ترک می کنم فقط به خاطر تو
درمان اعتیاد با انتخاب یكی از دو هدف اصلی پاكی كامل و كاهش آسیب اعتیاد ، می‌تواند شروع شود ولی هر بیماری كه با یكی از این اهداف، درمانش شروع شد؛ با توجه به نیاز‌ها، شرایط و خصوصیاتش باید اهداف فرعی دیگری برای او (از همان ابتدای درمان ) انتخاب شود. بنابراین درمانگران باید با انواع اهدافی كه می‌تواند برای یك فرد معتاد در نظر گرفته شود؛ آشنا شوند و بر اساس آن برای هر بیماری با مشاركت خود او، در ابتدا اهداف درمان را تعیین نمایند. مثلاً در مورد بیماری كه به علت كمردرد، مصرف تریاك خود را شروع كرده است و در حال حاضر انگیزه زیادی برای ترك دارد، باید علاوه بر تعیین هدف كلی پاكی كامل، هدف فرعی از بین بردن علت كمردرد را نیز حتماً مد نظر داشت و گرنه همین درد دوباره باعث عود اعتیاد خواهد شد و یا در مورد بیماری كه او نیز با هدف اصلی پاكی كامل درمانش را شروع كرده ولی هیچ سابقه‌ی ناراحتی جسمانی را در شرح حال خود نمی‌دهد. بلكه سابقه ی افسردگی را بیان می‌كند؛ یكی از اهداف فرعی حتماً باید درمان ضد افسردگی در او باشد.
در شكل سرپایی درمان، هزینه‌ی درمان كاهش یافته، فرد شرایط طبیعی زندگی خود را حفظ خواهد كرد. ولی مشكل این شیوه از درمان این است كه احتمال شكست درمان و مصرف مجدد مواد زیاد خواهد بود.
اهداف درمان
با در نظر گرفتن وضعیت و شرایط فرد معتاد می‌توان اصول ذیل را به عنوان اهداف درمانی مشخص كرد.
1. رسیدن به زندگی عاری از مصرف مواد. 2. افزایش انگیزه ی بیمار برای حفظ پرهیز . 3. حذف رفتار‌های ضد اجتماعی بیمار و بهبود روابط اجتماعی او . 4. كمك به ارتقاء عملكرد‌های متنوع و مختلف فرد در زندگی . 5. رسیدن به مطلوب ترین حالت بدنی از نظر طبی .6. شناسایی و درمان اختلالات روان پزشكی در فرد.7 . بهبود روابط فرد با افراد فامیل ، دوستان و اطرافیان . 8. بهبودی دوباره‌ی عملكرد حرفه‌ای فرد در جامعه. 9. بالا‌بردن ارزش های معنوی برای بیمار. 10. كسب مهارت‌های لازم در مواجهه با مشكلات زندگی و برای مقاومت در برابر وسوسه‌های مصرف مواد. 11 . پیشگیری از عود اعتیاد.
البته در حین اقدامات كاهش آسیب و عوارض اعتیاد (Harm Reducation ) با بیمار مصاحبه‌های انگیزشی هم صورت می‌گیرد تا در صورت ایجاد انگیزه های لازم ، وارد درمان های پرهیز كامل (abstinence ) گردد.
اهداف كلی درمان، پاكی كامل و یا كاهش آسیب اعتیاد است ولی علاوه بر این دو هدف اصلی ، اهداف فرعی دیگری نیز باید برای بیمار انتخاب شود كه زیر گروه از این دو هدف خواهند بود. مثلاً در صورتی كه هدف ، پاكی كامل باشد، رسیدن به زندگی عاری از مصرف مواد، افزایش انگیزه برای حفظ پرهیز و پیشگیری از عود اعتیاد، اهداف فرعی تر در درمان فرد بیمار خواهد بود و برای هدف پیشگیری از عود اعتیاد، بر حسب خصوصیات و شرایط و نیاز‌های بیمار می‌توان اهداف فرعی‌تری در نظر گرفت. از جمله در صورت وجود رفتار‌های ضد اجتماعی در بیمار و نداشتن دوست، حذف رفتار‌های ضد اجتماعی بیمار و بهبود روابط اجتماعی او، شناسایی و درمان اختلالات روان پزشكی در فرد، بهبود روابط فرد با افراد فامیل یا دوستان و اطرافیان ، كسب ظرفیت های لازم مربوط به رشد و بلوغ شخصیت، تقویت مهارت ارتباطی و ابراز وجود، هدف فرعی خواهند بود كه برای بیمار باید در نظر گرفته شود. در صورتی كه برای فردی دیگر ممكن است هدف كلی، كاهش آسیب اعتیاد باشد. مثلاً این بیمار افسردگی و كمر درد شدید داشته واكنون بیكار است و از خانواده نیز طرد شده است، در آن صورت اهداف فرعی‌تر او، شناسایی و درمان اختلالات روان پزشكی ، رسیدن به مطلوب‌ترین حالت بدنی از نظر طبی، كمك به ارتقای عملكرد‌های متنوع و مختلف فرد در زندگی، بهبود روابط او با خانواده، بهبودی دوباره عملكرد حرفه‌ای فرد در جامعه و كسب مهارت‌های لازم در مواجهه با مشكلات زندگی، برای مقاومت در برابر وسوسه مصرف مواد، می‌باشد . یكی از اهداف فرعی درمان كه در بسیاری از بیماران مفید خواهد بود؛ بالا‌بردن ارزش های معنوی بیمار است.
البته انتخاب شیوه‌ی درمان بر عهده‌ی بیمار با كمك و راهنمایی درمانگر است. هیچكدام از آن‌ها (بیمار و درمانگر ) به تنهایی شیوه‌ی درمان را انتخاب نمی‌كنند. البته هیچ شیوه‌ی درمانی كاملاً ایمن نیست و هر شیوه‌ای عوارض خاص خود را دارد. اما درمانگر وظیفه دارد بیمار را به انتخاب شیوه‌ای كه كمترین عوارض و بیشترین سود‌ها را دارد؛ راهنمایی نماید. اعتیاد، بیماری مزمنی است كه در درمان آن باید شرایط و ویژگی‌های هر فرد توسط درمانگر مشخص گردیده و لحاظ گردد. در صورتی كه روش‌های متعددی برای درمان اعتیاد افراد در دسترس باشد، انگیزه مراجع بالا رفته، ترس او از شكست درمان كاهش خواهد یافت .
در شكل سرپایی، هزینه‌ی درمان كاهش یافته، فرد شرایط طبیعی زندگی خود را حفظ خواهد كرد. ولی مشكل این شیوه از درمان این است كه احتمال شكست درمان و مصرف مجدد مواد زیاد خواهد بود. چرا كه عوامل محیطی و مشكلات فرد كمتر قابل كنترل هستند . ولی در شكل اقامتی، بیمار در تمام طول طول شبانه روز تحت كنترل درمانگر است و از بحران‌ها و مشكلات محیط خویش جدا می‌شود؛ بنابراین امكان مواجهه با بحران‌ها و مشكلات در محیط بیرون از بین رفته و در طی اقامت او در مركز درمانی احتمال شكست درمان، كمتر خواهد بود. برنامه‌های درمان را می‌توان به دو گروه تقسیم كرد: 1. سم زدایی 2. درمان‌های نگه‌دارنده كه هر دو گروه فوق، هم شامل درمان‌های دارویی و هم شامل درمان‌های غیر دارویی است. این برنامه های درمانی همان طور كه گفته شد ؛ می‌توانند در قالب‌های سرپایی، اقامتی و یا نیمه اقامتی اجرا شوند. سم زدایی ، بخش بسیار كوچكی از درمان اعتیاد را شامل می‌شود و بعد از اتمام سم زدایی در صورت فقدان درمان نگه دارنده، میزان عود، بسیار بالاست .
کلینیک ترک اعتیاد ایران با تلخیص
تنظیم برای تبیان: کهتری
در این زمینه می توانید کتاب "روش های نوین ترک اعتیاد " را در کتابخانه تبیان مطالعه نمایید.
مقالات مرتبط
