تبیان، دستیار زندگی
اما وقتی از ورود سوزن به بدن احساس درد و سوزش می کند سوزن برای او یک ترس و احساس ناخوشایند طبیعی تلقی می شود. در این مواقع معمولاً کودکان سوزن آمپول را با سفیدی مانتوی آمپول زن و محیط پزشکی موجود تداعی می کنند و نسبت به این عوامل نیز شرطی شده و
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

از آشنایی با ترس نترسید

ترس

تا به حال با خودتان فکر کردید که ترس ها چگونه به وجود می آیند و چه اتفاق هایی رخ می دهد که باعث می شود یک چیز در نظر ما ترسناک باشد و از درون ما را به دوری از آن فرا بخواند؟ اصلاً در هنگام ترس چه فرایندی در بدن ما به وجود می آید و چرا ما در قبال اشیاء، اشخاص و اتفاق های ترسناک دوری می گزینیم.

وقتی ما با یک واقعه هیجان آور مواجه می شویم در بدنمان مجموعه کارکردهایی به وجود می آید که به سیستم عصبی خودمختار مرتبط است. ضربان قلبمان تسریع می یابد. تنفسمان سطحی تر و پرسرعت تر می شود. دهانمان خشک می شود و مجموعه این واکنشهای غیرارادی به این دلیل است که خون از اندام های مختلف به ماهیچه ها سرازیر می شود تا قدرت و توان کافی را برای فرار یا مقابله با عامل هیجان را داشته باشد.

بعضی از عوامل در زندگی ما به طور طبیعی ترس ایجاد می کند و بعضی از مسائل در اثر همراهی با عوامل ترس آور طبیعی، در مواقع دیگر ایجاد ترس می کنند. روانشناسان به این اتفاق می گویند شرطی شدن. فرض کنید کودکی که هیچ خاطره مثبت یا منفی از آمپول زدن ندارد در بار اول خیلی راحت و بدون اعتراض از این کار استقبال می کند.

ترس در کودک

اما وقتی از ورود سوزن به بدن احساس درد و سوزش می کند سوزن برای او یک ترس و احساس ناخوشایند طبیعی تلقی می شود.  در این مواقع معمولاً کودکان سوزن آمپول را با سفیدی مانتوی آمپول زن و محیط پزشکی موجود تداعی می کنند و  نسبت به این عوامل نیز شرطی شده و پس از این با دیدن این اشیاء حتی بدون حضور سوزن نیز می ترسند.

اما همه ترس ها بر اساس این تداعی ها و شرطی شدن ها به وجود نمی آیند. بلکه در بسیاری مواقع کودکان ترس را از والدین یا اطرافیان خود یاد می گیرند. به عنوان مثال کودکی که مشاهده کرده مادرش  به هر دلیلی در هنگام رد شدن از خیابان می ترسد و با احتیاط بسیار و یا کمک گرفتن از دیگری این کار را انجام می دهد. به تدریج یاد می گیرد که باید از محل عبور و مرور ماشین ها و وسائل نقلیه ترسید.

و ممکن است این احتیاط و ترس یادگیری شده پس از آن با رخ دادن موارد شرطی شده همراه شود و به ترس های مرضی هم تبدیل گردد. گاهی نیز یادگیری ترس از طریق مشاهده اتفاقی ترس آور برای شخص دیگر بروز می کند. مثلاً دانش آموزی که توسط یکی از معلمان توبیخ می شود و مورد تنبیه سختی قرار می گیرد ممکن است منجر به این مسئله شود که دیگر همکلاسان او نیز از این معلم خاص ترس شدیدی را داشته باشند.

بعضی از عوامل در زندگی ما به طور طبیعی ترس ایجاد می کند و بعضی از مسائل در اثر همراهی با عوامل ترس آور طبیعی، در مواقع دیگر ایجاد ترس می کنند. روانشناسان به این اتفاق می گویند شرطی شدن.

با نگاهی به مطالب بالا متوجه می شویم که اطرافیان یک فرد تا چه حد می توانند در ایجاد اختلالات و مشکلات رفتاری موثر باشند. در بسیاری از مواقع مربیان کودک می توانند با الگوسازی مناسب و رفع ترس های شخصی زمینه را برای سلامت کودک فراهم کنند. در بسیاری از موقعیت های ترس آور می توان از میزان شرطی شدن کودک در مواقع ترس آور کاست. مثلاً برخورد پرستاری که اقدام به آمپول زدن برای کودک می کند تاثیرات متفاوتی را در ایجاد ترس از این موضوع در کودک می گذارد.

با ترس کودکان چه کنیم؟

نحوه واکنش ما با ترس کودکان در رفع و یا برطرف شدن آنها موثر است. اگر مرتب ترس را به مسخره گرفته و کودک را مجبور کنیم که در موقعیت های ترس آور شدید حضور یابد برای تشدید ترس موفقیت آمیز رفتار نکرده ایم.

ترس در کودک

بهترین و مفیدترین شیوه برای برطرف کردن ترس مواجه سازی او اما به صورت آرام آرام با موقعیت ترس آور است. در اصطلاح علمی به این نوع رفتار حساسیت زدایی می گویند. شما باید سعی کنید عوامل ترس آور را در هر درجه از شدت به صورت لیستی تهیه کنید.

از شماره اول به موضوع هایی بپردازید که به ایجاد ترس منجر می شود اما در میزان بسیار خفیف، شماره های بعد را به مواردی اختصاص دهید که به ایجاد ترس بیشتری منجر می شود. سپس با روالی آرام و بدون اجبار و با توافق کودک، او را به تدریج با مواردی مواجه سازید که در لیست شما، شماره های اول را دارد و پس از آن به فاکتور های بعدی رسیدگی کنید.

مثلاً اگر کودک شما از تاریکی می ترسد شما می توانید در یک بازی قایم باشک او را به اتاقی هدایت کنید که از نور کمی برخوردار است و برای چند لحظه مجبور باشد در آن اتاق بماند. بتدریج به بهانه های مختلف هم نور اتاق را کمتر کنید و هم میزان ماندگاری او را در اتاق. دقت کنید که تا برطرف نشدن ترس در یک مرحله او را به مراحل بعدی هدایت یا اجبار نکنید.

فهیمه کهتری/ خانواده و زندگی

اگر می خواهید در زمینه تربیت کودک اطلاعات بیشتری کسب کنید کتاب  "

چگونه والدین خوبی باشیم؟"را در کتابخانه تبیان مطالعه نمایید.

در صورتی که با مشکلی خاص در رابطه با تربیت کودکان برخورد نمودید آن را با

مشاوران سایت در میان بگذارید.

مقالات مرتبط

نمی خوام دوستت داشته باشم

وقتی بابا دزدی کرد

تنها گناهش زندگی با من است

ورود کابوس ممنوع

می ترسم که برنگردی

تازگی ها اومده توی خونمون

با رفتار نامناسبش چه کنیم؟

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.