توصیههای یک گردشگر حرفه ای
دكتر ناصر كرمی، نویسنده كتاب راهیاب ایران كه در واحد پژوهش انتشارات فرهنگ معاصر تدوین و منتشر شده است، نگاه متفاوتی به سفر دارد. نگاهی که شاید بتوان گفت کابردی ترین شیوه های سفر در ایران را در اختیار شما قرار می دهد.
کرمی در همشهری آنلاین برای داشتن یک سفر خوب توصیه می کند:
1-
در هر كجا كه باشى آسانترین انتخاب براى سفر این است كه جایى از ایران را انتخاب كنى. شمال، جنوب، مشرق و یا مغرب فرق نمىكند. هر كجاى ایران كه باشد مطمئن باش هرگز پیمودن مسیر، یافتن سرپناهى براى خواب و یا غذایى براى خوردن چندان دشوار نخواهد بود. كافى است به اولین گروه از آدمهایى كه در مسیر مىبینى مشكلت را بگویى. قطعاً یكى از آنها به تو كمك خواهد كرد تا در راه نمانى. البته دشوارىها هم بسیارند. شبكه راهآهن ایران به تازگى توانسته است دامنه خود را به سراسر كشور گسترش دهد اما همه قطارهاى این شبكه درجه یك نیستند و همه قطارهاى درجه یك آن نیز، در واقع «درجه یك» نیستند! با وجود این از حق نباید گذشت كه شبكه راهآهن در ایران هنوز یكى از ارزانترین شبكههاى ریلى در جهان است و البته كمتر مسیر قطارى هست كه همچون خط آهن شمال، از تهران تا گرگان و خط آهن جنوب، از اراك تا اندیمشك زیبا و دیدنى باشد. بسیارى، نه براى رسیدن به جایى، بلكه فقط براى دیدن مناظر بین راه از پنجره كوپه، در این خط سفر مىكنندبا توجه به طولانى بودن فواصل شهرها در ایران و این نكته كه جادههاى اصلى اغلب از كوهستان یا بیابان مىگذرند سفر با موتورسیكلت و دوچرخه در جادههاى ایران خیلى دشوار است، مگر اینكه واقعاً تبحر داشته باشید
2- خطوط هوایى ایران نیز خدمات مناسب و قیمت قابل تحملى دارد اما مشكل فقط این است كه تعداد پروازها كافى نیست و اغلب باید از قبل بلیت را رزرو كرد. همه شهرهاى بزرگ ایران فرودگاههاى مطابق با استانداردهاى بینالمللى دارند و خطوط پروازى ایران مطمئن و قابل اعتمادند. شاید آسانترین راه براى سفر در ایران اتوبوس باشد. با اتوبوس در ایران مىتوان در هر زمان به هر جایى رفت. اتوبوس ارزانترین وسیله نقلیه در ایران است و سفر با آن امكان ارتباط بیشتر با محیط اطراف را نیز فراهم مىكند. البته كیفیت اتوبوسها بسیار متفاوت است. هنگام دریافت بلیت در مبدأ حتماً باید نوع اتوبوس و سال ساخت آن را پرسید. هر چه اتوبوس جدیدتر باشد مطمئنتر خواهد بود. جالب است كه فقط در اتوبوسهاى جدید با نوشابه و بیسكویت از مسافر پذیرایى مىكنند. گویى این امر در كمپانى سازنده اتوبوس پیشبینى شده است!
3-
كرایه كردن اتومبیل سوارى در ایران گران تمام مىشود و مراكزى هم كه اتومبیل بدون راننده كرایه مىدهند معدودند. رانندگى در جادههاى ایران نیز چندان آسان نیست. صَرفنظر از كیفیت نامناسب جادهها و كمبود تابلوهاى راهنمایى همیشه باید مواظب باشى خود را از دست رانندههاى دیگرى كه چندان مقید به رعایت قواعد رانندگى نیستند در امان نگه دارى! اما ایران را شاید بتوان بهشت گردشگران «اتواستاپ» نامید. ایرانىها خونگرم، مهماننواز و اهل معاشرت هستند. لبخندى ملایم و انگشت شستى كه به دنباله مسیر اشاره مىكند كافى باشد تا ادامه بخشى از مسیر سفر را تضمین كند. با توجه به طولانى بودن فواصل شهرها در ایران و این نكته كه جادههاى اصلى اغلب از كوهستان یا بیابان مىگذرند سفر با موتورسیكلت و دوچرخه در جادههاى ایران خیلى دشوار است، مگر اینكه واقعاً در این كار تجربه، مهارت و استقامت كافى داشته باشى.4- بیشتر مناطق سیاحتى ایران داراى امكانات اقامتى مناسبى هستند. اگر چه در ایران معمولاً ستاره هتل را یكى اضافهتر اعلام مىكنند! اما واقعیت این است كه خدمات و بهداشت هتلهاى ایران مناسباند و نرخ آنها چندان گران نیست. در صورت عدم رضایت از خدمات هتل مىتوان موضوع را به اداره اماكن هر شهر اطلاع داد و از متخلف شكایت كرد.
شبكه راهآهن در ایران هنوز یكى از ارزانترین شبكههاى ریلى در جهان است و البته كمتر مسیر قطارى هست كه همچون خط آهن شمال، از تهران تا گرگان و خط آهن جنوب، از اراك تا اندیمشك زیبا و دیدنى باشد
5- براى اطمینان از سلامتى و بهداشت غذا و خوراكىها بهتر است ازرستورانهاى هتلها استفاده كنى یا لااقل اگر در راه هستى صبر كنى تا به اولین شهر برسى و غذا را در یكى از رستورانهاى داخل شهر بخورى. رستورانهاى بین راه ممكن است چندان مناسب نباشند، اگر چه بسیارى از آنها مىتوانند غذاهاى محلى خاصى را كه در شهرها پیدا نمىشوند و بسیار خوشمزه هستند، در اختیار مشترى قرار دهند. براى یافتن یك مركز درمانى مناسب، در هر كجاى ایران، روشهاى متفاوتى هست. در نقشههایی كه در كتاب راهیاب برخى از آنها را مشخص كردهام، اما آسانترین راه این است كه هنگام نیاز نشانى نزدیكترین مركز درمانى را از اولین رهگذر بپرسى!
6- نكته مهم دیگر این است كه اگر مىخواهى از سفر در ایران، به حال و هوایى واقعاً متفاوت با حال و هواى معمول خود برسى ،حتماً به شهرهاى كوچكتر برو، با وسایل نقلیه زمینى و تا آنجا كه ممكن است كمتعدادتر. نگران تعداد كمِ همراهان نباش. ایران حتى در مقایسه با اغلب كشورهاى اروپایى كشور امنى است.
7-
در شهرهاى بزرگ، در هیاهوى یك تجدد پُرزَرقوبرق و نامتوازن، شاید كمتر بتوانى به جانمایه زندگى ایرانى پى ببرى. در این شهرها فرهنگ، هنر، صنایع دستى و حتى آداب و رسوم ممكن است به كالاهایى براى فروش و كاملاً بىمحتوا تبدیل شوند اما در شهرهاى كوچك چنین نیست. مردم كمتر سوداپیشهاند و جز خدمات معمول گردشگرى، هر آنچه به گردشگر عرضه مىشود معمولاً از واقعیت و ارزش فرهنگى نیز بهرهاى دارد.8- سرانجام اینكه، براى گفتوگو با مردم و براى ارتباط نزدیكتر با سرزمینى كه به آن سفر كردهاى باید از هر آنچه كه تو را به زندگى معمولت برمىگرداند جدا شوى. هر قدم از راه را باید مقصد بدانى. ایران سرزمین حافظ و خیام است. فراموش نكن كه شعرِ اینان را چند بار كه بخوانى و هر بار بخوانى معنایى تازه كشف مىكنى. یك گردشگر خوب در هر لحظه سفر به دنبال كشف معناهاى تازه و متفاوت است و فراموش نكن كه معمولاً نمىتوانى دوباره به جادهاى برگردى كه از آن مىگذرى.
گروه گردشگری تبیان- الهام مرادی