پیشرفت لیگ ایران یا افت آسیا

سال گذشته وقتی بازی پرسپولیس – بنیادکار در ورزشگاه آزادی به پایان رسید و 95 هزار طرفدار سرخپوش سرافکنده و غمگین استادیوم را ترک کردند موج عظیمی از انتقادها نسبت به کیفیت لیگ برتر ایران به راه افتاد و منتقدان داخلی و خارجی همه را ازتیغ گذراندند. از فدراسیون و سازمان لیگ گرفته تا باشگاه‌های کوچک و بزرگ.

پرسپولیس آخرین بازمانده فوتبال ایران در عرصه باشگاهی آسیا بود. تیمی که به مرحله حذفی لیگ قهرمانان راه یافته بود و از امتیاز میزبانی در تک‌بازی حذفی مقابل بنیادکار برخوردار شد اما قرمزهای تهرانی با وجود برخورداری ستارگانی نظیر علی کریمی نتوانستند از پس ریوالدو 37 ساله و هم‌تیمی‌هایش بر بیایند. تجربیات گرانبهای ریوالدو در آن مسابقه سبب شد تا هافبک مهاجم سابق بارسلونا و میلان یک پنالتی از مدافعان پرسپولیس بگیرد و با به ثمر رساندن آن، تیم دختر رئیس‌جمهور ازبکستان را به آنچه در تهران می‌خواست برساند.

بدین ترتیب پرسپولیس هم حذف شد تا پرونده نمایندگان کشورمان در همان دور دوم بسته شود. حذف زودهنگام تمام نمایندگان فوتبال کشورمان در حالی رخ داده بودکه AFC نخستین دوره از شکل تازه لیگ قهرمانان آسیا را پس از سهمیه‌بندی کشورها تجربه می‌کرد و برخی‌ها تعلق گرفتن چهار سهمیه به لیگ برتر ایران را یک پوئن برای فدراسیون کشورمان عنوان کردند. امارات هم که با صرف هزینه‌های نجومی لیگ گران قیمتی را برگزار می‌کند سال گذشته نتایج بسیار ضعیفی را توسط چهار نماینده‌اش به ثبت رساند تا مورد انتقاد فراوانی قرار گیرد.

تکرار نتایج سال گذشته و ناکامی‌های متوالی در این فصل نه‌تنها اعتبار فوتبال باشگاهی ایران را بیش از پیش زیر سؤال می‌برد که روی تصمیم‌گیری جدید مسئولان برگزاری لیگ قهرمانان برای تعیین سهمیه کشورها در دو سال آینده نیز تأثیر مستقیم برجای می‌گذاشت ولی نتایج تیم‌های کشورمان سبب شده اعتبار فوتبال باشگاهی ایران به این عرصه باز گردد و حریفان نگاهی جدی به تیم‌های ایرانی داشته باشند. نتایج دور مقدماتی دومین دوره سبک تازه برگزاری لیگ قهرمانان آسیا به خوبی بیانگر این است که تیم‌های کشورمان این بار با تجربیات کافی گام به میدان نهاده‌اند و در دوره قبل تفکرات و تدابیر آسیایی وجود نداشت اما حالا تیم‌ها خود را برای حضور در میدان‌های بین‌المللی آماده کرده‌اند و ثمره‌اش نمایان است.

واقعیت‌ها

لیگ قهرمانان آسیا در فصل جاری واقعیت‌های بسیاری را نمایان کرده است. در مجموع امتیازاتی که باشگاهها کسب کرده‌اند لیگ ایران در بخش غرب قاره بهترین بوده و بالاتر از عربستان، امارات، قطر و ازبکستان قرار گرفته است. شاید همین موضوع سبب شده که شبکه‌های تلویزیونی عربستان تا روزهای متوالی پس از برگزاری مسابقه‌های هفته‌پنجم با عصبانیت از شکست مقابل ایرانی‌ها سخن می گفتند و شبکه‌های معتبری نظیر الجزیره و دوبی‌اسپورت هم بر پیشرفت تیم‌های ایرانی تأکید ورزیده‌اند. تحلیل رباح ماجر چهره اسطوره‌ای فوتبال الجزیره که بر فوتبال آسیا احاطه کامل دارد و از مفسران بنام منطقه به حساب می‌آید در این باره جالب توجه است. وی می گوید: «فوتبال آسیا ضعیف نشده که بخواهیم جهش ایرانی‌ها را نادیده بگیریم. تیم‌های ایرانی پس از نتایج ضعیفی که سال قبل کسب کردند به یک نوع بازسازی پرداختند و نگرش خود را تغییر دادند. تیمی مثل استقلال صدرنشین گروه A شده است که بیشترین تماشاچی را داشته و بازی کردن با آنها در تهران سخت است. آیا خاطرتان هست این تیم فصل گذشته در آسیا چگونه نتیجه گرفته بود. کاملاً نشان می‌دهد ایرانی‌ها مصمم‌تر از قبل هستند ولی عربستان و امارات در همان سطح باقی مانده‌اند.»

وی از ذوب‌آهن به عنوان یکی از شگفتی‌آفرینان این فصل آسیا یاد می کند و البته تصریح کرده است که این تیم ایرانی را باید در مراحل بالاتر مورد آزمایش جدی‌تری قرار داد. در نقطه مقابل «ماجر» که از کیفیت خوب تیم‌های ایرانی تمجید می‌کند برخی از کارشناسان داخلی قرار دارندکه نسبت به سطح این فصل برخی از باشگاهها با تردید صحبت می‌کنند. آنها مدعی هستند کیفیت لیگ برتر ایران تفاوتی با قبل نداشته است در عوض تیم‌های عربستانی و اماراتی نشان داده‌اند راه نزول در پیش گرفته‌اند. البته آمارها و نتایج به دست آمده نیز نشانگر این موضوع است که قدرتهای غرب قاره کهن استراتژی جدیدی برای مسابقات نداشته‌اند و این در حالی است که ایرانی‌ها با تفکراتی جدیدتر پای به عرصه مسابقات گذاشتند.

عربستانی‌ها که لیگ خود را قدرتمندترین لیگ منطقه می‌دانند و سطح آن را با جی لیگ ژاپن مقایسه می‌کنند در عمل نشان داده‌اند که چندان هم سطح بالا نیستند. اگر الهلال ، تیم سرشناس و متمول این کشور را که ملی‌پوشان اروپایی و آسیایی بسیاری در ترکیب دارد سه تیم دیگر این کشور خیلی هم قدرتمند ظاهر نشدند و بیشتر در تیررس رسانه‌های عربی قرار داشتند تا نوعی تبلیغات کاذب داشته باشند.

چهار تیم عربستانی درمجموع 32 امتیاز گرفتند. هرچندکه آنها با 38 گل زده قوی‌ترین خطوط حمله را در آسیا داشته‌اند اما 25 گل خورده نیز نشان می‌دهد خط دفاع این تیم‌ها مستحکم نیست. در نقطه مقابل ایرانی‌ها 35 امتیاز به دست آورده‌اند که بیشترین امتیاز در منطقه غرب آسیا به شمار می‌آید. 30 گل زده و 21 گل خورده نیز کارنامه این تیم‌ها بوده است. البته 12 گل خورده از مجموع 21 گل توسط مس کرمان بوده که تا حدی روی میانگین گل‌های دریافت شده تأثیرگذار بوده است. این تیم به تنهایی بیش از سه نماینده دیگر ایران گل خورده است.

اماراتی‌ها که با سر و صدای فراوانی لیگ حرفه‌ای خود را پی می‌گیرند تنها 12 امتیاز به دست آورده‌اند. 17 گل زده و 44 گل خورده در 20 بازی آماری ضعیف و مردودی برای تیم‌های اماراتی است که همه آنها در قعر جدول گروه‌های چهارگانه ایستاده‌اند. امارات ثابت کرده است ضعیف‌ترین لیگ را در منطقه دارد. ازبکستان هم که بار تبلیغاتی و سرمایه‌گذاری روی دو نماینده سرشناس خود را بالا برده است 16 امتیاز را در 10 مسابقه کسب کرده است.  13 گل زده و 14 گل خورده نمی‌تواند آمار قابل قبولی برای نمایندگان این کشور باشد. در این بین اگرچه پاختاکور کمی بهتر از بنیادکار ظاهر شده است اما بعید است در مرحله بعد کاری از پیش ببرد.

قطریها نیز با 20 امتیاز خیلی خوب کار نکرده‌اند. 20 گل زده و 16 گل خورده در کارنامه مجموع بازی‌های نمایندگان این کشور به چشم می‌آید. آمارها کاملاً بیانگر این موضوع هستند که لیگ ایران بالاتر از سایر لیگ‌های منطقه در لیگ قهرمانان آسیا قرار گرفته است. عربستان، قطر، ازبکستان و امارات با وجود تمام سرمایه‌گذاریها و تبلیغاتی که دارند پس از تیم‌های ایرانی ایستاده‌اند. در شرق قاره کره و ژاپن با 44 و  38 متیاز بهترین آمارها را کسب کرده‌اند و در مجموع نیز بالاتر از ایران قرار دارند. این را هم از یاد نبریم سطح برخی از باشگاه‌های شرق آسیا نسبت به غرب به وضوح پائین‌تر است.

تنظیم:سعید آقازاده