سندروم تخمدان پلی کیستیک (2)
آزمایشات تشخیصی- شیوه زندگی و تغذیه
آزمایشات تشخیصی
تست اختصاصی ای برای تشخیص قطعی سندروم تخمدان پُلی کیستیک وجود ندارد. تشخیص بر مبنای رد موارد دیگر است. یعنی پزشک تمامی علائم و نشانه های شما را بررسی کرده و سپس سایر احتمالات را رد می کند.
در طی این پروسه، پزشک شما بسیاری از عوامل را در نظر می گیرد:
* سابقه پزشکی:
پزشک تان ممکن است سوالاتی در مورد دوره های قاعدگی، تغییرات وزن و سایر علائم شما بپرسد.* معاینه:
پزشک می تواند اطلاعات کلیدی ای را ثبت کند مثل قد، وزن و فشار خون. علاوه بر آن معاینات لگنی نیز می تواند اطلاعات مفیدی را در اختیار پزشک قرار دهد.* آزمایش خون:
خون شما برای بررسی سطح بعضی از هورمون ها برای تعیین علت اختلالات در قاعدگی یا آندروژن بالا، گرفته می شود. آزمایشات دیگر خون شامل تست کلسترول و تری گلیسرید ناشتا و تست تحمل گلوکز است. در تست تحمل گلوکز میزان قند خون در حالت ناشتا و بعد از مصرف نوشیدنی حاوی گلوکز بررسی می گردد.* سونوگرافی لگنی:
اولتراسوند لگن می تواند ظاهر تخمدان ها و ضخامت دیواره رحم را نشان دهد. در طول این آزمایش، شما بر روی تخت یا میز آزمایش دراز کشیده و دستگاهی شبیه قلم در واژن شما قرار می گیرد.تغییر شیوه زندگی و رژیم غذایی
احتمالا شما توصیه های متناقض بسیاری از طریق رسانه ها، و یا پزشکان درباره نقش رژیم در کنترل وزن شنیده اید. اکثر این عدم توافق ها در مورد میزان و نوع کربوهیدرات ها در مواد غذایی است.
توصیه های متخصصین تغذیه معمولا بر داشتن یک رژیم غذایی پُرکربوهیدرات با استفاده از کربوهیدارت های با شاخص گلایسمی پایین می باشد. شاخص گلایسمیک میزان افزایش سطح انسولین پس از مصرف کربوهیدرات ها را نشان می دهد. نشاسته، کربوهیدراتی با شاخص گلایسمیک بالا است که در مقایسه با کربوهیدرات های با شاخص گلایسمیک پایین مثل سبزیجات برگ سبز، سطح انسولین را به میزان بیشتری افزایش می دهد.
برخی از متخصصین تغذیه پیشنهاد می کنند که زنان مبتلا به PCOS از یک رژیم پُرپروتئین، بدون در نظر گرفتن سطح شاخص گلایسمیک آن، استفاده کنند. برای جبران این کمبود کربوهیدرات فرد باید از پروتئین بیشتری در رژیم استفاده کند. پروتئین موجود در گوشت قرمز می تواند سبب افزایش مصرف چربی های اشباع حیوانی و در نتیجه بالا رفتن سطح کلسترول و افزایش ریسک ابتلا به بیماری های قلبی شود.
پژوهش های اخیر نشان می دهند که در بیماران خاص و زیر نظر متخصصین تغذیه استفاده از رژیم های غذایی پُرپروتئین می تواند مفید باشد ولی باید میزان چربی دریافتی حتما کنترل گردد.
مطالعات بیشتری برای تعیین این که آیا یک رژیم حاوی کربوهیدرات های با اندکس گلایسمیک پایین و چربی های حیوانی محدود، انتخاب مناسبی برای افراد دچار مقاومت انسولین مثل خیلی از زنان مبتلا به PCOS هست یا نه، مورد نیاز است.
* کربوهیدرات های پیچیده را انتخاب نمایید:
کربوهیدرات هایی را انتخاب کنید که حاوی فیبر بالایی هستند. هر چه فیبر موجود در غذا بیشتر باشد، سرعت هضم آن کندتر شده و قند خون هم به آهستگی بالا می رود.کربوهیدرات های با فیبر بالا شامل: نان ها و غلات و ماکارونی سبوس دار، بلغور، جو، برنج قهوه ای و حبوبات است.
مصرف کربوهیدرات های نا سالم و ساده مثل نوشابه، آبمیوه های صنعتی، کیک، آبنبات، بستنی، کیک، کلوچه و دونات را محدود سازید.
تحقیقات بیشتر می تواند به شناخت بهترین برنامه غذایی کمک کند اما به هر حال واضح است که کاهش وزن از طریق کاهش کالری مصرفی، فواید بسیاری برای سلامت کلی زنان مبتلا به PCOS دارد.
شما برای کنترل رژیم غذایی به عنوان یکی از اصول درمانی باید با متخصص تغذیه برای تعیین برنامه غذایی مناسب با شرایط خود مشورت نمایید.
* ورزش کنید:
ورزش به کاهش سطح قند خون و نیز مقاومت به انسولین کمک می کند. در زنان مبتلا به PCOS افزایش فعالیت بدنی روزانه و شرکت در یک برنامه ورزشی منظم برای درمان و پیشگیری از مقاومت انسولین و کمک به کاهش وزن، ضروری است.در انتخاب نوع و میزان فعالیت بدنی با پزشک متخصص مشورت نمایید. ترکیب ورزش های هوازی و مقاومتی در تخمدان پلی کیستیک توصیه می شود.
ورزش های هوازی منظم، در از بین بردن مقاومت به انسولین کمک شایانی می نماید. پس باید به عنوان یک عنصر اساسی درمان به آن توجه گردد.
لازم نیست در فردی که تا دیروز هیچ فعالیتی نداشته است ورزش حرفه ای و سنگین آغاز شود تا نتایج درمانی مشاهده گردد.
پیاده روی منظم روزانه نیز در شکستن مقاومت به انسولین و نیز بهبود علائم، بسیار کمک کننده است.
ورزش های مقاومتی نیز با افزایش بافت عضلانی به کاهش مقاومت به انسولین کمک می نماید.
لازم به ذکر است که همه بیماران مبتلا به سندروم تخمدان پلی کیستیک دچار چاقی نمی باشند. ولی مطالعات نشان داده است که بیماران مبتلا که دارای وزن طبیعی نیز می باشند از مقاومت به انسولین رنج می برند. لذا توصیه هایی که درباره ی شیوه زندگی و نیز نوع تغذیه مطرح می باشد فقط مربوط به افراد چاق مبتلا به سندروم تخمدان پلی کیستیک نخواهد بود.
در بیماران لاغر نیز باید با استفاده از کربوهیدرات های پیچیده و نیز فعالیت بدنی از مقاومت به انسولین کاسته شود تا نتایج درمانی مطلوب ایجاد گردد. البته در افراد لاغر انرژی دریافتی نباید محدود گردد.
بر این اساس کنترل رژیم غذایی و شیوه زندگی مبتلایان به سندروم تخمدان پلی کیستیک ملاحظات خاصی را می طلبد که برنامه ریزی دقیق و مشاوره با متخصصین تغذیه را می طلبد.
دکتر حمیدرضا فرشچی - همکار تبیان
متخصص تغذیه - فوق تخصص دیابت و چاقی
اگر می خواهید با پزشکان سایت درباره این بیماری مشورت کنید، اینجا را کلیک کنید.
برای شرکت در بحث های انجمن سایت مرتبط با بهداشت و سلامت، اینجا را کلیک کنید.
*مطالب مرتبط:
نقش تغذیه صحیح و فعالیت بدنی در باروری زنان
فیبروم، بیماری شایع در خانم ها
عادت ماهانه می تواند خطرناک باشد
آنچه زنان درباره اش کمتر حرف می زنند
زنجبیل با سرطان تخمدان مبارزه مى كند