شاهكار عصر صفویه
حمام گنجعلیخان
مجموعه گنجعلیخان یكی از زیباترین و پربینندهترین اماكن تاریخی شهر كرمان به شمار میرود. این مجموعه كه یادآور تلاش گنجعلیخان حاكم كرمان در عصر صفویه است، شامل: بازار، حمام، میدان، كاروانسرا، آب انبار، مسجد وضرابخانه است. حمام گنجعلیخان یكی از بخشهای معروف و دیدنی این مجموعه است كه معماری زیبای آن از شاهكارهای معماری عصر صفویه است.این حمام درسال 1020 هجری قمری ساخته شده از بخشهای مختلف سرسرا، دالان، رختكن، هشتی و گرمخانه تشكیل شده كه هریك زیبایی منحصر به فرد خود را دارند. سردر این حمام یكی از زیباترین بخشهای آن است كه با آجرهای ساده و نیلی و مقرنسبندی توجه رهگذران بازار كرمان را به خود جلب میكند.
تصاویر بهرام گور، خسرو و شیرین، كاروان شتر، حیوانات درنده و شاهان در حال شكار از جمله تصاویر زیبایی است كه برسر در این حمام نقش بستهاند. با عبور از زیر سردر و راهرویی غیرمستقیم، یك هشتی كوچك و درگاهی منقوش با تصاویر پرندگان دریایی به رختكن حمام میرسیم. این بخش از فضاهای اصلی حمام گنجعلیخان است كه با به كار گیری نظمی كامل و تركیبی مناسب از سطوح كاشیكاری پرنقش و نگار رنگارنگ، سنگهای مرمر، سقفهای كاربندی شده و حوضچهای با فوارهای زیبا دارای فضایی دلنشین و خاص است.
رختكن این حمام دارای 6 غرفه است كه از انتها به هم مرتبط هستند و هریك به طبقهای از مردم اختصاص داشته است. فضای رختكن با انواع زیراندازها، ساروقهای زردوزی شده سنتی، بقچههای كرباسی، قطیفهها و تنخشككنهای بسیاری تزیین شده است. همچنین به دلیل اینكه این حمام به موزه مردم شناسی تبدیل شده مجسمههای مومی در جاهای مختلف حمام قرار گرفته كه افرادی را از طبقات مختلف جامعه آن زمان نظیر روحانیون، پیشه وران، مردم عادی و... نشان میدهند. در گرمخانه حمام نیز مجسمههای كیسه كشان و دلاكان قرار دارد كه حوضی 8 ضلعی با ستونهای سنگی یكپارچه كه دوبه دو قرینه اند و طاقی خیمه مانند، آن را تشكیل میدهند. خزینه حمام، بخش مخصوص استحمام حكام و بزرگان و سنگ ساعت زمان از بخشهای دیدنی حمام گنجعلیخان است. شبكه آبرسانی به خزینه، گرمخانه، حوضچهها و فوارههای متعدد آنها، فضای مناسب ورودی و خروجیها، بهرهگیری از آب قنات، نحوه گرم كردن حمام و نگه داشتن حرارت و ضد زلزله بودن از جمله ویژگیهای حمام تاریخی گنجعلیخان كرمان میباشد.
منبع: جام جم آنلاین
تهیه و تنظیم : زهره حضرتی