خاصیت كانونی عدسی ها
شكل زیر، نحوه شکست دسته پرتوهای موازی محور عدسی های محدب و مقعر را نشان می دهد. این رفتار عدسی ها ، خاصیت كانونی نامیده می شود.
در صورتی كه پرتوهایی موازی محور عدسی، به عدسی محدب بتابند، پرتو های شکسته شده، به صورت همگرا بوده و از نقطه ای به نام كانون ( F ) می گذرند.
در صورتی كه پرتوهایی موازی محور عدسی، به عدسی مقـعـر بتابند، پرتو های شکسته شده، به صورت واگـرا بوده و امتداد آن ها از كانون ( F ) می گذرد.
كانون روی محور عدسی قرار دارد. فاصله كانون تا عدسی ، فاصله كانونی ( f ) نام دارد. مشابه آن چه در مورد آینه های محدب و مقعر گفته شد، روی محور اصلی عدسی ها، نقاطی فرضی به عنوان مركز عدسی معین می شوند كه فاصله آن ها از عدسی، دو برابر فاصله كانونی است. توجه به این نكته مهم است كه این نقاط ، فرضی هستند و مستقیماً ارتباطی به مراكز سطوح كروی دو طرف عدسی ها ندارند. بنابراین:
شعاع عدسی،دو برابرفاصله كانونی آن است.
R = ٢f
شاید این سؤال برای شما مطرح شده باشد كه اگر پرتوی نور به صورت موازی ولی غیر محوری به عدسی بتابد، پرتوهای شكست یافته چگونه از عدسی عبور خواهند نمود؟ برای پاسخ به این سؤال به مدل سازی زیر توجه كنید.
در این مدل سازی پرتوی نور، موازی به عدسی رسیده است. پرتوهای خروجی از عدسی چگونه اند؟
زاویه پرتوهای نور را تغییر دهید. برای این موضوع روی Tilt angle تقه زده و جابجا نمایید. پرتوهای خروجی از عدسی چگونه اند؟
فاصله كانونی را تغییر دهید. چه تغییری در همگرایی پرتوهای خروجی حاصل می شود؟
جهت مشاهده مدل سازی اینجا را کلیک کنید.
گروه مدرسه اینترنتی سایت تبیان - تهیه: محسنی
تنظیم: سمیرا بادامستانی