صفات مبلّغ
قسمت اول و دوم را حتما بخوانید
38- خوش اخلاقى؛
«إنّكَ لَعَلى خُلُقٍ عَظيمٍ»(44)؛
«و بدرستى كه تو بر اخلاق عظيم و برجستهاى.»
امام سجادعليه السلام در دعاى مكارم مىفرمايد:
«و هب لى معالى الاخلاق»؛ «به من عطا فرما بلندپايههاى اخلاق خوش و نيكو را.»
39- خيرخواه، با سوز و عشق؛
«حَريصٌ عَلَيْكُم»(45)؛«بر (هدايت) شما حريص است.(و سوز عشق دارد.)»
40- مهربان و مردم دوست؛
«عَزيزٌ عَلَيْهِ ما عَنِتُّم... بِالْمُؤْمِنِينَ رَءُوفٌ رَحِيمٌ»؛(46)
«آنچه شما را برنجاند بر او سخت است و به مؤمنان مهربان است.»
41- مؤمن به هدف؛
«فَمَنْ حاجَّكَ فِيهِ مِن بَعْدِ مَا جَاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعَالَوْا نَدْعُ أبْناءَنا وَ أبْناءَكُمْ وَ نِساءَنا وَ نِساءَكُم وَ أنْفُسَنَا وَ أنْفُسَكُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَل لَعْنَتَ اللّهِ عَلَى الْكاذِبِينَ»(47)؛
«پس هركه با تو بعد از علم و دانشى كه به تو رسيده است درباره او (عيسى) به ستيز و محاجّه برخيزد (و از قبول حق شانه خالى كند پس با ايمان به هدف) بگو: بياييد پسرانمان و پسرانتان و زنانمان و زنانتان و خودمان را (كسى كه به منزله خودمان است) و خودتان را بخوانيم پس (به درگاه خدا) مباهله كنيم و لعنت خدا را بر دروغگويان قرار دهيم.»
42- آگاهى فراگير؛
«قُلْرَبِّزِدْنِىعِلْماً»(48)؛
«بگوخداىمنعلممرازيادگردان.»
43- اخلاص؛
«قُلْ إنَّ صَلاتِى وَ نُسُكِى وَ مَحْياىَ وَ مَماتِى لِلّهِ رَبِّ الْعالَمِينَ»(49)؛
«(پيامبر) بگو: همانا نماز من و عبادات من، و زندگى من، و مرگ من براى خداوند پروردگار جهانيان است.»
44- پيشگامى؛
«إنّ اللّهَ وَ مَلائِكَتُهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِىّ يا أيُّهَا الَّذينَ ءامِنُوا صَلُّوا عليه»(50)؛
«به راستى كه خداوند و فرشتگان بر پيامبر درود مىفرستند، اى كسانى كه ايمان آوردهايد شما هم بر او درود فرستيد.»
«... قُلْ إنِّى أُمِرْتُ أنْ أكُونَ أَوَّلَ مَنْ أَسْلَمَ...»(51)؛
«(اى پيامبر) بگو: من فرمان يافتهام اولين كسى باشم كه تسليم فرمان اوست.»
45- عدالت در گفتار؛
«و إذا قُلْتُمْ فَاعْدِلُوا»(52)؛
«هرگاه سخن گفتيد عدالت را رعايت كنيد.»
46- سعه صدر؛
«رَبِّ اشْرَحْ لِى صَدْرى وَ يَسِّرْ لِى أمْرِى...»(53)؛
«خدايا! سينهام را فراخى و وسعت عطا فرما و كارم را آسان ساز.»
47- استقامت؛
«الَّذِينَ قالُوا رَبُّنَا اللّهُ ثُمَّ اسْتَقامُوا»(54)
«آنان كه گفتند پروردگار ما خداست و سپس در اين راه استقامت كردند.»
48- اهل علم و عمل؛
«لِمَ تَقُولُونَ مَا لا تَفْعَلُونَ * كَبُرَ مَقْتاً عِنْدَ اللّهِ أن تَقُولُوا مَا لا تَفْعَلُونَ»(55)؛
«چرا سخنى مىگوييد كه عمل نمىكنيد؟ نزد خدا بسيار موجب خشم است كه سخنى بگوييد كه عمل نمىكنيد.»
49- انتقادپذير؛
«احبّ اخوانى من اهدى الىّ عيوبى»(56)؛
«بهترين دوستان و برادر من كسى است كه عيب مرا به رسم هديه به من گوشزد كند.»
50 - پافشارى بر اصول؛
«قُلْ يا أيُّهَا الْكافِرُونَ * لا أعْبُدُ مَا تَعْبُدُونَ»(57)؛
«(اى پيامبر ما) بگو: اى كافران هرگز عبادت نمىكنم آنچه شما عبادت مىكنيد.»
51 - حامى مؤمنان و محرومان؛
«وَ مَا أنَا بِطارِدِ الَّذِينَ ءامَنُوا»(58)؛
«و من هرگز آن مردم با ايمان را (هرچند به نظر شما محروم و فقير باشند) از خود دور نمىكنم.»
52 - متوكل به خدا؛
«فَإذا عَزَمْتَ فَتَوَكَّلْ عَلَى اللّهَ»(59)؛
«پس هنگامى كه تصميم گرفتى به خداى بزرگ توكل كن.»
53 - با شهامت و نترس؛
«الَّذِينَ يُبَلِّغُونَ رَسالاتِ اللّهِ وَ يَخْشَوْنَهُ وَ لا يَخْشَوْنَ أحَداً إلّا اللّهَ»(60)؛
«كسانى كه تبليغ رسالتهاى الهى كرده و فقط از او ترسيده و از هيچ كس نمىترسند.»
54 - نرمخو، مهربان و دلسوز؛
«فَبِمَا رَحْمَةٍ مِنَ اللّهِ لِنتَ لَهُمْ وَ لَوْ كُنتَ فَظّاً غَلِيظَ الْقَلْبِ لَانْفَضُّوا مِنْ حَوْلِكَ»(61)؛
«(اى رسول ما) رحمت خدا تو را مهربان و خوش خلق گردانيد و اگر تندخو و سخت دل مىبودى، مردم از گرد تو پراكنده مىشدند.»
55 - مردمى و درد آشنا؛
الف: از مردم است؛
«لَقَدْ جَاءَكُمْ رَسُولٌ مِنْ أنْفُسِكُمْ»(62)؛
«به تحقيق رسولى از ميان خودتان به سوى شما آمد.»
ب: مثل مردم است؛
«قُلْ إنَّمَا أنَا بَشَرٌ مِثْلُكُم»(63)؛
«بگو بدرستى كه من هم بشرى مثل شما هستم.»
ج: در مردم است؛
«فَأَرْسَلْنا فِيهِم رَسُولاً»(64)؛
«پس رسولى در ميان مردم فرستاديم.»
د: براى مردم است؛
«لِيُبَيِّنَ لَهُم»(65)؛
«ما رسولى فرستاديم» تا دين و حقيقت را براى مردم بيان كند.»
ه: به زبان مردم سخن مىگويد؛
«وَ مَا أرْسَلْنَا مِن رَسُولٍ إلّا بِلِسَانِ قَوْمِهِ»(66)؛
«و ما رسولى را نفرستاديم مگر اينكه به زبان قومش (سخن مىگويد).»
56 - ابتكار عمل؛
«طبيب دوّار بطبّه»؛ «طبيب و هدايتگرى كه با شرائط زمان و مكان و آداب و رسوم و مخاطبين مداوا مىكند.»
57 - پرهيز از منت و فزونى خواهى؛
«قُمْ فَأَنْذِر... وَ لا تَمْنُن تَسْتَكْثِرُ»(67)؛
«(اى رسول ما)، برخيز و (عالميان را) انذار كن... و منّت نگذار و فزونى نطلب.»
«وَ إذا حُيِّيتُمْ بِتَحِيَّةٍ فَحَيُّوا بِأَحْسَنَ مِنْهَا أوْ رُدُّوها»(68)؛
«هرگاه به شما تحيّت (سلام) گفتند: شما (رعايت ادب نموده و) به بهتر از آن پاسخ دهيد يا (لااقل) همانند آن را برگردانيد.»
58 - نظيف و تميز (خوشبو و آراسته)؛
«قُمْ فَأَنْذِر... وَ ثِيَابَكَ فَطَهِّر»(69)؛
«(اى رسول ما:) بپا خيز براى انذار (و بيم دادن عالميان) و لباست را پاكيزه كن.»
59 - منظم و وقت شناس؛
قال علىعليه السلام: «اوصيكما و جميع ولدى و اهلى و من بلّغه كتابى بتقوى الله و نظم امركم»(70)؛ «شما (دو فرزندم حسن و حسين) و همه فرزندانم و اهلم و هركس كه نوشته و گفتار من (در طول تاريخ) به او مىرسد، به تقواى الهى و نظم در امورتان سفارش مىكنم.»
تذكّر: اهميت نظم در كلام آن حضرت اين است كه در كنار تقوا قرار گرفته است.
60- مهاجر و آگاه؛
«... فَلَوْلا نَفَرَ مِن كُلِّ فِرْقَةٍ مِنْهُمْ طائِفَةٌ لِيَتَفَقَّهُوا فِى الدِّينِ وَ لِيُنْذِرُوا قَوْمَهُمْ إذَا رَجَعُوا إلَيْهِمْ لَعَلَّهُمْ يَحْذَرُونَ»(71)؛
«پس چرا از هر گروهى از ايشان دستهاى كوچ نمىكنند تا در دين فقيه شوند و هنگامى كه به سوى قوم خويش بازگشتند، آنان را بيم دهند تا شايد آنان (از گناه و طغيان) حذر و دورى كنند.»
61- ساده زيست و بى تكلّف؛
«وَ مَا أنَا مِنَ الْمُتَكَلِّفِين»(72)؛
(بگو اى پيامبر) من از متكلفين نيستم.»
62- خوش سابقه؛
مردم به صالح پيامبر عليه السلام مىگفتند: «يا صالِحُ قَدْ كُنْتَ فِينَا مَرْجُوّاً قَبْلَ هذا»(73)؛
«اى صالح تو پيش از آنكه دعوى نبوت كنى در ميان ما مورد اعتماد و مايه اميدوارى بودى.»
--------------------------------------------------------------------------------
44) قلم، 4.
45) توبه، 128.
46) همان.
47) آل عمران، 61.
48) شعراء، 109.
49) انعام، 162.
50) احزاب، 56 .
51) انعام، 14.
52) انعام، 152.
53) طه،25
54) فصّلت، 30.
55) صف، 2 - 3.
56) بحارالانوار، ج74، ص282.
57) كافرون، 1.
58) هود، 29.
59) آلعمران،159.
60) احزاب، 39.
61) آل عمران، 159.
62) توبه، 128.
63) كهف، 110.
64) مؤمنون، 32.
65) ابراهيم، 4.
66) ابراهيم، 4.
67) مدّثر، 2 - 6.
68) نساء، 86.
69) مدثّر، 4.
70) نهج البلاغه، نامه 47.
71) توبه، 122.
72) ص، 86.
73) هود، 62.
منیع: حجةالاسلام محسن قرائتی
تنظیم برای تبیان حسن رضایی گروه حوزه علمیه
