کمک به یک تلسکوپ
در مقاله پیش عنوان کردیم که تلسکوپ فضایی وایز به کمک رصدگران زمینی نیاز دارد و از آن ها می خواهد تا جرم سماوی کشف شده را دائماً رصد کنند و گزارش دهند. به این تریتب دانشمندان می توانند مشخصات مداری قابل قبولی برای آن استخراج نمایند. در ادامه به چگونگی یاری رساندن به این تلسکوپ خواهیم پرداخت. متنی که در زیر ملاحظه می کنید حاصل پرسش و پاسخ از دانشمندان همکار پروژه تلسکوپ وایز است.
ما رصدگران آماتور چگونه می‌توانیم به دانشمندان تلسکوپ فضایی وایز کمک کنیم؟
خیلی آسان. کافیست سری به این وبگاه بزنید. مشخصات و خطاهای مداری که برای اجرام سماوی تازه پیدا شده در آنجا قرار دارد را دانلود کرده و کار رصدیتان را به عنوان همکار تلسکوپ فضایی وایز آغاز کنید. اما قبل از آن شما باید مکان شئ مورد نظرتان را در آسمان محاسبه کنید که به ین کار آسترومتری می‌گویند. همچنین قدر ظاهری هر کدام از این اجرام را می‌توانید پیدا کنید تا بتوانید تخمین درستی از مدت زمان نوردهی به دست آورید.
همه این اجرام نزدیک زمین که در وبگاه‌تان به آنها اشاره کرده‌اید را تلسکوپ فضایی وایز پیدا کرده است؟
نه ابداً. خیلی از این اجرام توسط منجمان آماتوری مثل شما پیدا شده است. اما همه آنها اجرامی هستند که باید اطلاعات رصدی بیشتری از آنها به دست آوریم تا بتوانیم مشخصات مداری دقیقی برایشان محاسبه کنیم. اسامی آنهایی را که تلسکوپ وایز پیدا کرده است با حرف W آغاز می‌شوند.
آسترومتری (Astrometry) چیست؟
آسترومتری یعنی پیدا کردن موقعیت یک جسم سماوی در آسمان نسبت به یک دستگاه مختصات ثابت. برای گزارش مشاهده یک خرده سیارک، ما از زوایای بُعد (Right Ascension)، میل (Declination)، زمان دقیق رصد مثلاً بر حسب زمان گرینویچ و یا زمان محلی و موقعیت دقیق رصدگر، استفاده می‌کنیم. با داشتن این داده‌ها می‌توانیم، مدار شئ رصد شده را تخمین بزنیم.
چگونه می‌توان موقعیت یک جسم فضایی را محاسبه کرد؟
روشهای بسیار متنوعی برای محاسبه مدار یک خرده سیارک وجود دارد. نرم افزار خیلی محبوبی که می‌توانم به شما معرفی کنم، آسترومتریکا نام دارد و می‌توانید آن رااز وبگاه http://www.astrometrica.at دانلود نمایید. علاوه بر این موسسه مرکز خرده سیارک (Minor Planet Center) جزوه تحت وبی را برای آسترومتری منتشر نموده است که قطعاً به بسیاری از پرسشهای فنی شما پاسخ خواهد داد. این جزوه را می‌توانید از این آدرس پیدا کنید.
به نظر می رسد که خیلی چیزها باید یاد بگیرم. از کجا می توانم کمک فنی یا فکری و یا حتی راهنمایی و توصیه برای رصد خرده سیارکها دریافت کنم؟
تعداد زیادی رصدگر حرفه‌ای و آماتور در سرتاسر دنیا روی موضوع رصد، شناسایی مداری و تعقیب خرده‌سیارکها کار می‌کنند. وبگاه‌هایی هم در این زمینه وجود دارد که شما می‌توانید آنجا ثبت‌نام کرده، عضو شوید و با انبوهی از کارشناسان خبره که بعضی از آنها سالها است در این زمینه فعال هستند، وارد بحث و گفتگو شوید.
آیا امکان دارد که من خرده‌سیارکی را به نام خودم نامگذاری کنم؟
تیم تلسکوپ فضایی وایز قادر نیست در این زمینه اظهار‌نظری انجام دهد. اما طبیعتاً اگر شما خرده‌سیارکی کشف کنید و یا رصد آن را به ما گزارش دهید، نام شما برای همیشه همراه آن خرده‌سیارک باقی خواهد ماند. پس تلاشتان را برای جاودانه شدن از همین امروز آغاز کنید.
شهرام یزدان‌پناه، پژوهشگر علوم و فناوری فضایی
برگرفته از: spacescience.ir
تنظیم برای تبیان: م.ح.اربابی فر
