امشب، شب یوری است!

12 آوریل سال 1961 میلادی همگام با سفر یوری گاگارین به فضا، بشر شاهد گشایش یک عرصه ی جدید در فضا بود. یوری گاگارین روسی با فضاپیمای وستوک به فضا سفر کرد تا اولین قدم بشر برای فتح دنیای بالای سر خود برداشته شود. مدار گرد حامل اولین و معروفترین فضانورد جهان پس از آنکه ۱۰۸ دقیقه با سرعت ۲۷۴۰۰ کیلومتر در ساعت یکبار زمین را دور زد به سلامت به زمین بازگشت و افتخاری بی‌نظیر را برای خود و کشورش به ارمغان آورد.

هم اکنون با گذشت 49 سال از این رویداد؛ نزدیک به نه سال است که ستاره شناسان سراسر جهان این روز را با برگزاری مراسمی به نام "شب یوری" گرامی می دارند. شبی که هدف آن "جلب توجه عموم به اهمیت فضا"، " آشنایی با ماموریت های فضایی" و " مرور خاطرات سفر نخستین انسان به فضا" می باشد.

شب یوری یادآور پرواز نخستین انسان به فضا است. هرساله در اکثر نقاط جهان این شب را با برگزاری جشن ها، مراسم های علمی، شب های رصدی و... پاس می دارند و در ایران نیز چند سالی است که این شب به یکی از اصلی ترین برنامه ها و پروژه های اصلی گروه ها انجمن ها و مراکز نجومی تبدیل شده است.

از آنجایی که صنعت فضایی ایران در چند سال اخیر از پیشرفت چشمگیری برخوردار بوده است، شب یوری فرصت مناسبی است تا ایرانیان به اهمیت موضوع فضا و داشتن صنایع فضایی و دستیابی به پاسخ سوال همیشگی "داشتن ماهواره به چه کار می آید" دست بیابند و این امر با توجه به فعالیتهای بسیار زیاد و پرکار گروه ها و مراکز نجومی در سرتاسر کشور دور از دسترس نیست.

اولین مراسم رسمی شب یوری را سه منجم آماتور لورتا هیدالگو، جرج وایت ساید و تریش گارنر در سال 2001 برگزار کردند. آنان پایه گذار مراسمی بودند که هم اکنون در بیشتر کشور های دنیا برگزار می شود. در ایران نیز چند سالی است این مراسم همانند برنامه های دیگری مثل روز نجوم، هفته فضا و... به یکی از برنامه های سالانه انجمن ها تبدیل شده است. در طی سال های پیشین اکثر گروه ها به صورت خودجوش این شب را در قالب سخنرانی، سمینار و... پاس می داشتند که خود نشان از پتانسیل بالای ستاره شناسان آماتور در برنامه شب یوری می باشد.

همانطور که اشاره شد این شب اهدافی نظیر بومی سازی ماموریت های فضایی، آشنایی با فضا و ... را به همراه دارد. کسانی که می پندارند فضا و صنایع فضایی سود چندانی برای جامعه ندارد هدف اصلی این شب هستند. البته مردم ایران پس از پرتاب ماهواره امید به فضا اندکی با اهمیت فضا و داشتن صنایع فضایی آشنا شدند اما این آشنایی هم کماکان از روی اخباری است که عمدتا به دست افرادی نا آشنا با این علوم تنظیم و نگارش شده اند. شب یوری فرصت خوبی است که به سراغ این اهمیت ها بروید و سعی کنید به صورت پایه ای و اساسی با اهمیت فضا برای ایران و بومی کردن این صنایع آشنا شوید.

در این شب، منجمان آماتور دوربین های دوچشمی و تلسکوپ های خود را به میان مردم می آورند و آن ها را با زیبایی های آسمان شب آشنا می سازند. اکثر ما در کودکی رویای فضانورد شدن را در سر داشتیم، شب یوری و روز نجوم فرصت مناسبی است که دوباره به رویای کودکیمان بازگردیم و حداقل اطلاعات بیشتری درباره آن کسب کنیم.

برای کسب اطلاعات بیشتر درباره شب یوری به سایت های زیر مراجعه کنید:

سایت اصلی شب یوری: yurisnight.net

سایت فارسی شب یوری: yurisnight.ir

هماهنگ کنندگان این برنامه در ایران آقایان محمد رحیمی و احمد الستی می باشند.

ترجمه، طراحی تصاویر و پوستر: احمد الستی

منبع: Asiac.ir

تنظیم برای تبیان: م.ح.اربابی فر