دستورالعمل های قرآنی

پیامبر صلی الله علیه و آله فرمودند: «پس از من» فتنه‌ها چون پاره‌های شب تاریک به شما روی می‌آورد. پرسیدند: راه نجات در آن روز چیست؟

حضرت فرمودند: قرآن را در آن روز رها نکنید، زیرا کسی که آن را پیش روی خود قرار دهد، به بهشت رهبری‌اش می‌کند و کسی‌ که آن را پشت سر خویش اندازد به دوزخش می‌کشاند و قرآن روشن‌ترین نشانه به بهترین راه است و کسی که طبق قرآن و معیار آن سخن گوید، راست گفته و کسی ‌که به آن داوری کند، به راه عدالت رفته، و کسی که به آن بیاویزد، پاداش می‌بیند و کسی که به آن عمل نماید توفیق می‌یابد.

چرا سوره‌ی حمد در همه نمازها ذکر شده؟ از حضرت رضا علیه السلام نقل شده، اگر بپرسند که چرا خداوند در همه نمازها امر کرده تا سوره‌ی حمد خوانده شود؛ در پاسخ بگوئید: برای اینکه قرآن مهجور و متروک نگردد و همواره نمازگزاران با قرآن ارتباط داشته باشند و آن را از یاد نبرند و انتخاب این سوره از این روست که همه معارف و مفاهیم قرآن در سوره‌ی حمد جمع است و سوره‌ی حمد با محتوای بلند و وسیعی که دارد، همه اصول و ارکان قرآن را درون خود جای داده است، در سوره‌ی حمد، همه برنامه‌های کلی نیک و حکمت، در امور دنیا و آخرت جمع شده و این سوره کانون همه ابعاد قرآن شده است، ولی در سوره‌های دیگر، چنین جامعیتی وجود ندارد. (بحار، ج85، ص54)

نماز سخن گفتن عبد (بنده) با مولا است اما قرائت قرآن، سخن مولا است با بنده‌اش، لذا قرائت قرآن امری شریف است و مثل نماز شرایطی دارد.

در کتاب مصباح الشریعه آمده است که امام صادق علیه السلام فرمودند: کسی که قرآن بخواند و برای آن خضوع نکند و روحش پرواز نکند و حزن و خوف در او ریشه نزند، عظمت خدا را ناچیز شمرده و زیانبار است.

بنابراین قاری قرآن به سه چیز نیاز دارد: 1.قلب خاشع 2.بدن فارغ 3.محل خلوت. چون قلبش برای خدا خشوع کند، شیطان از او می‌گریزد. چون بدنش از کارهای دیگر فارغ شود برای خواندن قرآن آماده می‌شود. در نتیجه عارضه‌ای که او را از نور و فوائد قرآن محروم کند،برای او پیش نمیاید. چون بعد از احراز این دو خصلت گوشه‌ای خلوت برگزید و از خلق کناره گرفت، جان و روحش با قرآن انس گیرد و حلاوت و شیرینی کلام خدا با بندگان صالحش را می‌چشد و آنگاه لطف او را نسبت به این بندگان و اختصاص آنها را به کرامت خدایی و اشارت به دینش در می‌یابد.

پس چون پیمانه‌ای از این سرچشمه نوشید هیچ حالتی را بدان حالت و هیچ وقتی را بدان وقت ترجیح نمی‌دهد و آن را به هر عبادت و طاعتی مقدّم میدارد،زیرا مناجات بی واسطه با پروردگار در این حال است. (اخلاق شبّر، ص98)