گزارش فارس ازنشست ادبیات داستانی انقلاب اسلامی/بخش دوم
جوانمرگ شدن داستان كوتاه انقلاب!
گودینی: داستان كوتاه انقلاب جوانمرگ شد
خبرگزاری فارس: محمدعلی گودینی گفت: میتوانیم مدعی باشیم كه ادبیات انقلاب خصوصا داستان كوتاه جوانمرگ شد؛ چرا كه فرصتی برای خودنمایی نیافت.
محمد علی گودینی درباره ادبیات داستانی انقلاب اسلامی گفت: در واقع ادبیات انقلاب ما با حوزه هنری شكل گرفت؛ از ابتدای انقلاب نویسندگانی كه در زمانی نو قلم بوده و شناخت چندانی نداشتند آغاز به كار كردند و آثار آنها اغلب به شكل و قالب داستان كوتاه بود.
وی در این راستا ادامه داد: این عده توانستند در كنار یكدیگر جُنگ یا مجموعهای را منتشر كنند، البته در این میان عدهای هم به شكل مستقل آثار خود را منتشر كردند؛ اما تا این مبحث قصد آغاز به كار را داشت موضوع تهاجم عراق به ایران رخ داد.
گودینی افزود: این عده در راستای جنگ به موضوع ادبیات دفاع مقدس پرداختند و به دلیل طولانی شدن جنگ و نبود فرصت برای پرداخت به موضوع انقلاب، داستان كوتاه انقلاب دچار افت شد.
وی تصریح كرد: عدهای كه در راستای اهداف انقلاب مینوشتند اغلب نوقلم بوده و آثارشان كلیشهای و شعاری و تندرو بود.
وی تاكید كرد: تمامی این مسایل سبب شد زمینههای انقلاب شتاب یابد، كار نویسندگان عوامل و موشكافی انقلاب نبود؛ البته شاید هم نیاز نبود و آن به این دلیل كه نویسندگانی كه توانایی این كار را داشتند خود را كنار كشیدند و وسع و توان نوقلمان هم در حد رقابت نبود.
گودینی خاطر نشان كرد: البته سالها بعد قلم این نوقلمان دچار دگرگونی و تحول شد و به نوعی این مسایل همراه ادبیات دفاع مقدس امزاج شد تا به شكل موازی در كنار هم قرار گیرند؛ اما در این میان به دلیل داغ بودن ادبیات دفاع مقدس كفه این ترازو سنگینتر شد.
وی گفت: افرادی كه اعتقادی به نظام نداشته و جزء گروههای چپ و اغلب سلطنتطلب بودند كم كم وقتی دیدند افراد متعهد به سمت ادبیات دفاع مقدس رفتند، شروع به سیاهنمایی ادبیات انقلاب كردند.
گودینی گفت: این عده توانای سیاهنمایی را داشتند و از سوی دیگر شروع به سیاهنمایی انقلاب و نگارش داستانهای سیاه و تیره علیه انقلاب كردند كه این مسئله جای بحثهای فراوان دارد.
گودینی ادامه داد: افرادی كه پس از جنگ به ادبیات دفاع مقدس پرداختند به دلیل داشتن تجربه برای نوشتن و برخی مسایل انقلاب نسبت به روزهای اول بینششان تغییر كرده بود.
این منتقد اضافه كرد: نویسندگانی كه با ادبیات دفاع مقدس آغاز كرده بودند به مرور زمان دچار استحاله شدند و حتی برخی مقابل انقلاب جبهه گرفته و عدهای به سیاهنمایی پرداختند.
گودینی ادامه داد: یكی از مشكلات مهم ادبیات ما كه هنوز هم باقی است؛ آن كه نویسندگان حتی نویسندگان با تجربه برای چاپ آثارشان با مشكل مواجه هستند؛ یعنی اگر نویسندگان بخواهند ارزشی بنویسند با مشكل مواجه میشوند در صورتی كه اگر قرار باشد بازاری كاری نوشته شود به چاپ چندم هم خواهد رسید.
گودینی گفت: برخی اقدام به نگارش به سبب كسب درآمد كردند كه این عده اغلب افرادی بودند كه یا انقلاب را نشاخته و یا در پی شهرت بودند و یا فریب وعدهها را خورده بودند.
وی ابراز داشت: اما نمیتوانیم مدعی شویم كه در زمینه ادبیات و داستان كوتاه موفق بودیم؛ البته نه اینكه ناموفق بودیم اما كارهایی كه منتشر شد اغلب توسط نوقلمان نوشته شده بود كه این مسئله خود دارای ارزش است.
گودینی ادامه داد: مشكل عمدهای كه ادبیات ما دارد آن است كه متولیانی در زمینههای مختلف به وجود آمدهاند؛ متولیانی چون بنیاد شهید كه خود انتشارات دارد و در مورد شهدا مینویسد؛ بنیاد حفظ آثار كه در زمینههای مرتبط از آثار حمایت میكند.
وی ادامه داد: در زمینه انقلاب مركز اسناد انقلاب را داشتیم و اخیرا هم جشنواره داستان انقلاب، كه مركز اسناد انقلاب شاید 5 درصد و یا كمتر را به ادبیات اختصاص داده و باقی را به اسناد و خاطرات اختصاص داده است.
گودینی اضافه كرد: این مسئله ناشی از دوباره كاری، موازیكاری و یا ندانمكاریها است؛ علت اصلی آن كه افرادی كه در این جایگاهها مسئولیت دارند خودشان از سنخ ادبیات نیستند.
وی تاكید كرد: گاه افرادی متولی میشوند كه نویسنده نیستند، یا اگر نویسنده هستند جزء افراد ضعیف هستند نه افراد توانا، فردی كه خود اهل قلم نباشد نمیتواند با مشكلات و دردها آشنا باشد.
گودینی گفت: مشكل آن است كه افرادی كه در رأس امور هستند اغلب ناتوان هستند؛ اگر متولیان مشخص و معین نمیشد شاید ادبیات انقلاب و جنگ در حال حاضر صورت دیگری میداشت.
وی در این راستا اضافه كرد: در حال حاضر پس از گذشت سه دهه از انقلاب باز هم میتوان در مورد انقلاب نوشت؛ به نظرم در حال حاضر فرصت مناسبتر است؛ چرا كه برخی چهرهها عیان شده و برخی توقعات مردم در این زمینه مشخص شده كه میتوان از زوایای متفاوت آثار فاخر و بهتری نوشت.
تنظیم برای تبیان : زهره سمیعی
