تهاجم فرهنگی در رسانه ملی

انتقادی به صدا و سیما

رسانه در هر کشور بهترین عامل برای ساخت، تقویت و حفظ فرهنگ آن کشور می باشد. اهمیت هر رسانه بسته به گستره مخاطبان، تاثیرگذاری در افکار عمومی، حوزه نفوذ، استفاده از تکنیک های ارتباطاتی و....... مشخص می شود. امروزه کمتر خانه ای را می توان یافت که در ان تلویزیون نباشد و جادوی این جعبه در گوشه ای از فرهنگ خانواده های ایرانی رخنه نکرده باشد. تلویزیون به عنوان رسانه ملی در کشور ما مسئولیت سنگینی در زمینه بر عهده دارد.

همانطور که در حکم انتصاب مجدد آقای ضرغامی در سازمان صدا و سیما مقام معظم رهبری بر فرهنگ ساز بودن رسانه ملی تاکید داشتنند و اینگونه بیان فرمودند که: (( سفارش اساسی اینجانب نزدیک کردن و رساندن این رسانه ی فرهنگ ساز، به طراز رسانه ئی است که دین و اخلاق و امید و آگاهی، بارزترین نمود آن باشد))

رسانه ملی ما در ایام نوروز 89 اقدام به پخش برنامه های گوناگونی نمود تا بتواند اوقاتی خوب و مفرحی را برای هموطنان ایرانی رقم بزند. یکی از این برنامه ها، پخش فیلم های سینمایی از جمله فیلم های ایرانی که روی پرده سینما به نمایش درآمده اند؛ بود.

در کنار این اقدام مثبت ایراداتی نیز به چشم می خورد که امید است بیان آن ها به هر چه بهتر شدن و تقویت این رسانه کمک کند. آنچه در برخی از فیلم های سینمایی ما  به نمایش در می آید چه از نظر موضوع و چه در فرم از جمله گریم بازیگران به خصوص بازیگران زن مغایر با ارزش های فرهنگی ما می باشد. که اثری از این نوع ارزش های سینمایی در تلویزیون ما دیده نمی شود که البته در سالهای اخیر سیری مشابه در همگونی این دو  وسیله ارتباط جمعی می بینیم.

اگر با کمی دقت در برخی از فیلم های پخش شده از سیما دقت شود تفاوت هایی را با آنچه تا کنون از تلویزیون پخش به نمایش در آمده به صورت تناقضات می توان مشاهده نمود . به عنوان مثال گریم صورت بازیگر زن اول فیلم خروس جنگی  را ما در صداو سیمای خود یا ندیده  و یا کمتر دیده ایم. این مورد تنها به این فیلم محصور نشده و این تفاوت را در اکثر فیلم های سینمایی می توان با فیلم های تلویزیون مشاهده نمود. حتی این مورد در اخراجی های دو هم که درتلویزیون به نمایش در آمد،دیده می شد.

از میان تمام مسائلی که ممکن است این سیر تناقض گونه به دنبال داشته باشد، به دو مورد باید بسیار دقت کرد:

اولین مورد این است که قطعا تلویزیون ما به عنوان یکی ازتاثیر گذارترین و پر مخاطب ترین رسانه های ما تاثیر بسیاری در فرهنگ توده ها داشته و آنان را مورد تاثیر قرار خواهد داد. حال فیلم های پخش شده قطعا تاثیراتی را در خانواده های ایرانی خواهد داشت و با ورود بی اخلاقی هایی که در سینمای ما امروزه وجود دارد در محیط تلویزیون با ویژگی های خاص خود ما شاهد افزایش بی اخلاقی ها و نا به هنجاری ها در جامعه خواهیم بود.

اما به عنوان دومین مورد اشاره به این نکته خارج از لطف نیست که این اقدام علاوه بر تاثیر بر خانوده ها، قطعا بی تاثیر بر خود برنامه های صداو سیما نبوده  و آنها را  تحت تاثیر قرار خواهد داد و ممکن است خود خط آغازی بر به وجود آمدن این نوع مسائل در برنامه ها، سریال ها و فیلم های تلویزیونی باشد. و حتی تشدید کننده آن، زیرا همانطور که در قبل اشاره شد همگونی هایی در این نوع مسائل در میان فیلم های سینمایی و تلویزیون در چند سال اخیر دیده می شود از جمله در نوع پوشش و آرایش ظاهری بازیگران زن در سریال هایی چون شمس العماره، به کجا چنین شتابان، دارا و ندار و......

در سریال دارا و ندار نوع گریم صورت بازیگران در درجه اول همگونی با فیلم های سینمایی داشت و در سریال به کجا چنین شتابان علاوه بر این مورد نوع پوشش ظاهری بانوان به سمت همگونی با فیلم های سینمایی نیل دارد. در فیلم شمس العماره نوع روابط بین افراد اذهان را به سمت روابطی که تا به حال مابین بازیگران سینمایی در فیلم ها می دیدیم، متبادر می کرد.

ما باید جدیت کنیم که همان طوری که رای دادیم به جمهوری اسلامی و اسم جمهوری اسلامی اسلام الان در ایران است، محتوایش را اسلامی کنیم، یعنی رادیو تلویزیون که شما هستید اسلامی باشد، لغویات و لهویات و نمی دانم صورت های کذا نباشد، اصلاح باید بشود اینها....

قطعا این مسائل باید مد نظر مسئولین واقع شود تا قبل از اینکه صداوسیما ما به این نوع بیماری های فرهنگی دچار شود، به پیش گیری و کنترل پرداخت تا انشالله صدا و سیمای ما هر چه بیشتر به سمت اسلامی شدن و ترویج اخلاق سوق پیدا کند. شاید نگاه دقیق تر به این رسانه به عنوان یک دانشگاه عمومی همانطور که امام هم اشاره کردند. بتواند کمک شایانی به این امر کند. امام در بیاناتی در جمع کارکنان صداو سیما در سال 58 در اهمیت جدیت در پیاده کردن محتوای اسلام و سالم سازی برنامه های رادیو و تلویزیون اینگونه اشاره می کنند: (( ما باید جدیت کنیم که همان طوری که رای دادیم به جمهوری اسلامی و اسم جمهوری اسلامی اسلام الان در ایران است، محتوایش را اسلامی کنیم، یعنی رادیو تلویزیون که شما هستید اسلامی باشد، لغویات و لهویات و نمی دانم صورت های کذا نباشد، اصلاح باید بشود اینها.....))

برای جدیت بیشتر،از دقت و اصلاح در این گونه مسائل به ظاهر جزئی که در این مقاله بدان اشاره شد،،باید شروع کرد تا از پیشروی و گسترش آن جلوگیری کرد. در پایان این مسئله نیز قابل تامل می باشد که به چه دلیل این نوع تفاوت ها در ارزش های فرهنگی این دو رسانه مشاهده می شود و فکری برای کنترل و پیشگیری بی اخلاقی ها در فیلم های سینمایی نمی شود؟ به طوری که روز به روز بیشتر شاهد این گونه مسائل دراین فیلم های می باشیم.

گروه جامعه و سیاست سایت تبیان - عطاالله باباپور