الکتریسیته ی ساکن 1: آشنایی با اتم

اهداف

آشنایی با ساختار اتم

وسایل لازم

برگه های آشنایی با اتم ها (برگه ی فعالیت دانش آموز)

طرح درس

انگیزه:

پیش از آن که از دانش آموزان بخواهید که به جستجو و مطالعه ی وب سایت هایی بپردازند که آن ها را با ماده و ساختار اتمی آشنا می کند، در یک جلسه ی بحث و تبادل نظر، سعی کنید دانش آموزان را با مفاهیم و لغات کلیدی بحث آشنا کنید.

برای شروع این پرسش ها را در کلاس مطرح کنید و در مورد پاسخ آن ها با دانش آموزان بحث کنید:

1. فکر می کنید تمام مواد و اجسام از چه ساخته شده اند؟
2. ماده چیست؟ ( ماده هر آن چیزی است که وزن دارد و فضا اشغال می کند. )
3. جرم چیست؟ ( جرم مقدار ماده ی موجود در هر جسم است. )
4. اتم چیست؟ ( اتم ها یکی از کوچکترین اجزای هر ماده یا عنصر هستند. در واقع اتم ها، آجرهای سازنده ی هر ماده اند. )
5. دانشمندان چگونه می توانند بفهمند که اتم ها چگونه اند و چه ساختاری دارند؟ ( دانشمندان از ابزارهای خاصی استفاده می کنند تا پی ببرند که اتم ها چگونه اند و چه ساختاری دارند. آن ها از میکروسکوپ های پیشرفته ای به نام میکروسکوپ های الکترونی استفاده می کنند تا بفهمند ساختار اتم ها چگونه است. ) در ضمن آن ها با انجام برخی آزمایش ها، پی می برند رفتار اتم ها در تقابل با یکدیگر چگونه است.

پیشرفت:

برای شروع این قسمت از درس به دانش آموزان بگویید که باید برای آموختن مطالبی بیشتر درباره ی طبیعت اتم، الکترون، نوترون و پروتون، در وب سایت ها جستجو کنند و مطالب مربوطه را پس از جمع آوری، مطالعه نمایند. برگه های آشنایی با اتم ها ( برگه ی مخصوص دانش آموز ) را بین دانش آموزان توزیع کنید و از آن ها بخواهید که با جستجو در وب سایت ها، به پرسش های مطرح شده پاسخ دهند. دانش آموزان می توانند با نکته برداری از مطالب، از این نکته ها به هنگام بحث کلاسی استفاده کنند.

برگه فعالیت آشنایی با اتم ها

پرسش هایی برای دانش آموزان

تفاوت بین عناصر جدول تناوبی در چیست؟ ( هر عنصر تعداد خاصی الکترون، پروتون و نوترون دارد که با بقیه ی عناصر متفاوت است. )

نام مرکز اتم که پروتون ها و نوترون ها در آن قرار دارند، چیست؟ ( هسته ی اتم )

هر کدام از اجزای زیر اتمی ( الکترون، پروتون، نوترون ) چه بار الکتریکی ای دارند؟ ( پروتون ها حامل بار مثبت الکتریکی اند. الکترون ها بار منفی دارند و نوترون ها از نظر الکتریکی بی بارند (خنثی) ).

چگونه ممکن است بار الکتریکی کل یک اتم خنثی باشد؟ ( تعداد الکترون ها و پروتون های یک اتم برابر است. )

چگونگی حرکت الکترون ها را شرح دهید. ( الکترون ها در اوربیتال هایی به دور هسته به صورت رندوم حرکت می کنند. )

هنگامی که دو جسم را به یکدیگر مالش می دهیم، چه اتفاقی برای ذرات اتمی آن رخ می دهد؟ ( ممکن است برخی از الکترون های لایه ی خارجی، از یکی از این دو جسم به دیگری منتقل گردد. )

وقتی جسمی الکترون از دست می دهد، چه اتفاقی برای آن رخ می دهد؟ ( در این صورت چون تعداد الکترون های جسم از تعداد پروتون هایش کمتر خواهد بود، بار کلی جسم مثبت خواهد شد. )

وقتی مقداری الکترون به جسمی منتقل می شود، چه اتفاقی رخ می دهد؟ ( به دلیل تعداد بیشتر الکترون ها نسبت به پروتون ها جسم دارای بار منفی خواهد شد. )

اگر جسمی با بار منفی در کنار جسمی دیگر که بار مثبت دارد قرار گیرد، چه اتفاقی رخ خواهد داد؟ ( به دلیل نیروی الکتریکی ای که بین آن دو وجود خواهد داشت، دو جسم یکدیگر را جذب خواهند کرد. )

چه چیز باعث می شود که اجزای اتم در کنار یکدیگر باقی بمانند؟ ( اجزا دارای بارهای الکتریکی ناهمنام اند و بنابراین یکدیگر را جذب می کنند و این باعث می شود که اجزا در کنار یکدیگر باقی بمانند. )

ارزشیابی

برای آزمودن میزان درک دانش آموز از مباحث مطرح شده، از او بخواهید توضیح دهد که اتم چیست؟ آن ها باید بتوانند شرح دهند که تمام مواد از اتم ها ساخته شده اند. این اتم ها ذراتی بسیار کوچک اند و تنها به کمک میکروسکوپ قابل مشاهده اند. هر اتم یک هسته دارد که پروتون ها و نوترون ها درون آن هستند و الکترون ها در مدارهایی به دور هسته می گردند.

از دانش آموز بخواهید تا شکلی از یک اتم خنثی بکشد و اجزای اتمی را روی آن نمایش دهد. دانش آموزان باید بتوانند شکلی کلی از اتم رسم کنند و اجزای اتمی را روی آن نمایش دهند ( یعنی الکترون ها، پروتون ها و نوترون ها ). دقت کنید که تعداد پروتون ها و الکترون ها باید با هم برابر باشد.

مترجم: سینا پرسا و سحر حمیدی