تبیان، دستیار زندگی
گرچه در سالیان اخیر حوزه از نظر كمى رشد قابل توجهى داشته و اكنون افراد فاضل و محقق فراوانى در مجموعه حوزه به تلاش و جهاد علمى اشتغال دارند اما در یك جمع بندى كلى و در مقایسه با گذشته بعضى از طلاب كم تر به موشكافى هاى گذشته مى پردازند
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

آفت هاى رشد تحصيلى حوزه علمیه
طلاب

گرچه در ساليان اخير حوزه از نظر كمى رشد قابل توجهى داشته و اكنون افراد فاضل و محقق فراوانى در مجموعه حوزه به تلاش و جهاد علمى اشتغال دارند اما در يك جمع بندى كلى و در مقايسه با گذشته بعضى از طلاب كم تر به موشكافى هاى گذشته مى پردازند

شك نيست كه در سال هاى اخير گام هاى بزرگ و موثرى در جهت سازماندهى برنامه ريزى سياست گذارى و تشكيلات مديريتى حوزه برداشته شده است اما به لحاظ انتظارات بسيار زيادى كه از حوزه علميه هست و وظايف بسيار سنگينى كه در زمان حاضر حوزه علميه بر عهده دارد و ظرفيت بسيار بزرگ رشد علمى كه حوزه از آن برخوردار است تنگناهايى وجود دارد كه لازم است با عنايت بيش ترى به آن ها پرداخته شود:

ضرورت روح تحقيق در برنامه هاى آموزشى

گرچه در ساليان اخير حوزه از نظر كمى رشد قابل توجهى داشته و اكنون افراد فاضل و محقق فراوانى در مجموعه حوزه به تلاش و جهاد علمى اشتغال دارند اما در يك جمع بندى كلى و در مقايسه با گذشته بعضى از طلاب كم تر به موشكافى هاى گذشته مى پردازند و بيش تر دنبال برنامه هايى هستند كه نياز به تعمق كم ترى دارد. اين روحيه در دراز مدت مى تواند ضررهاى جبران ناپذيرى به حوزه ها وارد سازد;

لذا ضرورى است اساتيد محترم حوزه با تدابيرى (همانند توجه و عنايت به پژوهش و ايجاد راهكارهايى براى واداشتن طلاب به پژوهش در كنار آموزش و...) از عوارض منفى اين رويكرد بكاهند.

اشتغال طلاب جوان در سنين تحصيل به كارهاى ديگر

بسيارى از طلاب به حكم ضرورت زندگى و تنگناهاى معيشتى به ويژه مسكن در سنين جوانى و در دوران طلايى تحصيل و كسب علم و رشد تحصيلى براى جبران كمبودهاى زندگى به اشتغال هاى جانبى رو می آورند و ناگزير مقدارى از ساعات و اوقات خود را صرف اشتغال هاى غير علمى مى كنند و از اين راه لطمه به پيشرفت علمى آن ها وارد مى شود. محترمانه ترين و خوشنام ترين اين اشتغال ها كار و ـ به اصطلاح ـ تحقيق در مراكز علمى و تحقيقاتى است كه خوشبختانه در دو دهه اخير تعداد آن ها در حوزه علميه افزايش يافته است. امااز يك طرف اين كار اسما تحقيق است و در واقع در حد فيش بردارى و كارهاى مقدماتى غير علمى خلاصه مى شود و كمكى به رشد علمى آن ها نمى كند و از طرف ديگر حق الزحمه ناچيزى دريافت مى كنند كه دردى را دوا نمى كند.

كثرت تعطيلات

در وضع موجود با محاسباتى كه شده تعطيلات حوزه هاى علميه زياد است و اين موجب مى شود كه دوره تحصيلى و اتمام دروس حوزوى طول بكشد.

مى توان با تدابير و برنامه ريزى مقدار تعطيلات را به حداقل قابل قبول و قابل تحمل كاهش داد. در برخى از مدارس ويژه حوزه كه مديران اختيارات داخلى بيش ترى دارند توانسته اند تعطيلات ساليانه را به صد روز تقليل دهند بنابراين امكان كاهش تعطيلات وجود دارد.

عدم پشتوانه مالى براى محققان و نخبگان

از آفت هاى بسيار بزرگ رشد علمى حوزه فقدان پشتوانه مالى براى محققان جوان و كم آوازه حوزوى است. كارهاى تحقيقاتى بزرگ و ماندگار همواره امكانات و ابزار و پشتوانه مالى لازم دارد و بدون اين گونه ابزار و امكانات خلق آثار بديع بزرگ و ماندگار امكان عملى ندارد.

از اين رو بسيارى از نخبگان علمى گمنام كه نمى توانند يا نمى خواهند از مجارى سنتى امكانات فراهم كنند بر خلاف ميل خود به كارهاى علمى كوچك و روزمره كه باز ده زودرسى دارد مى پردازند و در واقع انتحار علمى مى كنند!. اين كه در گذشته يا حال بسيارى از بزرگان ما با دست خالى و با محروميت و فقر آثار علمى بزرگ و متعدد از خود به يادگار گذاشته اند نمى تواند توجيه گر وضع موجود باشد زيرا همه قبول دارند كه وضع آن ها استثنايى بوده و بر اساس روال عادى نبايد چنين باشد. از باب نمونه مى توان ميزان توفيق مرحوم علامه مجلسى را با اقران و امثال او از نظر علمى كه فاقد امكانات او بودند مقايسه كرد.

اين ها نمونه اى از آفات و مشكلات فرا روى حوزه و طلاب است. اميد است شوراى عالى حوزه علميه و مركز مديريت و مراجع معظم تقليد در جهت رفع اين آفات و مشكلات چون گذشته تلاش كنند و طلاب و فضلاى حوزه هم خود را براى جهادى عظيم در اين راه آماده كنند تا حتى الامكان اين آفات را به حداقل برسانند. تبیان


منبع:پیام حوزه                                                 تنظیم:نقدی-حوزه علمیه تبیان