به یاد استاد قریب
زمانی که دکتر قریب تدریس را آغاز نمود، در مدارس به زبان فارسی اهمیتی داده نمی‌شد و متون مناسب برای تدریس این زبان به محصلان در دسترس نبود و یا اصلا وجود نداشت. وی ابتدا قواعد زبان فارسی با به سبک دستورهای فارسی زبان اروپایی تدوین کرد. پس از آن دستور زبان فارسی را در چهار جلد تألیف نمود.
عبدالعظیم قریب گرکانی (زاده ۱۲۵۷ گرکان از توابع آشتیان - درگذشت ۳ فروردین ۱۳۴۴)، مدرس و متخصص دستور زبان و ادبیات فارسی بود.
زندگینامه
مقدمات زبان فارسی و عربی را در زادگاه خود و در خانه پدر آموخت و در نوجوانی به تهران آمد و نزد اساتید بزرگ آن روزگار به تحصیل و فراگیری زبان و ادبیات عرب، اصول، منطق و حکمت و زبان فرانسه پرداخت. قریب در سال 1317 ه.ق به استخدام وزارت معارف آن زمان درآمد و در مدرسه علمیه که تنها آموزشگاه به شیوه جدید تدریس بود به تعلیم دانش آموزان مشغول گردید. قریب در سال 1324ه.ق تدریس در مدرسه نظام را آغاز کرد . قریب همچنین در مدرسه دارالفنون، مدرسه ایران و آلمان، دارالمعلمین، بنگاه وعظ و خطابه و در دانشسرای عالی (از نخستین دوره تأسیس آن) ادبیات فارسی را تدریس می‌کرد و پس از تأسیس دانشگاه تهران به سمت استاد دانشکده ادبیات برگزیده شد و تا زمان مرگ به تدریس زبان و ادبیات فارسی اشتغال داشت.
وی منتخباتی از نظم و نثر اساتید زبان فارسی را به نام قوادالادب تهیه کرد که سالها در مدارس تدریس می‌شد. وی نخستین کسی بود که دستور زبان فارسی را در قالبی ساده و روشن تدوین کرد و تدریس آن را به صورت ماده مستقل در مدارس رواج داد.
وی به عضویت فرهنگستان زبان فارسی ایران نیز انتخاب شد و از اعضاء برجسته این فرهنگستان به شمار می‌رفت.
استاد عبدالعظیم قریب در زبان و ادبیات فارسی و عربی تسلط بی‌مانندی داشت وحدود 58 سال از عمرش را با عشق و علاقه صرف تدریس دستور زبان فارسی و تعلیم و تربیت دانشمندان و فرهیختگان فعلی ایران کرد. زمانی که وی تدریس را آغاز نمود، در مدارس به زبان فارسی اهمیتی داده نمی‌شد و متون مناسب برای تدریس این زبان به محصلان در دسترس نبود و یا اصلا وجود نداشت. وی ابتدا قواعد زبان فارسی با به سبک دستورهای فارسی زبان اروپایی تدوین کرد. پس از آن دستور زبان فارسی را در چهار جلد تألیف نمود. وی منتخباتی از نظم و نثر اساتید زبان فارسی را به نام قوادالادب تهیه کرد که سالها در مدارس تدریس می‌شد. وی نخستین کسی بود که دستور زبان فارسی را در قالبی ساده و روشن تدوین کرد و تدریس آن را به صورت ماده مستقل در مدارس رواج داد. از دیگر فعالیت‌های فرهنگی قریب جمع‌آوری حدود هزار جلد کتب نفیس خطی بود که در کتابخانه بزرگ خود نگهداری می‌کرد. از استاد عبدالعظیم قریب در سال 1326طی جشنی از سوی دانشگاه تهران مورد تقدیر قرار گرفت و به پاس خدمات علمی و فرهنگی خود به دریافت نشان ویژه دانشگاه تهران نائل گردید و یکی از سالنهای گرد همائی این دانشگاه نیز به نام وی نهاده شد.
دستور زبان استاد قریب بیش از نیم قرن در مدارس و دانشگاه‌ها تدریس می‌شد و کتب معتبر دستور زبان فارسی بود. وی در سوم فروردین سال1344در سن هشتاد و شش سالگی درگذشت.
تصحیح و حاشیه‌نویسی «کلیله و دمنه»، «گلستان» و «بوستان» سعدی از دیگر آثار اوست.
آثار
مهم‌ترین آثار و تألیفات وی عبارتند از:
فرائد الادب
نظم و نثر منتخب 6جلد چاپهای متعدد
دستور زبان فارسی4جلد -قواعد فارسی در صرف و نحو
بدایه الادب (۱۳۲۴ ه .ق) - قرائت فارسی در 2جلد (به دستور وزارت فرهنگ و با همکاری تنی چند ازدانشمندان)
تصحیح و تحشیه کلیله و دمنه (1308 ه .ش)
تصحیح و تحشیه گلستان سعدی (1310 ه.ش)
منتخب کلیله و دمنه (1320 ه.ش)
تصحیح و تحشیه بوستان سعدی (1328ه. ش)
کتابنامه:
کلیله و دمنه
نصرالله بن محمد نصرالله منشی، عبدالعظیم قریب (مصحح)
قیمت پشت جلد: 42000 ریال
مشخصات کتاب
تعداد صفحه: 296
نشر: اهورا (05 مرداد، 1387)
شابک: 964-7316-18-6
قطع کتاب: وزیری
وزن: 750 گرم
گلستان سعدی:
با استفاده از نسخ تصحیح شده محمدعلی فروغی (ذکاء الملک) و استاد عبدالعظیم قریب
مصلح بن عبدالله سعدی، محمدعلی فروغی (مصحح)، عبدالعظیم قریب (مصحح)
مشخصات کتاب
تعداد صفحه: 238
نشر: محمد (10 اردیبهشت، 1387)
شابک: 978-964-336-061-0
قطع کتاب: وزیری
وزن: 600 گرم
بوستان (سعدی نامه)
پدیدآورنده: مصلح بن عبدالله سعدی، عبدالعظیم قریب (مصحح)، یحیی قریب (مصحح)
ناشر: روزبهان - 03 مهر، 1384
قیمت: 40000 ریال
