او در قیامت تنها محشور می شود
اویس تو کیستی؟
بسیارند مردان الهى و رهروان راه حقیقت كه در معرفت و شناسائى حق، مراحل بسیار بلندى را پیموده و به درجات عالى معنوى رسیده اند، ولى سالها در دل اجتماع با كمال گمنامى بسر برده اند و كسى از عظمت روحى و مراتب عالى معنوى و راز خلوص آنها آگاه نشده است.
«اویس» از این دسته بود، او مانند گنج گرانبهائى كه در اعماق زمین و زاویه خرابه ها، قرار گیرد، در محیط زندگى خود ناشناخته بود و با گمنامى و در كمال سادگى به سر مى برد، ولى از آنجا كه هر گنجى،، ممكن است روزى كشف شود، اویس نیز همیشه ناشناخته نماند. بارها پیامبر (ص) به دیدار اویس قرنى اظهار اشتیاق مى كرد و مى فرمود: هر كس او را ببیند سلام مرا به او برساند، گفتند: یا رسول الله! اویس قرنى كیست كه این مقدار بیاد او هستى و شوق دیدار او را در دل دارى و یاران خود را سفارش مى كنى كه سلام شما را به او برسانند؟ پیامبر (ص) پاسخ داد: او با وجود عظمت و شخصیتى كه دارد در نظر شما یك فرد عادى است، اگر از میان شما غائب گردد، هرگز سراغ او را نمى گیرید و اگر در انجمن شما حاضر شود، به او اهمیت نمى دهید، او در پیشگاه الهى مقام بزرگى دارد، به طورى كه در روز رستاخیز در سایه شفاعت او قبائلى مانند «ربیعه» و «مضر» وارد بهشت مى شوند. او مرا نمى بیند، ولى به آئین من ایمان خواهد آورد، و در ركاب خلیفه و جانشین من على بنا بى طالب (ع) كشته خواهد شد»1
شخصى از حال او پرسید، اویس گفت: «سوگند بخدا، مرگ و اندوهها و رنجهاى آن، و بیم از روز رستاخیز، براى فرد با ایمان، جاى خوشحالى باقى نگذاشته، پرداخت حقوق (مالى) الهى براى ما، درهم و دینارى، نیندوخته است و طرفدارى از حق و حقیقت، یك نفر دوست، در میان مردم، براى ما بجا نگذاشته است زیرا وقتى آنها را به خوبی ها دعوت نموده و از بدى ها نهى مى كنیم، از ما مى رنجند، و به ما بد مى گویند و به هزار عیب و گناه متهم مى كنند، وعده اى از مردم بى ایمان نیز در این كار با آنها همكارى مى نمایند2، ولى هرگز اینان نمى توانند مانع مبارزه ما براى احقاق حق و نابودى باطل گردند»3
زیارتگاه اویس
آرامگاهی در مسیر جاده كرمانشاه و روانسر در فاصلة 35 كیلومتری شمال غربی كرمانشاه واقع است که منسوب به اویس قرنی است و هر سال زائران بسیاری را از شهرهای دور و نزدیك به سوی خویش جذب می نماید. در مورد احداث بنای مقبره ویس اطلاع دقیقی در دست نیست گویا عمر بنای آرامگاه از آغاز حكومت سلجوقیان است. هر چند كه پیش از آن نیز قبرستانی در آن محل وجود داشته است. البته در كتب تاریخ اصحاب و تابعین پیامبر (ص)، روایاتی چند مبنی بر فوت اویس در هنگام جهاد در نطقه‌ای از كردستان آمده است.درس زندگی
در حلیة الأولیاء - به نقل از اصبغ بن زید – آمده است: اویس قرنی چون شب میشد، [گاه] میگفت: امشب، شب رکوع است. پس رکوع میکرد تا صبح میشد و گاه میگفت: امشب، شبِ سجود است. و سجده میکرد تا صبح میشد. چون شب میشد، هر چه خوراک و لباس اضافی در خانه داشت، صدقه میداد و سپس میگفت: بار خدایا! از من درباره کسانی که گرسنه و برهنه مُردهاند، بازخواست مکن.4
اویس و آخرت
امام کاظم علیه السلام فرمودند: چون روز قیامت شود، ... ندا دهندهای ندا در میدهد: حواریان علی بن ابی طالب، وصیّ محمّد بن عبداللَّه پیامبر خدا کجایند؟ پس عمرو بن حَمِق خُزاعی و محمّد بن ابی بکر و میثم بن یحیی تمّار (هم پیمان بنی اسد) و اویس قرنی بر میخیزند.5
صاحب الأمالی می نویسد: به اویس بن عامر قرنی گفته شد: ای ابو عامر! چگونه صبح کردی؟ گفت: چه گمان میبَرید به کسی که مسافرِ راه آخرت است و هر روز، مرحلهای را طی میکند، در حالی که نمیداند در پایان سفر به بهشت در میآید یا به دوزخ؟6
تنظیم : گروه دین و اندیشه – مهدی سیف جمالی
1- «سفینه البحار»جلد 1 صفحه 53
2- همان
3- سایت موسسه فرهنگی هنری امام صادق
4- حلیة الأولیاء:87:2.
5- رجال الکشّی:20:41:1، الاختصاص:61، روضة الواعظین:309.
6- الأمالی، طوسی:1328:641.
