تبیان، دستیار زندگی
خبر خوشحال کننده‌ای که در اینجا وجود دارد حضور یک دانشمند ایرانی (دکتر بهی فتح‌الله‌زاده) در میان 3470 نویسنده این مقاله از مراکز تحقیقاتی مختلف دنیا است. دکتر فتح‌الله‌زاده به عنوان افتخار جامعه علمی ایران و از نویسندگان این مقاله تاریخی، در حال حاضر در
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

پرنویسنده‌ترین مقاله جهان

پرنویسنده ترین مقاله

پرنویسنده‌ترین مقاله جهان از عظیم‌ترین پروژه علمی منتشر شد

یک مقاله علمی در بانک اطلاعاتی معتبر ساینس دایرکت در هفته گذشته ( 26 آوریل 2010) منتشر شده که بیش از 3000 نویسنده دارد.

این مقاله به احتمال فراوان پرنویسنده‌ترین مقاله علمی است که در یک پایگاه مقالات ISI تا کنون منتشر شده است.

این مقاله مربوط به بررسی چندگانگی برهمکنش ذرات باردار در شرایط فیزیکی خاصی در بزرگترین پروژه علمی جهان "برخورد دهنده بزرگ هادرونی Large Hadron Collider یا LHC" است که توسط آشکارسازی به نام ATLAS مطالعه شده است.

معمولا در مقالات علمی گروهی دو تا پنج نفر نویسنده شرکت دارند و مقاله‌ای با دارا بودن 10 نویسنده مقاله‌ای خاص محسوب می‌شود. در کارهای تحقیقاتی بزرگ و پروژه‌هایی با شرکای متعدد دیده شده که مقالاتی با 18 نویسنده هم در ژورنال‌های معتبر منتشر می‌شوند، اما مقاله‌ای با بیش از سه هزار نویسنده نوعی بدعت در عالم پژوهش است که نشان از عظمت کار تحقیقاتی انجام شده در مرکز تحقیقات هسته‌ای اروپا یا سرن CERN (واقع در سوئیس) بر روی پروژه LHC دارد.

دکتر فتح‌الله‌زاده به عنوان افتخار جامعه علمی ایران و از نویسندگان این مقاله تاریخی، در حال حاضر در دپارتمان فیزیک دانشگاه تورنتو در کانادا مشغول تحقیق و تدریس هستند.

LHC و سرن چیست؟

سرن (CERN) نام اختصاری مرکز تحقیقات هسته‌ای اروپا (به فرانسوی Conseil Européen pour la Recherche Nucléaire) است که در سوئیس و در مرز فرانسه در سال 1954 بنا شده است.

این مرکز بزرگترین آزمایشگاه فیزیک ذره در جهان و یکی از موفقترین مراکز تحقیقاتی در تولید علم محسوب می‌شود.

اما LHC نام شتاب دهنده ذرات عظیمی است که به پروژه بزرگی به همین نام نیز اطلاق می‌شود که متولی این پروژه و محل انجام آن مرکز سرن است.

این شتاب دهنده عظیم با هزینه 9 میلیارد دلار در بیست سال ساخته شده و با همکاری بیش از ده هزار دانشمند از سراسر جهان بزرگترین و پیچیده ترین دستگاهی است که تاکنون توسط بشر در همه اعصار ساخته شده است. برای بیان عملکرد این دستگاه به زبان ساده می‌توان گفت این شتاب دهنده پروتون ها را با بیش از 99.99 درصد سرعت نور به حرکت در می آورد و سپس آنها را به هم می‌کوباند. بر اثر این بر خورد دمایی بیش از 100,000 برابر دمای خورشید در مقیاس کوچک ایجاد می شود. این دستگاه قادر است شرایط پس از انفجار بزرگ یا بیگ بنگ (Big Bang) را در مقیاس میکروسکوپی شبیه سازی کند.

عظیم ترین پروژه علمی

این دستگاه عظیم در عمق 100متری زمین و در تونلی حلقوی قرار دارد که 27کیلومتر طول داشته و در مرز سوییس و فرانسه در مرکز تحقیقات هسته ای اروپا، سرن (CERN)، حفر شده است.

در عظیم ترین پروژه تحقیقاتی دنیا هزاران دانشمند (عمدتا فیزیکدان) از 85 کشور دنیا همکاری دارند.

شایعات پیرامون LHC

اگر چه دانشمندان و علاقه مندان بسیاری در اروپا و گوشه و کنار دنیا با بیقراری منتظر نتایج آزمایشات این دستگاه پیرامون برخورد ذرات باردار در دو سال گذشته بودند، اما خبر آماده شدن و به راه افتادن این دستگاه عده دیگری در دنیا را به وحشت انداخته بود. این گروه دوم که شامل دانشمندان و خیلی از مردم عادی غرب بودند، عقیده داشتند که این شتاب دهنده پر قدرت ممکن است خطرات جدی ای برای زمین و ساکنانش ایجاد کند و اعتقاد داشتند از آنجا که علم کنونی قادر به پیشگوئی کامل نتایج ممکنه از چنین برخوردهای قدرتمند بنیادی نیست، بایستی هرگونه قدمی با احتیاط فراوان برداشته شود. یکی از خطرهایی که این گروه گوشزد می‌کردند خطر ناشی از حفره‌های سیاه میکروسکپی بود که عقیده داشتند این شتاب دهنده قادر به تولید آنهاست.

عظیم ترین پروژه علمی

در واقع این گروه ادعا می‌کردند "سیاه چاله" ای در اثر این برخورد در زمین ایجاد خواهد شد که کل کره زمین را خواهد بلعید که اینگونه نشد.

نکته ای دیگری که در حوالی این موضوع جریان داشت اشعار پیشگویی به نام "نوسترآداموس" در سالیان پیش بود که پیش‌بینی کرده بود "نقطه سیاهی در ژنو ایجاد خواهد شد که کره زمین را نابود خواهد کرد، قبل از آن نشانه ای در آسمان مشاهده خواهد شد" و این مطلب به شایعات پیرامونی دامن زده بود، حال آنکه آزمایش برخورد ذرات انجام شد و رویداد مخاطره‌آمیزی برای زمین و ساکنان آن پیش نیامد.

سرن، LHC، مقاله حاضر و ایران

در میان محققین فیزیک زیادی که در پروژه تاریخی LHC همکاری داشتند، از ایران نیز ده نفر فیزیکدان از دانشگاه‌های مشهد، شهید بهشتی، شریف و پژوهشگاه دانش های بنیادی در میان پژوهشگران و دانشمندان 85 کشور دنیا دیده می‌شود.

ایران در سال 2001 طی امضای تفاهم نامه ای میان وزیر وقت علوم (دکتر مصطفی معین) و رئیس وقت مرکز تحقیقات هسته ای اروپا سرن‌ (پروفسور لوسیانو مایانی) به بزرگترین پروژه علمی جهان پیوست.

خبر خوشحال کننده‌ای که در اینجا وجود دارد حضور یک دانشمند ایرانی (دکتر بهی فتح‌الله‌زاده) در میان 3470 نویسنده این مقاله از مراکز تحقیقاتی مختلف دنیا است. دکتر فتح‌الله‌زاده به عنوان افتخار جامعه علمی ایران و از نویسندگان این مقاله تاریخی، در حال حاضر در دپارتمان فیزیک دانشگاه تورنتو در کانادا مشغول تحقیق و تدریس هستند.

بخش دانش و فناوری تبیان حضور دانشمند جوان ایرانی دکتر فتح‌الله‌زاده را در میان نویسندگان این مقاله تاریخی به جامعه علمی کشور تبریک گفته و برای شخص ایشان آرزوی توفیقات آتی و سرافرازی نام ایران در عرصه‌های بین‌المللی می‌کند.

گفتنی است این مقاله تحت پروانه  Creative Commons Attribution License 3.0 منتشر شده به این معنی که به صورت آزاد در اختیار همگان قرار گرفته و تکثیر و باز انتشار آن به شرط ذکر مرجع آزاد است.

دکتر مهدی داراب

بخش دانش و فناوری

منابع:

پرنویسنده‌ترین مقاله علمی در پایگاه sciencedirect  و دانلود مقاله از سرور تبیان به صورت pdf

تفاهم‌نامه همکاری ایران و مرکز سرن از سایت رسمی مرکز

توضیحاتی پیرامون پروژه LHC