تبیان، دستیار زندگی
روحانیت، در برابر رفتار مردم، مسؤولیت دارد و این مسؤولیت را آن گاه مى‏تواند به درستى انجام دهد كه خود را اصلاح كرده باشد و در این لباس، نا اهل و راهزنى نباشد، تا حوزه‏ها در چشم مردم، حرمت داشته باشند و سخن آنان را بشنوند و راه اصلاح را پویند.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

زمينه رشد ارزشها
اخلاق

روحانيت، در برابر رفتار مردم، مسؤوليت دارد و اين مسؤوليت را آن گاه مى‏تواند به درستى انجام دهد كه خود را اصلاح كرده باشد و در اين لباس، نا اهل و راهزنى نباشد، تا حوزه‏ها در چشم مردم، حرمت داشته باشند و سخن آنان را بشنوند و راه اصلاح را پويند.

اوج و فرود ارزشها اخلاقی، با مسائل رويدادهاى اجتماعى پيوند ناگسستنى دارند. سخن معروف پيامبر كه: «اگر نان نبود ما نماز نخوانده و روزه نمى‏گرفتيم» بيانگر اين واقعيت است كه تا معاش بر آورده نشود، روان آرامش نيابد، شخص مطيع در گاه خداوند نگردد. ديندارى و معنويت، سر بلندى و غرور، عفت، و اخلاق هر جامعه‏اى بستگى به نظام معيشتى آن دارد.

بى عدالتى، ظلم، اجحاف، نا امنى، فقر، بيكارى، و دغدغه اهل و عيال، پريشانحالى و... زمينه ساز ناهنجاريهاى اخلاقى هستند.

على(ع)، در خطبه‏اى درباره پيوند مسائل ارزشى با رويدادهاى اجتماعى فرموده است:

«اگر حقوق اجتماعى رعايت گردد والى حق رعيت را پاس دارد و رعيت از فرامين حكومت اطاعت كند، حق در ميانشان قوى و نيرومند شده، جاده‏هاى دين صاف و هموار مى‏گردد، راه و رسمها در مجراى خويش به جريان مى‏افتد عدالت فراگير شده، بدين ترتيب زمان و مردم صالح مى‏شوند. در اين شرايط، به بقاى دولت اميدوار بايد بود و دشمنان مايوس خواهند شد.

اما اگر رعيت بر والى چيره شود و يا حكومت بر رعايا اجحاف ورزد، نظام اجتماعى مختل مى‏شود، نشانه‏هاى ستم و جور آشكار خواهد گرديد. دراين شرايط، در برنامه‏هاى دينى دستبرد وارد شده، جاده‏هاى وسيع سنن و آداب متروك خواهد ماند، احكام خداوند تعطيل مى‏گردد و بيماريهاى اخلاقى بسيار خواهد شد.»

اين جاست كه پيامبران الهى پيش از هر چيز به دنبال فراهم كردن زمينه اجتماعى رشد مكارم بوده‏اند. بر آن بوده‏اند ريشه گناه و عوامل فساد آفرين را بخشكانند و درخت ايثار و احسان را در زمين مساعد بكارند؛ از اين روى پيامبران پس از دعوت به توحيد، مردم را به عدالت اقتصادى فرا خوانده‏اند.

شعيب پيامبر، مردم را به از ميان بردن اجحاف اقتصادى و عدالت در داد و ستد دعوت مى‏كند.

پيامبر اسلام، در راه نفس تكاثر، مى‏جنگد. براى رشد اقتصاد، مردمان را به كار و كوشش تشويق مى‏كند به جاى كمك مستقيم به گدايان، با تهيه ابزار كار، آنان را به كاروامى‏دارد.

على(ع) براى مقابله با مفاسد جنسى، و مسائل ازدواج را براى جوانان فراهم مى‏آورد و از بيت المال به جوانان فقير كمك مى‏كند.

بيكارى، فقر، بى عدالتى، ناامنى، نبود آرامش روانى و روحى و... تعادل فرد را به هم مى‏زنند و منفجر مى‏شود و به كارهاى ناروا دست مى‏زند.

به گفته شهيد مطهرى:

«گناه، غالباً انفجار است. انفجار چون ديگ بخار كه آن را بخار بدهند و هيچ منفذ و دريچه اطمينان نداشته باشد، بالآخره، انفجار صورت مى‏گيرد و انسان نيز، به وسيله گناهان منفجر مى‏شود.»

مرورى بر متون دينى و سيرت پيامبرو امامان و علما، اين نكته را روشن می سازد، كه روحانيت، در برابر رفتار مردم، مسؤوليت دارد و اين مسؤوليت را آن گاه مى‏تواند به درستى انجام دهد كه خود را اصلاح كرده باشد و در اين لباس، نا اهل و راهزنى نباشد، تا حوزه‏ها در چشم مردم، حرمت داشته باشند و سخن آنان را بشنوند و راه اصلاح را پويند.

محمد جواد مغنيه درباره اصلاح حوزه‏ها مى‏نويسد:

«لازم است حرمت آن را پاس داشته و آن را از دسترس با ديگران و نالايقان دور نگهداشت. بر صاحبان حقيقى آن واجب است اولياى امور را ملزم به تدوين قانونى كنند كه افراد نا باب و جاهل و ريا كار منحرف را از دسترس به آن، دور كنند.اگر فردى عادى، بدون جهت، لباس پاسبانى را بر تن كند، قانون او را مجازات خواهد كرد.

آيا روزگارى خواهد آمد كه شؤون يك اداره كوچك، در حق حوزه با اين عظمت، رعايت شود. اگر حوزه، از بناى چنين نظامى، رعايت شود. اگر حوزه، از بناى چنين نظامى عاجز است، بهتر آن است كه افرادش، با لباس عادى زندگى كنند، تا اين كه جاهلان و نفوذيان، با اعمال و رفتار نامناسب، آن را بد جلوه بدهند.»


منبع:فصلنامه حوزه                                                   تنظیم:نقدی حوزه علمیه تبیان