تبیان، دستیار زندگی
مطالعه‏ی غیردرسی که در اصل نوعی مطالعه‏ی تکمیلی در کنار مطالعه‏ی درسی است....
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

جایگاه مطالعه‏ی غیردرسی در آموزش‏و پرورش(2)

مطالعه بهتر

اشاره

در قسمت قبلی خواندید که فرهنگ مطالعه و کتاب‏خوانی باید به عنوان یک ارزش پایدار و زیربنایی، در جامعه نهادینه شود.

کتاب خواندن

اهمیت مطالعه‏ی غیردرسی:

مطالعه‏ی غیردرسی_ که در اصل نوعی مطالعه‏ی تکمیلی در کنار مطالعه‏ی درسی است_ دامنه‏ی یادگیری را گسترده‏تر و جولانگاه ذهنی دانش‏آموزان را برای درک بهتر، پویاتر و پرتحرک‏تر می‏سازد. مطالعه‏ی غیردرسی فایده‏های بسیاری دارد، از جمله:

*‏ تعمیق فرایند یاددهی و یادگیری

* افزایش آگاهی و تقویت قدرت خلاقیت و ابتکار

* رشد و تکامل شخصیت دانش‏آموز و شکوفایی استعدادهای او

* تکمیل و  تقویت محتوای برنامه‏های درسی و نیز جبران نواقص و کاستی‏های کتاب‏های درسی

* غنی‏سازی برنامه‏های درسی و اوقات فراغت به بهترین شیوه

* کسب توانایی لازم به منظور شناخت و حل بهتر مسائل

* توسعه‏ی منابع یادگیری از کتاب‏های درسی به کتاب‏خانه و سایر منابع دیگر

* آشنایی با تفکرات و اندیشه‏های دیگران

* آشنایی با شیوه‏های مطلوب مطالعه و نیز روش‏های استفاده از منابع کتاب‏خانه‏ای و روش‏های تحقیق و پژوهش و گزارش.

موانع مطالعه‏ی غیردرسی:

*‏ توجه و تأکید بیش از حد معلم، مدرسه و نظام آموزشی و اولیا به مطالعه‏ی کتاب‏های درسی و مقید کردن دانش‏آموزان به انجام صرف تکالیف درسی

* حجم زیاد کتاب‏های درسی و  فشردگی و سنگینی درس‏ها و تکالیف درسی

* تدریس سنتی مبتنی بر حافظه و نیز معلم محوری

* نداشتن احساس نیاز اطلاعاتی دانش‏آموز به مطالعه‏ی کتاب‏های غیردرسی

* عادت ند اشتن دانش‏آموز به مطالعه‏ی منظم غیردرسی

* آشنا نبودن با کتاب‏خانه و نیز شیوه‏های استفاده از آن.

* در دست‏رس نبودن کتاب‏های مناسب که با سن و نیاز و برنامه‏های درسی دانش‏آموز متناسب باشد.

* بی‏برنامگی و ناتوانی دانش‏آموز در مدیریت زمان برای انجام تکالیف و کارهای روزمره‏ی خود.

* آشنا نبودن با فواید و مزایای مطالعه‏ی غیردرسی

جایگاه کتاب‏خانه در مدرسه:

کتاب‏خانه یک واحد آموزشی فعال در مدرسه است که نقش بسیار مهمی در آموزش‏وپرورش دانش‏آموزان دارد. اما  در نظامآموزشی ما، اهمیت کمتری به آن داده می‏شود. زیرا تلقی از آموزش‏وپرورش، فقط انتقال مطالب کتاب‏های درسی و اندوخته‏های ذهنی معلم به دانش‏آموز است. در چنین دیدگاهی، دانش‏آموز به کتاب‏خانه نیازی ندارد و به آن مراجعه نمی‏کند. کتاب‏خانه مرکز یادگیری و نیز مرکز منابع اطلاعاتی ماست. لذا مسئولان و مربیان و معلمان باید برای پویایی کتاب‏خانه‏های مدارس تلاش کنند تا این کتاب‏خانه‏ها جایگاه واقعی خود را به دست آورند. در این باره، توجه به نکات ضروری است:

*‏ بهبود وضعیت کتاب‏خانه هم از نظر کیفی و هم از نظر کمی؛

* فراهم کردن کتاب‏های جذاب متناسب با سن، نیاز، درس و دوره‏ی تحصیلی دانش‏آموزان؛

* مراجعه‏ی معلمان و سایر کارکنان به کتاب‏خانه‏ی مدرسه برای مطالعه و تحقیق؛

* ارجاع دانش‏آموزان به کتاب‏خانه برای انجام تکالیف محوله؛

* طبقه‏بندی کتاب‏ها طبق اصول علمی کتاب‏داری، و به صورت نیاز و قا بل دست‏رس؛

* در نظر گرفتن مکانی برای مطالعه و یادداشت‏برداری در کتاب‏خانه؛

* تشکیل بعضی از کلاس‏ها در کتاب‏خانه؛

* آشنا کردن دانش‏آموزان با شیوه‏های استفاده از کتاب‏خانه و روش‏های صحیح مطالعه؛

* برگزاری مسابقات کتاب‏خوانی به مناسبت‏های گوناگون؛

* نصب مطالب جدید و جالب علمی، ادبی و... روی تابلوی اعلانات ویژه‏ی کتاب‏خانه.

منبع: مجله رشد تکنولوژی آموزشی دی 1388

تنظیم: ستاره نوربخش