تبیان، دستیار زندگی
کتابخانه آیت‌الله العظمی گلپایگانی قم که با زیربنای 2 هزار و یکصد متر در مدرسه‌ای با همین نام واقع شده است، در موضوعات معارف، قرآن، فقه، حدیث، اسلام‌شناسی و ... به اهل علم و دانش خدماتی را ارایه می‌نماید
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

گنجینه‌ای در بوته فراموشی
گنجینه‌ای در بوته فراموشی

کتابخانه آیت‌الله العظمی گلپایگانی قم که با زیربنای 2 هزار و یکصد متر در مدرسه‌ای با همین نام واقع شده است، در موضوعات معارف، قرآن، فقه، حدیث، اسلام‌شناسی و ... به اهل علم و دانش خدماتی را ارایه می‌نماید

مدیر کتابخانه عمومی حضرت آیت‌الله گلپایگانی در گفت و گو با مرکز خبر‌ حوزه، به تشریح فعالیت های این کتابخانه پرداخت و با اشاره به بخش های عمومی، امانی، جراید، نشریات، مخطوطات، دروس حوزوی و کتب مرجع، گفت: این کتابخانه در حال حاضر بیش از 150 هزارجلد کتاب دارد که شامل90هزار جلد کتب چاپی و سنگی و 11 هزار نسخه خطی به زبان‌های مختلف و گویش‌های محلی و ... می‌باشد.

آقای ابوالفضل عرب‌زاده افزود: در بخش عمومی بیش از یکصد‌هزار عنوان کتاب فهرست‌نگاری شده و در بخش مخطوطات نفایس و کتب چاپ سنگی کهن و کم نظیری وجود دارد که از جمله می‌توان به کتاب «القانون فی الطب» ابن سینا اشاره کرد و همچنین کوچکترین کتابت و کلام الله مجید در ابعاد 22×11  میلیمتر در این کتابخانه موجود می‌باشد.

وی با اشاره به جمع‌آوری روزنامه‌ها و مجلات مفید در این کتابخانه و برای استفاده محققین، خاطرنشان کرد:کتابخانه حضرت آیت‌الله گلپایگانی 467 عنوان روزنامه و نیز 400 عنوان مجله را فهرست‌نویسی کرده که قدیمی‌ترین آنها نشریه «صور اسرافیل» است.

مدیر کتابخانه حضرت آیت‌الله گلپایگانی به بخش مخطوطات این کتابخانه اشاره و با بیان اینکه به لحاظ نامناسب بودن مکان نگهداری، مخطوطات و اسناد تاریخی در حال از بین رفتن است، بیان داشت:واحد مخطوطات و اسناد تاریخی از نظر قدمت کتابت، وسعت دانش و تنوع موضوعات کم نظیر است و می تواند به مجامع علمی و پژوهشی خدمات ارزشمندی ارایه نماید.

وی عنوان کرد: در گنجینه این کتابخانه، نوشته ها و آثار نبوغ علمی و هنری هزار و چهار صد ساله اسلام و اندیشمندان ایران اسلامی به زبان های عربی،‌ فارسی، ترکی، اردو، عبری، کردی و گویش های مختلف وجود دارد که نشان دهنده تمدن، فرهنگ و تلاش علمی مسلمانان است.

عرب زاده با بیان اینکه نسخه‌های خطی هیچ یک از ملل جهان به اندازه نسخه های خطی متعلق به کشور‌های اسلامی نیست، اضافه کرد: اوراق قرآن مجید به خط کوفی بدون نقطه و اعراب از قرن دوم هجری و نسخه‌های بسیار کهن از کتاب‌های  حدیثی شیعه چون «تهذیب الاحکام» شیخ طوسی با کتابت سال 575 هجری قمری، «نهج البلاغه» با کتابت اوایل قرن ششم هجری، «صحیفه سجادیه» خط شهید اول و نسخه‌های دیگری در موضوعات طب، تاریخ، اختر شناسی، تفاسیر، کتب فقهی، ریاضی، و اجازات به خطوط مجتهدان و دیگر علوم در این کتابخانه موجود است.

وی افزود: با بهره‌گیری از ابزارهای جدید الکترونیکی و دیجیتالی موفق به عکسبرداری 60 درصد کتب چاپ سنگی و حدود 3 هزار نسخ خطی را تصویر برداری کرده‌ایم که در قالب CD , DVD نگهداری می‌شوند و در صورت درخواست محققان پرنیت گرفته و در اختیار آنان قرار داده می شود.

مدیر کتابخانه حضرت آیت‌الله گلپایگانی به بخش امانی این کتابخانه اشاره و گفت: امانت واحد امانی کتابخانه از کتب تکراری و اهدایی تشکیل گردیده و افراد با دریافت کارت عضویت می‌تواند کتاب را به صورت امانی در خارج از کتابخانه استفاده کند.

عرب زاده افزود: فضای مخازن کتابخانه، گنجایش بیش از350 هزار جلد کتاب را دارد و سالن مطالعه کتابخانه با دارا بودن میز‌های مطالعه دونفره با احتساب بخش اساتید، محققین و قسمت مفروش به طور همزمان روزانه پذیری 600 نفر از طلاب و محققان حوزه است.

وی خاطر نشان کرد: در راستای بهره‌گیری از فناوری‌های نوین با استفاده از روش و طبقه‌بندی، طرحی نو در نظام کتابداری با همکاری محققان امور رایانه و بر اساس اصل سهولت عمل کتابداری و اهداف مولف کتاب، برنامه‌نویسی شده تا کار‌بران از طریق جستجو‌های مختلف بتوانند صحیح و سریع به منابع اطلاعاتی دست یابند.

مدیر کتابخانه حضرت آیت‌الله گلپایگانی با اظهار نارضایتی از شرایط نگهداری نسخ خطی در این کتابخانه، گفت: شرایط نگهداری نسخ خطی به هیچ وجه مناسب نیست،‌گونه‌ای که بعضی از کتاب‌ها آفت‌زده شده‌اند و نیاز فوری به مرمت دارند.

وی افزود: کتابخانه فاقد دستگاه اطفای حریق، آزمایشگاه، آفت زدایی، میکروب‌کشی، مرمت و ... می باشد و محل نگهداری نسخ خطی با خطر مواجه است.

عرب زاده یاد آور شد: برخی از نسخه های خطی مورد هجوم موریانه و دیگر آفت‌ها قرار گرفته و اعتبارات مالی موجود پاسخ‌گوی رفع این مشکلات  نیست.

وی اضافه کرد: برای رفع این خطرات، نیازمند تخصیص بودجه لازم و توجه مسئولین فرهنگی و حوزه هستیم.

وی اضافه کرد: در سیستم برق‌رسانی کتابخانه نقایص زیادی وجود دارد به طوری که سیم‌کشی‌ها ضعیف و غیر مقاوم است و با اصول ایمنی مغایرت دارد و همین امر احتمال وقوع آتش سوزی را تشدید می‌کند، لذا ضرورت دارد مسئولین ترتیبی اتخاذ نمایند تا آثار ارزشمند فرهنگی و نسخ خطی این کتابخانه در معرض نابودی قرار نگیرد.

مدیر کتابخانه حضرت آیت‌الله گلپایگانی یادآور شد: این کتابخانه با توجه به امکانات موجود، مقررات حفظ آثار مکتوب و نفایس را تا حد ممکن رعایت نموده است.

وی در پایان بیان داشت: چنین کتابخانه‌ای نیازمند سیستم کاملی است که درجه حرارت، رطوبت نسبی و تصفیه هوا را به صورت اتوماتیک تنظیم کند.