صوت آلوده را نشنوید!
شایع ترین علت کاهش شنوایی عصبی اکتسابی بالغین، آلودگی صوتی است. این بیماری هنگامی که به گوش آسیب رسانید دیگر قابل درمان نیست ولی قابل پیشگیری است.
اصولاً سر و صدای زیاد و آلودگی صوتی نوعی عامل استرس زای بیولوژیک است که نه تنها بر سیستم شنوایی بلکه بر کل بدن انسان اثر می گذارد بدین صورت که باعث تحریک سیستم اعصاب مرکزی، تاثیر بر سیستم غده ی هیپوفیز و آدرنال، ایجاد اختلالات هورمونی و عدم سلامت می شود و هنگامی که باعث کاهش شنوایی شود، شخص نمی تواند به راحتی با افراد اجتماع ارتباط برقرار کند و این خود باعث کاهش کیفیت زندگی و سلامت روانی او می شود و باری را بر دوش اجتماع و جامعه می گذارد.
صوت چگونه بر سیستم شنوایی انسان اثر می گذارد؟
صوت به دو صورت حاد و مزمن باعث صدمه به گوش می شود.
* نوع حاد مثل؛ انفجار ناگهانی، شلیک گلوله و نارنجک و ترقه و غیره نزدیک گوش که معمولا یک طرفه است. موج انفجار ناگهانی می تواند منجر به پارگی پرده گوش و حتی گاهی همراه با گسیختگی استخوانچه های گوش میانی شود. خوشبختانه این نوع آسیب گوش میانی، دستگاه انتقالی گوش را در برمی گیرد. این حالت در اغلب موارد بر خلاف انواع عصبی با عمل جراحی قابل درمان است.
* نوع مزمن بیش تر در افرادی است که بدون آگاهی و استفاده از تمهیدات کافی حفاظتی، سال ها در کارخانه های پُر سر و صدا کار کرده اند و هنگامی متوجه سنگین شدن گوش خود شده اند که آسیب جدی به دستگاه اعصاب شنوایی وارد شده و خیلی دیر شده است.
فردی که در معرض آلودگی مزمن صوتی است، دارای چه خصوصیات بالینی می باشد؟
در حقیقت خصوصیات بالینی مشخص ندارد که بتوان آن را از بقیه بیماری های گوش که باعث کاهش شنوایی عصبی می شوند جدا کرد و تشخیص آن از طریق گرفتن شرح حال و محل کار فرد و معاینه و آزمایش های شنوایی سنجی مقدور است. بیمار ممکن است وزوز گوش هم داشته باشد.
چه افرادی بیشتر در معرض ابتلا به آثار مخرب آلودگی های صوتی هستند؟
اصولاً دستگاه شنوایی عصبی بعضی از افراد آسیب پذیرتر از دیگران است. مثلاً در افرادی که موهای بور و چشمان آبی دارند این حساسیت و آسیب پذیری بیشتر از افرادی است که موها و چشمان سیاه دارند و یا به طور کلی دستگاه عصبی شنوایی در سیاه پوستان کم تر از سفید پوستان نسبت به آلودگی صوتی آسیب پذیر است.
بعضی از داروها اثر سمی بر سلول های شنوایی دارند مثل آمینوگلیکوزیدها (مثل جنتامایسین)، یا قرص آسپیرین و یا بعضی از داروهای ادرارآور. افرادی که از این داروها استفاده می کنند در صورتی که در معرض آلودگی شدید قرار گیرند اعصاب شنوایی آن ها آسیب پذیرتر می شود این گروه های شغلی شامل: راهنمایان باند فرودگاه، کارگران مته کار، آهنگران، نجاران، کارگرانی است که در کارخانه های ریسندگی و بافندگی و یا چاپخانه های دارای ماشین های پُر سر و صدا، کار می کنند.
هم چنین شکارچیان، افراد نظامی، موسیقی دان ها و یا کسانی که مداوم از دستگاه واکمن با صدای بلند استفاده می کنند و حتی انفجار ترقه به خصوص در دست بچه ها که در این گروه جای می گیرند.
چطور می توان از آسیب به دستگاه شنوایی پیشگیری کرد؟
پدیده سر و صدا و آلودگی صوتی مخصوص شهرهای بزرگ است. افرادی که در روستاها زندگی می کنند بسیار کمتر از افراد شهرنشین به پیرگوشی و آسیب دستگاه شنوایی مبتلا می شوند.
آلوده ترین شهر دنیا از نظر آلودگی صوتی بانکوک با 100 دسی بل انرژی صوتی است و تهران هم دست کمی از آن ندارد. اصولا برنامه حفاظتی برای پیشگیری از آسیب صوتی به گوش کسانی که در محیط های پُر سر و صدا مثل کارخانجات کار می کنند به صورت زیر است:
- انجام آزمایش های شنوایی سنجی قبل از استخدام
- آزمایش های شنوایی سنجی سالیانه
- استفاده از محافظ گوش در کارخانه
- کنترل سر و صدای محیط کارخانه توسط مهندسین آن
اگر فردی به طور مثال در محیطی کار می کند که شدت صوت آن 90 دسی بل است و 5 روز در هفته هر روز 8 ساعت کار می کند، در صورتی که شدت صوت به 95 دسی بل برسد ساعت کار او باید 4 ساعت شود و اگر شدت صوت باز هم بیشتر شود ساعت کار باید باز هم کاهش یابد.
ماهنامه دنیای سلامت
اگر می خواهید با پزشکان سایت مشورت کنید، اینجا را کلیک کنید.
برای شرکت در بحث های انجمن سایت مرتبط با بهداشت و سلامت، اینجا را کلیک کنید.
*مطالب مرتبط:
عفونت گوش منجر به پارگی پرده گوش می شود
بخش تغذیه و سلامت تبیان
