تسونامی الکترونیکی

با افزایش سرعت روند پیدایش فناوری های جدی و رقابت شرکت ها برای طراحی و تولید محصولات جدیدتر، چه بر سر ابزار قدیمی و از کار افتاده می آید؟

نهایت امر این است که کشورهای پیشرفته ای که مهد تولید این فناوری های هستند و میزان مصرف آنها بالاتر از کشورهای دیگر است، ابزار از کار افتاده خود را روانه کشورهای در حال توسعه و جهان سوم می کنند و از این طریق خود را از شر این زباله های الکترونیکی خلاص می کنند. اما اینکه چه بر سر کشورهای وارد کننده این زباله ها که شامل هزاران هزار ماده خطرناک هستند، می آید، خود جای بحث دارد.

گزارش اخیر سازمان ملل متحد با اعلام اینکه میزان زباله های الکترونیکی تا دهه آینده به بیش از دو برابر میزان کنونی خواهد رسید، دولت های کشورهای جهان را به بررسی این معضل و اتخاذ خط مشی ها و برنامه های مناسب دعوت کرده است.

براساس گزارش دستور کار محیط زیست سازمان ملل (UNEP)، کشورهای در حال توسعه به زودی در زیر خروارها زباله الکترونیکی مدفون خواهند شد و دولت های این کشورها باید چاره ای برای خلاصی از این معضل مدرن بیندیشند.

این گزارش حاکی است تا سال 2020 میزان زباله های حاصل از کامپیوترها و سایر ابزار الکترونیکی در هند تا 500 درصد و در آفریقای جنوبی و چین از 200 تا 400 درصد افزایش خواهد یافت. البته گفتنی است که بخش عمده ای از این زباله ها مربوط به تلفن های همراه ، تلویزیون ها و یخچال فریزرهای از کار افتاده می شود.

آکیم استاینر (Achim Steiner)، مدیر اجرایی UNEP اعلام کرد: کشورهای در حال توسعه دیگری همچون برزیل و مکزیک نیز در زمره کشورهایی هستند که احتمالا در آینده نزدیک دچار این مشکل می شوند و باید هر چه زودتر در این زمینه قانونگذاری کنند و برنامه ریزی های ویژه ای داشته باشند.

آمار مواد مضر

در گزارش UNEP پیش بینی شده که میزان زباله های ناشی از تلفن های همراه در هند امسال نسبت به سال 2007 حدود 18 برابر و در چین حدود هفت برابر خواهد شد و در این میان میزان زباله های حاصل از تلویزیون های از کار افتاده، در هر دوی این کشورها تا سال 2020 به دو برابر و میزان زباله حاصل از یخچال فریزر در هند به سه برابر خواهد رسید.

بنابر تخمین این سازمان، در سال 2010 چین حدود 3/2 میلیون تن زباله الکترونیکی تولید می کند و در این مورد بعد از ایالات متحده که حدود 3 میلیون تن از این زباله را تولید خواهد کرد، قرار می گیرد. به علاوه، اگر چه چین هم اکنون واردات زباله های الکترونیکی را ممنوع کرده، اما هنوز هم به عنوان یکی از زباله دانی های بزرگ و سایل الکترونیکی کشورهایی توسعه یافته مطرح است.

براساس این گزارش، شهر گویا (Guiya) در استان گوانگدانگ چین مقصد کامیون های حمل زباله های الکترونیکی است که سالانه حدود یک میلیون تن را روانه این شهر می کنند و کودکان بی گناه این شهر در میان این زباله ها بازی می کنند، غافل از اینکه چقدر این مواد برای آنها مضر است.

اسباب بازی هایی از مواد کشنده

موادی که در ساخت کامپیوترها و وسایل الکترونیکی مورد استفاده قرار می گیرند دارای مقادیری باریوم، بریلیوم، کادمیوم، سرب، فسفر و مواد شیمیایی هستند که برای سلامت انسان مضرند. البته بسیاری از شرکت های سازنده از جمله دل، هیولت پاکارد و اپل سعی دارند با برنامه ای تحت عنوان «صلح سبز» با استفاده از مواد سبز یعنی مواد که سازگاری بیشتری با محیط زیست دارند، این فرآیند را با کمترین ضررها به انجام برسانند.

کیزی هارل، یکی از اعضای صلح سبز می گوید: گزارش سازمان ملل، وقوع تسونامی از زباله های الکترونیکی حاصل از رشد فزاینده مصرف وسایل الکترونیکی در جهان را گوشزد می کند.

وی می افزاید، صلح سبز در برخی از کشورهای از جمله هند، آرژانتین و چین در حال فعالیت است تا راه های ورود زباله های الکترونیکی را به این کشورها ببندد و سازمان ملل بر وضع قوانین مربوط در این کشور تاکید کرده است.

مخمصه اسقاطی های الکترونیکی

یکی از عوامل افزایش کوه های زباله الکترونیکی را می توان نیاز به ارتقای پی در پی تجهیزات الکترونیکی دانست. بخش سخت افزار کامپیوتر اغلب هر سه تا پنج سال نیاز به ارتقا دارد تا بتواند خود را با پیشرفت کامپیوترها سازگار کند. این موضوع از نظر اقتصادی خوب است، اما مساله دفع موادی است که دیگر اسقاطی به شمار می روند و عملاً بلااستفاده باقی می مانند. به گفته هارل، مشکل بزرگ. اسقاطی هایی است که روی دست مان مانده است.

وی می گوید: حتی در اروپا که قوانینی برای ممنوعیت صادرات ابزار از کار افتاده حکمفرماست، نرخ متوسط بازیافت این زباله ها تنها 35 درصد است.

وی می افزاید: بیشتر ابزاری که در چرخه بازیافت قرار می گیرند، آنهایی هستند که دیگر کاملاً اسقاط شده اند و به سوی کشورهای در حال توسعه روانه می شوند تا در آنجا موادشان از هم مجزا شود.

منبع: Tech News World

ترجمه: نسترن صائبی

تنظیم برای تبیان: فاطمه مجدآبادی