عبدالحسین یا غلام حسین

 مگر شیعیان بنده ی خدا نیستند؟ پس چرا اسم فرزندان خود را عبدالحسین و ... می گذارند؟

پاسخ:

در مورد نامگذاری مردمان به عبدالحسین و ... باید گفت که وهابیت به علت تفسیر اشتباه کلمه عبادت حکم به حرمت چنین نامگذاری کرده اند .

اما در واقع عبادت دو معنی دارد:

1- پرستش که جز برای خداوند صلاحیت ندارد .

2- اطاعت: که مقصود از عبدالحسین و عبدالنبی و ... همین معنی است .

در قرآن کریم آمده است :

«وأنکحوا الأیامی منکم والصالحین من عبادکم و إمائکم»(سوره نور/ آیه 32)؛ بی همسران خود را و غلامان و کنیزان درستکارتان را همسر دهید .

خداوند متعال در این آیه کلمه عبد را در مورد بندگان به کار برده است و علت آن این است که این بنده باید از مولایش اطاعت کند. یعنی همان معنای دوم؛ بنا بر این اگر کسی خود را عبدالنبی یا عبدالحسین و ... بنامد و مقصودش اطاعت از رسول گرامی اسلام و اهل بیت(علیهم السلام) او باشد، عمل وی مخالف دستورات دین نخواهد بود .

در این زمینه علمای اهل سنت نیز فتوا به حلیت داده اند. از آن جمله می توان به فتاوای زیر اشاره نمود:

1- و كذا عبد الكعبة أو الدار أو علی أو الحسن لإیهام التشریك و مثله عبدالنبی على ما قاله الأكثرون والأوجه جوازه لا سیما عند إرادة النسبة له صلى الله علیه و سلم.(1)

2- نهایة المحتاج للشافعی الصغیر، ج 8، ص 148، ط دارالفکر بیروت 1404 .

در صورتی نامگذاری به عبدالکعبه یا عبدالدار یا عبدالعلی یا عبدالحسن یا عبدالنبی ، حرام است كه موجب توهم شرک باشد؛ اما نظر درست آن است كه این چنین نامگذاری جایز می باشد، بویژه اگر هدف از این نامگذاری انتساب صاحب نام به افراد یاد شده باشد.

3- قوله و كذا عبدالنبی أی و كذا یحرم التسمیة بعبد النبی أی لإیهام التشریك أی أن النبی شریك الله فی كونه له عبید و ما ذكر من التحریم هو معتمد ابن حجر أما معتمد الرملی فالجواز و عبارته و مثله عبدالنبی على ما قاله الأكثرون والأوجه جوازه لا سیما عند إرادة النسبة له  صلى الله علیه و سلم.(2)

4- إعانة الطالبین للدمیاطی، ج2، ص 337، ط دارالفکر بیروت.

وی که گفته است "عبدالنبی" مقصود وی آن است که حرام است نامگذاری به عبدالنبی زیرا توهم شرک دارد؛ یعنی پیغمبر شریک خداست در این که مردم عبادت وی را می کنند. و حرام بودن این نامگذاری نظر ابن حجر است . اما نظر رملی جواز است. عبارت وی چنین است که:

و مانند اینهاست عبدالنبی طبق نظر اکثر و نظر درست جواز است، مخصوصا اگر مقصود نسبت دادن خود به رسول خدا باشد.

شبیه همین مطلب در کتاب حواشی الشروانی، ج 9، ص 373، ط دار الفکر بیروت و حاشیة الجمل على شرح المنهج  لسلیمان الجمل، ج5،  ص 266 ط دارالفکر بیروت و ... نیز آمده است .

مشاهیر اهل سنت که نامشان  عبدالنبی و مانند آن بوده است:

1- الشیخ عبد النبی المغربی المالكی الشیخ الإمام العلامة الحجة القدوة الفهامة مفتی السادة المالكیة بدمشق

شذرات الذهب ج8/ ص83ط دار ابن کثیر بدمشق 1406 و ج8/ص126 ، الأسرار المرفوعة فی الأخبار الموضوعة ج1/ ص112 و تاریخ البصروی ج1/ص108 .

2- عبدالمطلب بن ربیعة ابن الحارث بن عبدالمطلب بن هاشم الهاشمی له صحبة ... و قال شباب توفی عبد المطلب فی دولة یزید و قال الطبرانی توفی سنة إحدى وستین قلت له بدمشق دار كبیرة والله أعلم. سیر أعلام النبلاء ج 3 ص 112

3- القاضی عبد النبی الأحمد نجری من رجال المائة الثانیة عشرة صاحب جامع العلوم الملقب بدستور العلماء قواعد الفقه

لمحمد عمیم البرکتی، ج 1، ص 148 دار النشر الصدف کراشی 1407

4- الشیخ عبد النبی بن جماعة . شذرات الذهب ج8 ص 181

5- عبد قیس بن لأی بن عصیم من الصحابة الذین شهدوا أحدا. الأصابة  ج 4  ص 380

6- عبد النبی الخلیلی أروی ثبته عن الوجیه السكری عن الشیخ سعید الحلبی عن شاكر العقاد عن التركمانی عن العلاء الحصكفی عنه و هو عبدالنبی بن عبدالقادر الأزهری الخلیلی الحنفی یروی عن الشیخ محمد ابن عبدالله التمرتاشی الغزی و غیره . فهرس الفهارس والأثبات و معجم المعاجم والمسلسلات، ج2، ص 754

7- الإمام العارف صفی الدین أحمد بن محمد بن یونس المدعو عبد النبی القشاشی المقدسی الأصل المدنی الدار المتوفی بها سنة 1071 یروی عن والده و كان من أكابر عصره المتوفی سنة 1044

فهرس الفهارس والأثبات و معجم المعاجم والمسلسلات ج 2 ص 970 و تاج العروس ج  17 ص 336

8- العلامة المففنن الصالح الشیخ عبد النبی الصدر شیدا. النور السافر ج 1 ص 339

9- عبدالنبی بن محمد بن عبدالنبی المغربی ثم الدمشقی المالكی. الضوء اللامع ج 5 ص 90

10- فخر الزمان عبد النبی ابن خلف القزوینی. إیضاح المكنون فی الذیل على كشف الظنون، ج 3، ص 5

11- و محمد عبد الرسول الهندی . فهرس الفهارس والأثبات ومعجم المعاجم والمسلسلات ج 2 ص 84

12- عبدالمطلب بن الفضل بن عبدالمطلب الهاشمی الحلبی. المعین فی طبقات المحدثین، ج 1 ص  189

13- عبدالمطلب بن عبد القاهر بن محمد الماکسینی زین العابدین الشافعی. الدرر الکامنة فی أعیان المئة الثامنة  ج 3 ص 218

14- عبد قیس النکری البصری من الرواة من ابن سیرین. التاریخ الکبیر،  ج 2، ص 255

15- محمد ابن عبدالرسول المدنى عالم مکة. البدر الطالع ج 1 ص 289

این تنها جزیی از مشاهیر اهل سنت در گذشته است که در نام ایشان کلمه عبد به عنوان بنده غیر خدا به کار رفته است .

در عصر حاضر نیز در عده زیادی از ایشان چنین نامهایی را برای خود بر می گزینند:

از آن جمله می توان به عبدالرسول سیاف از وهابیان معاصر افغانستان و رهبر حزب حرکت انقلاب اسلامی افغانستان و عضو طالبان نام برد .

منبع: مؤسسه تحقیقاتی حضرت ولی عصر (عج)

تنظیم و ویرایش: گروه دین و اندیشه - مهدی سیف جمالی