عبور از روخانه (2)

در مطلب قبل چند نکته اساسی را درباره عبور تیمی از رودخانه ها با هم مرور کردیم. اما اگر مجبور بودید به تنهایی از رودخانه عبور کنید چطور؟

- این بار قواعد کمی فرق می کند. در این شرایط تنها شانس شما استفاده از چوب‌دست‌ها برای حمایت و عبوری مطمئن است. برای این کار باید دو چوب‌دست كوهنوردی یا دو چوب بلند و محكم همراهتان داشته باشید. زمانی كه بر چوب‌دست‌ها تكیه می‌كنید، باید رو به جریان بالا دست آب باشید و در هر زمان فقط یك نقطه از چهار نقطه تكیه‌گاه خود را حركت دهید. نظیر همان اصلی كه در سنگ‌نوردی هم رعایت می‌شود. یك پا را در جهت حركت رودخانه یا پایین‌تر از پای دیگر قرار دهید. شبیه حركت خرچنگ در زیر آب یعنی كمی مورب و كمی مستقیم به جلو، ضمناً موقعیت بدن باید كمی نیم‌رخ یا مورب در مقابل نیروی جریان آب باشد. با این عمل می‌توان فشار جریان آب بر سطح بدن را تا حد ممكن كاهش داد. هنگام حركت، پا باید تقریباً‌ به شكل كشیدن بر زمین باشد، شبیه به جستجو برای یافتن محلی خوب و مناسب برای قرار دادن پا. البته امتیاز تنها عبور كردن در آن است كه فرد برای عبور دیگران و مراقبت از آنها انرژی از دست نمی‌دهد ولی در مقابل، امكان حمایت از سوی دیگران هم برای او وجود ندارد.

- اگر با یکی دو نفر از دوستانتان قرار بود از رودخانه عمیق و پرآبی بگذرید، باید طوری از رودخانه عبور کنید که به طور مرتب از حمایت متقابل هم بهره مند شوید. به هر حال هرچه تعداد بیشتری در یك زمان در آب قرار گیرند امكان حمایت افراد از همدیگر بیشتر خواهد بود. هنگام عبور گروهی از آب تا آنجا كه ممكن است ضمن آنكه در یك خط حركت می‌كنید، نسبت به جریان آب، سطح برخورد كوچكی ایجاد كنید. در این روش شخص راهنما یا جلودار بوسیله نفرات پشت‌سر حمایت می‌شود و این عمل تسلسل‌وار تا انتهای گروه ادامه می‌یابد. نفر پشت‌سر باید دست‌های خود را بر شانه یا پهلوی نفر جلویی قرار داده و با فشار دادن به پایین موقعیت او را در آب بیشتر تثبیت كند. این عمل امكان لغزش در امتداد جریان آب را كم می‌كند. چرخش‌های كوچك آب كه بوسیله نفر جلویی ایجاد می‌شود نشانه كاهش فشار آب بر اعضای پشت سر است.

- یک روش دیگر هم برای حركت گروهی وجود دارد که به آن حرکت سه گوش می گویند. در این روش بزرگ‌ترین و قوی‌ترین فرد در نوك و رأس این مثلث قرار می‌گیرد در جایی كه می‌تواند چرخش‌های كوچك آب در پشت سر خود ایجاد كند تا دیگر اعضای گروه از نیروی اصلی فشار آب در امان بوده و بتوانند تقریباً در ایمنی لازم از رودخانه عبور كنند. در این روش عبور از رودخانه، حداقل اعضا باید سه نفر باشند. در صورت حضور سرپرست رسمی در گروه بهتر است سرپرست گروه به همراه هر گروه سه نفره مسیر را طی كند. البته این به‌شرطی است كه امكان بازگشت یك نفر وجود داشته باشد و خطری متوجه سرپرست نشود. عبور از رودخانه بدون آنكه تمامی لباس‌ها خیس شود شرط احتیاط اولیه و روش خوبی است به شرط آنكه همگی اعضای گروه به وظیفه خود به‌خوبی آگاه باشند.

- استفاده از طناب آخرین چاره برای عبور از رودخانه است. چون اگر طناب به صورت نامناسب استفاده شود امكان غرق شدن شخص در آب زیاد است. در بررسی روش‌های مختلف عبور از رودخانه‌ها نشان می‌دهد كه ایمنی عبور از رودخانه با استفاده از طناب اغلب مبهم است. روش طناب نسبت به دو روش مثلثی (گوه‌ای) و مورب (زیگزاگ) كاربرد كمتری دارد.

- با وجود این روشها، یادتان باشد عبور از رودخانه همیشه الزامی نیست. به هر حال عبور از پل همیشه راه حل مطمئن و ارزشمندی است حتی اگر همراه با یك راهپیمایی طولانی باشد. قبل از اجرای برنامه محل پل‌ها را از روی نقشه محلی بررسی كنید. در صورت امكان از افراد محلی سئوال كنید و هنگام اجرای برنامه بررسی‌های لازم را به عمل آورید. برای اینكار می‌توانید با اعزام یك یا دو نفر در مسیرهای بالادست و پایین دست رودخانه به منظور شناسایی، پل‌های محلی و یا محل مناسب برای عبور را بیابید. وقتی می‌خواهید روش جایگزین انتخاب كنید به نقشه نگاه كنید و تمامی موارد مربوط به : امكان عبور از پل‌ها، نقاط قابل دسترسی به محل عبور مناسب، چند شاخه شدن رودخانه، شاخه‌ها و انشعابات كوچك رودخانه، مكان‌هایی از رودخانه كه امكان كاهش شدت جریان آب موجود است را ارزیابی كنید. سرعت جریان آب در محل‌های ورود به دریاچه‌ها و حتی اگر سطح دریاچه كم‌عمق باشد از محل خروج آب می‌توان با احتیاط عبور كرد.

- جریان‌های رودخانه در كوهستان همیشه همراه با ریزش‌های تند و بلند است و حتی در طی روز جریان آب رودخانه‌ها در بعدازظهر تندتر از صبح زود یا اوایل صبح است. بنابراین در مواردی كه مجبور به عبور از رودخانه هستید توجه داشته باشید پس از بارش باران و اوایل غروب مواجه با جریان شدید رودخانه خواهید شد و اگر تصمیم به برپایی اردو دارید توصیه می‌شود صبر كنید و حتی اردوی موقت برپا كنید تا زمان مناسب فرا رسد و یا روش بهتری برای عبور از رودخانه پیدا كنید.

گروه گردشگری تبیان- الهام مرادی

فصلنامه كوه، شماره 45