جزر و مد

یكی از اثراتی كه ماه بر زمین می گذارد جزر و مد است.در تعریف اولیه گفته می شود به پایین رفتن و بالا آمدن آب سطح دریاها و اقیانوس ها جزر و مد گفته می شود و این دو اثر را از وجود نیروی جاذبه ای به غیر از جاذبه زمین می دانیم.اگر مدتی را در كنار آب دریا یا اقیانوس سپری كنید متوجه می شوید كه سطح آب در هر شبانه روز به طور دقیق در هر 24 ساعت و 50 دقیقه،دوبار بالا می آید كه به آن مد و دوبار پایین می رود كه به آن جزر گفته می شود.اگر ماه و خورشید در یك راستا قرار بگیرند،جاذبه بیشتر بوده و اثرات جزر و مدی بیشتر خواهد شد.در دریاچه ها،مد بسیار جزئی بوده و بنابراین در دریاچه خزر مد محسوس نیست،درخلیج فوندی واقع درساحل شرقی كانادا،آب گاهی تا 20 متر پایین می رود و كشتی ها برای به گل ننشستن،قبل از جزر خود را از ساحل دور نموده و تغییر مكان می دهند.

اگر خشكی ها مقابل كره ماه قرار بگیرند به علت مقاومت خشكی،خشكی حدود 20 سانتی متر جابجا می شود كه به آن جزر و مد خشكی می گویند.ولی مقاومت اقیانوس ها در مقابل كره ماه كمتراز خشكی است باید در نظر داشت كه وقتی آن قسمت از زمین كه در مقابل كره می باشد حالت مد داشته باشد نقطه مقابل آن در طرف دیگر زمین نیز،همین حالت مد را خواهد داشت.

نیرو هایجزر و مدی می توانند اثرات شگفت انگیزی را ایجاد كنند.اصطكاك آب های اقیانوس با بستر دریا چرخش زمین را به میزان 001%ثانیه در هر روز از قرن كاهش می دهد.بررسی فسیل های حیوانات ثابت كرده است كه 400 میلیون سال پیش روز زمینی فقط 22ساعت طول می كشیده به علاوه میدان گرانشی زمین نیز،نیروهای جزر و مدی روی ماه اعمال می كند .بر روی سطح ماه،آب وجود ندارد اما اصطكاك،خم كردن و حركت دادن صخره ها تا حدی حركت چرخشی ماه را كند می كند و باعث می شود فقط یك سوی ماه به طرف زمین قرار گیرد.

با توجه به تعریف اولیه جزر و مد كه بالا آمدن و پایین رفتن آب دریاها است.حال بهتر است بدانیم این تاثیرات، دوبار در فاصله میانگین 24ساعت و 50 دقیقه رخ می دهند.

این امر در آخر ماه قمری كه در حالت محاق و چهاردهم ماه قمری در حالت بدر است كه به آن، مه كشند و در شب های هفتم و بیست و هفتم كه ماه در حالت تربیع است میزان اثرات حداقل است كه به آن، كه كشند گویند.

نگارش یافته توسط پرستو صفری

گروه کودک و نوجوان سایت تبیان

************************************

مطالب مرتبط

حرکت انتقالی زمین و پیدایش فصول

آیا کره زمین واقعاً دارد گرم می شود؟

بادهای خورشیدی

طلوع و غروب خورشید

چرا خورشید سرخ می شود؟

رنگین کمان چگونه به وجود می‌آید؟

ساختمان خورشید چگونه است؟