مایعات و انجام ناکافی تمرینات بدنی نیز می تواند از علل دیگر یبوست باشد.

چه باید کرد:

- به مصرف مکمل های تجویز شده ادامه دهید.

- غذاهایی که فیبر زیادی دارند را مصرف کنید.

- روزانه حداقل 8 لیوان مایعات فاقد کافئین بنوشید تا اثرات ملین فیبر را افزایش دهد.

- انجام فعالیت منظم ورزشی باعث تحریک دستگاه گوارش می شود و حرکات منظم روده را افزایش می دهد.

- از گلابی ،

آلو  ، انجیر  ، انگور  ، زردآلو  و ... استفاده نمایید.

-

نان سبوس دار  ( مثل نان سنگک ) مصرف کنید.

- از روغن

زیتون  در سالاد استفاده کنید.

- استراحت و خواب کافی داشته باشید.

- میوه ها مخصوصاً میوه های خشک مانند انجیر خشک ، قیسی ، آلوی خیسانده و ... و سبزیجاتی مانند کاهو،

خیار  و نخود سبز پخته را بیشتر مصرف نمایید.

بواسیر

بواسیر به گشاد شدن و تورم سیاهرگ های اطراف راست روده اطلاق می گردد که موجب خارش و گاهی درد شدید می شود.

هنگامی که یبوست دارید و برای اجابت مزاج به خود فشار می آورید و یا موقع زایمان، متحمل فشار می شوید بواسیر ایجاد می شود.

چه باید کرد :

- موارد مربوط به یبوست را رعایت نمایید.

- مقدار زیادی فیبر و مایعات را در رژیم غذایی خود بگنجانید تا مدفوع نرم بماند.

- در صورتی که دچار مشکل شدید، با پزشک خود مشورت کنید.

ورم کردن

آب اضافه ای است که در داخل و اطراف سلول های بدن نگه داشته شده است. در دوران بارداری حجم خون شما زیاد می شود و آب سلول ها نیز افزایش می یابد. البته برخی از ورم ها طبیعی هستند و برخی نیستند.

چه باید کرد :

- از ایستادن به مدت طولانی اجتناب کنید و گاهی پاهای خود را بالا نگه دارید.

- مصرف

سدیم  ( نمک ) را محدود کنید.

تنفر از غذا

به طور کاملاً ناگهانی، مزه و بوی غذاهای خاصی را نمی توانید تحمل کنید. حتی ممکن است غذایی باشد که قبلاً آن را دوست داشتید و دائماً مصرف می کردید. علت این امر هنوز مشخص نشده و ممکن است به همان سرعتی که ایجاد شده از بین برود.

چه باید کرد :

- نگران نباشید. شما می توانید در یک گروه از مواد غذایی مثل لبنیات، بعضی را به جای بعضی دیگر مصرف کنید. مگر این که نتوانید کل یک گروه مواد غذایی را تحمل کنید.

- در صورت امکان به جاهایی که غذا را طبخ می کنند نزدیک نشوید.

- سعی کنید غذاهایی را که می خورید سرد و یا در حد درجه حرارت اتاق باشد؛ چرا که در این حالت بوی آن ها به حداقل می رسد.

- اگر پی بردید که نمی توانید انواع غذاها را مصرف نمایید با یک متخصص رژیم درمانی مشورت نمایید تا برای شما برنامه غذایی مناسب تنظیم کند.

فشار خون

از اختلالات شایع دوران بارداری است که پیشرفت آن منجر به علائم مسمومیت حاملگی و مسمومیت های شدید حاملگی می شود. مسمومیت حاملگی پس از هفته بیستم بارداری بروز می کند و علامت آن افزایش فشار خون همراه با دفع پروتئین از ادرار ( به میزان 300 میلی گرم یا بیشتر در 24 ساعت ) و ورم دست و صورت است.

در مسمومیت شدید حاملگی ، فشار خون به 16 روی 10 یا بالاتر می رسد و میزان دفع پروتئین از ادرار در 24 ساعت به 5 گرم یا بیشتر می رسد. در این حالت زن باردار دچار تاری دید، سردرد و در حالت شدیدتر حملات غش در نزدیک زایمان می شود.

چه باید کرد :

- معمولاً استراحت مطلق در وضعیت خوابیده به پشت توصیه می شود.

- رژیم بدون نمک یا حداقل 4 تا 5 گرم سدیم در روز می تواند مفید باشد.

- کنترل دقیق فشار خون در طی بارداری و مراجعه منظم به پزشک لازم است.

توصیه های کلی :

- به محض این که از حاملگی خود مطلع شدید به یکی از مراکز بهداشتی- درمانی یا پزشک مراجعه نمایید.

- افزایش وزن در

دوران بارداری  باید کم کم صورت گیرد ، چون افزایش ناگهانی وزن خطرناک است.

- در صورتی که در دوران بارداری به خصوص سه ماه آخر به اندازه کافی وزن اضافه نکردید، می توانید از نان ، برنج ، ماکارونی ،

سیب زمینی  و چربی ها استفاده نمایید.

- همه زنان باردار با هر شرایطی اعم از

لاغری  و چاقی  ، در دوران بارداری باید افزایش وزن داشته باشند، ولی میزان افزایش وزن آنان باید زیرنظر ماما یا پزشک باشد.

- خانم های باردار در شرایط طبیعی باید از ماه اول بارداری تا پایان ماه ششم هر ماه یک بار و در ماه های هفتم و هشتم 15 روز یک بار و در ماه نهم هفته ای یک بار به مرکز بهداشت، ماما یا پزشک جهت معاینه مراجعه نمایند.