فرصت معرفی بز متحرک شهر سوخته ازدست می رود

تنها یك ماه به آغاز جلسه عمومی انجمن آسیفای جهانی باقی مانده اما هنوز عملیات ساخت فیلم و تهیه لوگو از از بز متحرك شهر سوخته به دلیل برخی تعلل ها آغاز نشده‌است.

نورالدین زرین كلك، پدر انیمیشن ایران و مسئول انجمن سینمایی فیلمسازان انیمیشن ایران (آسیفا)، ‌قصد دارد در جلسه بعدی انجمن جهانی انیمیشن،‌ تصویر بز متحرك شهر سوخته را به جهان معرفی كند. این تصویر 2 سال پیش در جریان كاوش‌های این شهر تاریخی بر یك ظرف سفالین به دست آمد و نخستین انیمیشن جهان به شمار می‌رود.

زرین كلك در این باره می‌گوید:«متاسفانه هنوز نتوانستیم فیلمبرداری از این شی تاریخی را آغاز كنیم. با توجه به اینكه فیلمبرداری نخستین مرحله كار ساخت فیلم و تهیه لوگو است، ‌دیر شدن بیش از این به كامل نشدن آثار در مدت زمان باقی مانده می‌انجامد.»

جلسه عمومی آسیفای جهانی یك ماه آینده در شهر سئول برگزار می‌شود و ارائه آثاری از بز متحرك شهر سوخته رای گیری اعضای انجمن برای تبدیل این اثر به نماد آسیفای جهانی را به دنبال دارد.

زرین کلک عقیده دارد از آنجا که این اثر نخستین نمونه کامل انیمیشن در دنیا است، تنها به ایرانیان تعلق ندارد و ممکن است آسیفای جهانی خواستار استفاده از آن به عنوان نشان جهانی آسیفا باشد:«احتمال دارد انجمن آسیفای جهانی بخواهد از این طرح به عنوان نشان آسیفا استفاده كند که در این صورت، اعضای آسیفای ایران نیز درباره آن تصمیم می‌گیرند.»

سال 1382 باستان شناسان حاضر در شهر سوخته به هنگام کاوش در یک گور 5 هزار ساله، جامی را پیدا کردند که نقش یک بز همراه با تصویر یک درخت روی آن دیده می شود. باستان شناسان پس از بررسی این شی دریافتند نقش موجود بر آن برخلاف دیگر آثار به دست آمده از محوطه‌های تاریخی شهر سوخته، تکراری هدفمند دارد، به گونه‌ای که حرکت بز به سوی درخت را نشان می دهد.

هنرمند نقاشی که جام سفالین را بوم نقاشی خود قرار داده، توانسته‌ است در 5 حرکت، بزی را طراحی كند كه به سمت درخت حركت و از برگ آن تغذیه می‌كرد. در حال حاضر مدیر آسیفای ایران قصد دارد با ارائه طرحی جدید که بر اساس این اثر تاریخی شکل می گیرد، اولین بز متحرک دنیا را به جهان معرفی کند.

در سفال‌های «شهر سوخته»، كه از متمدن‌ترین و پیشرفته‌ترین تمدن‌های باستانی در پنج هزار سال پیش است، نقش بز و ماهی بیش از هر نقش دیگری دیده می‌شود.

ساکنان این منطقه از بز و ماهی بیش از هر حیوان دیگری برای ادامه حیات بهره می بردند و به همین دلیل است که این دو حیوان بخش عمده ای از تصاویر به دست آمده در شهر سوخته را تشکیل می دهند. اما كشف جام سفالین با نقاشی متحرك ثبت شده روی آن، در میان سفال‌های این منطقه بی‌مانند است. این نقاشی، حركت تصاویر را در كوتاه‌ترین زمان ممكن روی جامی با دهانه ای 8 سانتی متری نشان می‌دهد. در دیگر سفال‌های یافته شده در شهر سوخته نقوش متفاوتی دیده می‌شود كه برخی اوقات تكرار شده‌اند، اما حركتی در آنها دیده نمی‌شود. از نگاه باستان‌شناسان این كشف نشان دهنده آن است كه مردمان شهر سوخته بسیار باهوش، هنرمند و در زمان خود پیشرو بوده‌اند.

منصور سید سجادی، سرپرست تیم كاوش در شهر سوخته درباره این کشف تاریخی توضیح می‌دهد:«حركت بز به سوی درخت و تغذیه او از برگ درختان در 5 حركت مصور شده است. در این تصاویر نه تنها بز به سمت درخت حركت می‌كند، بلكه جهش وی و پریدن بز روی برگ درختان كاملا دیده می‌شود. بز از جمله حیواناتی است كه در رسیدن به ارتفاعات تبحر داشته و می‌تواند با یك حركت جهشی به سمت بالا حركت كند. هنرمند نقاش شهر سوخته‌ای، با دقت و زبردستی موفق به تصویر كردن جهش این بز شده‌است.»

از این جام 10 سانتی‌متری که روی یک پایه استوار شده، برای نوشیدن استفاده می‌کردند.

زرین کلک درباره ساخت انیمیشن برمبنای این طرح باستانی به میراث خبر می‌گوید:«در حوزه انیمیشن هیچ چیز غیر ممکن نیست. می‌توان با استفاده از این طرح آثار متعددی ساخت. اما به عقیده من علاوه بر این بز جهنده بسیاری از طرح‌های ایرانی نیز می توانند دستمایه ساخت آثاری باشند که تمدن و فرهنگ ایران را به ایرانیان معرفی کند. آثاری که اکنون در قالب داستان‌های مصور بر کوه‌ها و صخره‌ها نقش بسته‌اند.»

محوطه باستانی شهر سوخته در هزاره دوم و سوم قبل از میلاد، توسط مهاجرانی كه از چهار گوشه به ‌آن مهاجرت كرده‌اند، بنا شده‌است. این شهر 150 هکتاری اعجاب‌انگیز که در جاده زاهدان به زابل قرار دارد، یکی از سرمایه های ملی سیستان و بلوچستان به حساب می‌آید.

شهر سوخته پنج هزار سال پیش، كلان شهری در اوج تمدن و پیشرفت در هنر و صنعت بوده اما هنوز هیچ کس نام اصلی و دلیل از میان رفتن آن شهر را نمی‌داند.

باستان شناسان حدس می‌زنند وقوع یک آتش‌سوزی مهیب یا تغییر مسیر رودخانه هیرمند، سبب متروک شدن این شهر بوده‌است.

علاوه بر جامی که نخستین تصویر متحرک جهان روی آن دیده می‌شود، اشیایی چون قدیمی‌ترین تخته نرد و قدیمی‌ترین زیره دنیا در این شهر کشف شده‌است.

منبع:خبر گزاری میراث خبر